سياستگذاري عمومي Public Policy -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||
حسين قلجي كارشناس ارشد سياستگذاري --------------------- -------------------- مقالات
------------------- لينكها ------------------- معرفي ------------------ گروهها ------------------- آزمونها |
2- قابلیتهای شهرستان همانگونه که بیان شد شهرستان ورامین چه در برهه های گذشته و چه در دوران معاصر دارای نقش مهم و تعیین کننده ای در زمینه های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی بوده است . و این نقش پرارج نبوده است مگر به مدد قابلیتهای شهرستان ورامین که می توان به اجمال آنها رادر 4 گروه قابلیتهای محیطی و قابلیتهای کشاورزی و دامپروری ، قابلیتهای صنعتی و قابلیتهای گردشگری دسته بندی نمود . 1- 2- قابلیتهای محیطی : در بحث اقتصادی یک ناحیه توانهای محیطی آن باید محور مطالعه و ارزیابی باشد چرا که اصلی ترین عامل شکل دادن به اقتصاد و توسعه شهری و روستایی مخصوصا در نواحی در " کشاورزی – غالب " زمین و توانهای زمین است . به عنوان اولین قابلیت محیطی شهرستان ورامین وسیع بودن اراضی حاصلخیز جهت مصارف کشاورزی و دامپروری می باشد . کل اراضی دشت پهناور ورامین طبق آمار سال 1374 جهاد سازندگی حدود 130000هکتار می باشد که از این میزان حدود 60000 هکتار به زیر کشت می رود و مابقی به دلایل مختلف از جمله کم آبی بدون استفاده باقی می ماند [ 8] قابلیت محیطی دیگر شهرستان قدرت و توان بالای خاک این ناحیه می باشد . از آنجایی که خاک دشت ورامین از رسوبات رود جاجرود حاصل آمده است استعداد بالایی برای کشاورزی دارا ست بعلاوه از نظر خاک شناسی PH خاک این دشت حدود 7-8 می باشد که در نوع خود جزء قوی ترین خاک ها محسوب می شود و طبق گزارش وزارت کشاورزی اکثر اراضی دشت ورامین از کلاس 1 و 2 می باشند [9] ارتفاع کم و شیب مناسب منطقه نیز قابلیت سیل خیزی و فرسایش خاک را در حد زیادی کاهش داده است . قابلیت دیگری که در بحث محیط مطرح می باشد قابلیت آب و هوای شهرستان می باشد . دارا بودن میانگین 100 میلی متر بارندگی سالانه به همراه گرمای مناسب در موعد 2 ماه اول سال گرچه برای زندگی دشوار است اما از لحاظ کشاورزی دمای مساعدی برای رشد محصولات می باشد . گذشته از دما مسئله حائز اهمیت در شهرستان مسئله آب و قابلیتهای آبی دشت ورامین است . علی القاعده آب در شهرستان ورامین دارای دو منبع اصلی است : الف ) آب سطحی که منبع آن جاجرود و شعبه ها فرعی آن است . ب ) سفره های آب زیرزمینی (10) جاجرود از کوههای البرز سرچشمه می گیرد و در طول جریان خود تا مسیله عم آبرفتهای خود را بر دشت می گستراند و نقش اصلی را در حاصلخیزی دشت دارد . متاسفانه از سال 1346 بدلیل احداث سد لتیان رسوبگذاری جاجرود از بین رفت و علاوه بر آن تنها 1/8 ذخیره آن به آبیاری دشت اختصاص یافت . سفره های زیرزمینی دشت حدود 6 سفره مجزا می باشد که طبق برآوردهای کارشناسان حدود 1800 کیلومتر مکعب ذخیره آن می باشد که متاسفانه بدلیل بهره برداری های نامناسب در حال کاهش است . (11) قابلیت محیطی دیگر در شهرستان ورامین نزدیکی به کلان شهر تهران و به بزرگترین بازار مصرف ایران است . نزدیکی مسافت به بازار مصرف نقش بسیار مهمی را در توسعه کشاورزی و صنعت داراست . زیرا اولا هزینه حمل و نقل کاهش می یابد که در قیمت تمام شده کالاها موثر است و ثانیا فرصت زیادی را برای جذب سرمایه و رونق ناحیه فراهم می نماید .
2- 2- قابلیتهای کشاورزی و دامپروری : دارا بودن اراضی وسیع و قابل کشت با مرغوبیت و خاک حاصلخیز و آب و هوای مساعد به همراه نزدیکی به بازار مصرف مجموعه عواملی هستند که دست به دست هم داده اند و شهرستان ورامین را به قطب کشاورزی و دامپروری استان تهران تبدیل کرده اند و هم اكنون و مرغوبترین گندم استان تهران در شهرستان ورامین تولید می شود . سالانه حدود 60000 هکتار به زیر کشت محصولات آبی می رود و علاوه بر آن 2680 هکتار نیز کشت دیم در شهرستان به عمل می آید . (12) علاوه بر گندم آبی و گندم دیم کشاورزان شهرستان جو را نیز بصورت دیم تولید می کنند . همچنین کشاورزان در تولید گوجه فرنگی و بادمجان در سطح وسیع اقدام می نمایند . محصولات بعدی شهرستان نباتات علوفه ای است که علاوه بر شهرستان نیاز مناطق دیگر را نیز تامین می نماید . در زمینه تولید میوه در سطح شهرستان میوه جاتی مانند انگور ، انار ، انجیر در سطح پراکنده و کوچک تولید می شود ، البته در گذشته درزمینه تولیدات کشاورزی تنوع بسیار بالاتری وجود داشته است که متاسفانه کم کم تولید آن ها رو به کاهش نهاده و از بین رفته است از آن جمله تولید چغندر و دانه های روغنی چون ذرت بوده است . در زمینه دامپروری نیز شهرستان ورامین جزء رتبه های برتر محسوب می شود . وجود مراتع آب و هوای متنوع قابلیت پرورش انواع مختلفی از دام ها را فراهم ساخته است . از آن جمله قابلیت تولید گوشت سفید ، گوشت گاو ، گوشت گوسفند و گوشت شتر می باشد . درحال حاضر حدود 87 واحد مرکز فعال دارای پروانه تولید گوشت مرغ هستند که جمعا حدود 29 تن گوشت سفید در سال تولید می کنند [13] . در کنار این واحدها کارخانجات تولید خوراک طیور هم قرار دارند که مجموعا 2000 نفر تعداد شاغلین ثابت در این زمینه می باشند . علاوه بر مرغ گوشتی سالانه 28 تن مرغ تخم گذار و مادر نیز در شهرستان تولید می شوند . در زمینه فرآورده های گاوی از دو زمینه می توان یاد کرد . اول زمینه لبنیات و دوم زمینه فرآورده های گوشتی . تولید شیر گاوی شهرستان سالانه حدود 37 تن است که 650 نفر در این بخش شاغل هستند در عرصه فرآورده های گوشتی نیز حدود 45 واحد بزرگ و دارای مجوز به همراه 162 واحد کوچک تولید کننده حدود 1225 تن گوشت در سال هستند . این بخش تقریبا 1000 نفر را شاغل کرده است و خوشبختانه امروزه شاهد رشد و تنوع ایجاد صنایع گوشتی مانند کارخانجات تولید سوسیس و کالباس در شهرستان هستیم . ( 14) در زمینه تولید گوشت گوسفند نیز به علت محیط مساعد قابلیتها و ظرفیتهای خوبی در شهرستان وجود دارد . آب و هوای دشت ورامین در قسمت شمال ییلاق و در قسمت جنوب قشلاقی است لذا محیطی مناسب برای پرورش گوسفندان است طبق آمار ، 550 هزار راس گوسفند و بز در شهرستان وجود دارند که عمدتا در بخش جواد آباد پرورش داده می شوند در این بخش نیز حدود 7000 نفر از روستائیان شاغل هستند . وجود گیاهان مناسب و خوراک شتر در بخش جنوبی شهرستان ورامین محیط مناسبی برای پرورش شتر می باشد . پرورش شتر از گذشته در شهرستان ورامین شایع بوده است اما امروزه بدلیل بی توجهی و عدم رغبت در نتیجه گرانی و سختی کار تنها حدود 1500 نفر شتر در شهرستان باقی مانده که آن هم غالبا در بخش جواد آباد می باشد . عدم تولید صنعتی دام و بالا بودن هزینه نگهداری آن خطر جدی در بخش دامپروری شهرستان می باشد . [15] 3- 2- قابلیتهای گردشگری و توریستی : با توجه به قدمت بسیار زیاد شهرستان ورامین می توان حدس زد که بناها و جاذبه های گردشگری در شهرستان نیز قابل توجه باشد ، که اینگونه نیز هست . منابع طبیعی زیبا و دلکش که شامل کویرها و نمکزارهای دیدنی ، آبشارها و انشعابات جاجرود و حتی یخچالهای طبیعی است . آثار و ابنیه تاریخی شامل تپه ها و کاروانسراها ، امامزاده ها و قلعه هایی حتی با قدمت چند هزار سالاه از جاذبه های دیدنی شهرستان است که در صورت شناسایی و تبلیغ ، عامل مهمی در افزایش درآمد سرانه و ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی شهرستان خواهد بود ، اما بی توجهی و عدم اطلاع رسانی باعث پوشیده ماندن و تخریب این آثار گرانبها شده است . سازمان میراث فرهنگی و فرمانداری بطور کل 114 مجموعه تاریخی را در شهرستان ذکر می کنند که برخی از آن ها هم در فهرست میراث فرهنگی ثبت شده اند که به عنوان نمونه می توان از برج علاءالدین ، قصر بهرام ، قلعه گبری ، مسجد جامع و پل تاریخی باقرآباد نام برد . (16) برج علاءالدین متعلق به دوره سلجوقی است . این برج ها که با مقاطع ستاره ای و شکل استوانه و با نوک مخروطی مخصوص بسیاری از ساختمانهای آن دوره است . این بنا شبیه گورهای سلطنتی و به این منظور ساخته می شده ، که از تخریب جسد جلوگیری شود . اجساد در این گورها در سرداب ها نگهداری می شده اند . این بنا به شماره 177 در فهرست بناهای تاریخی سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است . (17) قصر بهرام که در حقیقت کاروانسرا بوده است در حدود 90 کیلومتری ورامین و در دامنه شمالی سیاه کوه قرار گرفته است و ارتفاع آن 1024 متر از سطح دریاست قصر بهرام بر سر راه قدیمی اصفهان ، کاشان و خراسان قرار داشته است . راه کاشان از این مسیر کوتاهترین فاصله است و پیش از جاده کنونی تردد از این مسیر زیاد بوده است . (18) امروزه تنها دیوارهای بلند و حیرت آور قلعه گبری باقی مانده است که چشم ایرانگردان را خیره می کند . لرد کرزن در کتاب " ایران و قضیه ایران " ارتفاع دیوارهای قلعه را 50 پا دانسته است و مساحت آنرا یک مایل مربع نوشته است که هیچ قلعه ای با این مساحت نداریم (19) . برخی نیز این قلعه را وارنای معروف می دانند که در " وندیدار" از آن به عنوان زادگاه فریدون قاتل ضحاک یاد شده است . (20) مسجد جامع ورامین در قرن 8 ساخته شده و در زمان شاهرخ تیموری تعمیر شده است . اما برخی مورخین مانند مولف " النقض " که در قرن 6 می زیست به وجود مسجد جامع و مدرسه های فتحیه و رضویه اشاره دارد . مسجد جامع ورامین کاملترین نمونه معماری مسجد سنتی ایران است . نه تنها از نظر عظمت بنا و گنبد آجری بلکه بواسطه داشتن تزئینات فراوان کاشیکاری ، گچبری ، معرق و انواع خطوط مختلف جزء آثار مهم هنری ایران است . (21) در 12 کیلومتری ورامین و در باقرآباد پل آجری با یک طاق وجود دارد که نشان می دهد جاده کنونی قدمت فراوانی داشته و چه بسا از نمونه کنونی با عظمت تر و استراتژیک تر بوده است . آنطور که از قرائن تاریخی برمی آید ورامین شاه راه ارتباط دهنده شرق به غرب و شمال به جنوب بوده است که موید این مطلب صدها کاروانسرا در سطح شهرستان و انواع پلها می باشد . منتها کم کم بدلایل نامعلوم راهها تغییر یافت در نتیجه جایگاه حیاتی " وارنا" هم از میان رفت . پل باقرآباد بر روی یکی از شاخه های جاجرود ساخته شده است ، طول پل 19 متر و عرض آن 8 متر است با ارتفاعی معادل 10 متر از کف رودخانه ساخته شده است . این پل ظاهرا از 200 سال پیش وجود داشته و در خرداد 1342 شاهد یک واقعه فجیع تاریخی بوده که در مقابل آن مردمی که از ورامین در اعتراض به دستگیری امام (ره) به طرف تهران حرکت کرده بودند به گلوله بسته شدند . (22) 4- 2- قابلیتهای صنعتی : متاسفانه بخش صنعت شهرستان از سالیان دور مورد بی توجهی و بی مهری واقع شده است و با توان تولید محصولات کشاورزی مانند چغندرقند ، دانه های روغنی ، چرم خام ، صنایع تولیدی بزرگ در شهرستان ایجاد نگردیده است تا آنجا که این ذهنیت درباره شهرستان بوجود آمده که شهرستان ورامین یک ناحیه صرفا کشاورزی است . با این وجود شهرستان از نظر صنعتی پتانسیل بالایی را دارا می باشد . اولا نیروی کار ماهر که در صنایع شهر تهران و کرج شاغل هستند در شهرهای این شهرستان ساکنند که رفت آمد این شاغلین خود یکی از عوامل افزایش بار ترافیکی محور تهران – ورامین و مشکلات ناشی از آنست . جمعیت جوان و باسواد شهرستان که عموما بعد از کسب تخصص اقدام به مهاجرت می کنند ، نیز در صورت بهره مندی پتانسیل بالایی ایجاد خواهد کرد . گذشته از عوامل انسانی نزدیکی فاصله به تهران و پایین بودن نرخ زمین در شهرستان از قابلیتهای صنعتی جهت ایجاد صنایع تولیدی در شهرستان می باشد . علاوه بر قابلیتهای چهارگانه بالا می توان از قابلیتهای دیگری نیز مانند صنایع دستی شهرستان نام برد که نقش مهمی در اشتغال خانواده های روستایی و ایجاد ارزش افزوده داراست . ویژگی مهم این صنعت ارزانی ، عدم نیاز به تخصص و در دسترس بودن برای روستائیان است که توسعه آن از ابزارهای دفع محرومیت روستائیان این ناحیه است . در حال حاضر حدود 1100 نفر در این بخش اشتغال دارند و تولید عمده آنها قالی و گلیم است از دیگر تولیدات آنها می توان به تولید ظروف شیشه ، رنگرزی ، تولید صابون ، سرامیک و سفال اشاره کرد . (23) 3- چالشها و موانع توسعه در شهرستان ورامین : با این همه قابلیت متنوع و گوناگون که در شهرستان ورامین وجود دارد این سوال به ذهن خواننده می رسد که پس موانع و مشکلات توسعه شهرستان چیست ؟ چرا شهرستان با این همه قابلیت در شرایط کنونی قرار گرفته است ؟ در این بخش به دنبال پاسخگویی به این پرسش خواهیم بود . در بررسی موانع و چالشهای توسعه شهرستان آنها را در چهار گروه بررسی می کنیم : موانع و مشکلات محیطی ، چالشها در کشاورزی و دامپروری ، در زمینه توریسم ، چالشهای صنعت و موانع اجتماعی و فرهنگی . 1- 3- چالشهی محیطی مهمترین چالش پیشروی توسعه شهرستان ورامین چالش آب است . شهرستان ورامین در طبقه بندی آب و هوایی در آب هوای خشک قرار گرفته است یعنی میزان بارندگی سالانه در آن پایین تر از حد متوسط می باشد کم بودن نزولات آسمانی استفاده بهینه از آبهای سطحی را لازم می سازد . هرچند در گزارشات رسمی و اقوال مقامات درباره بهره وری بسیار سخن گفته می شود اما بهره وری آب چه در بخش کشاورزی و چه در بخش خانگی وضعیت مناسبی ندارد و عدم وجود سازوکارهای مکانیزه کشاورزی در شهرستان ، پراکندگی و فاصله زیاد مزارع از هم باعث هدر رفتن 30 درصد از آب کشاورزی می شود . مساله بعدی در مورد مشکل آب ، سفره های زیرزمینی آب است هنگامی که آب سطحی کفاف مصارف کشاورزی را ندهد ، کشاورزان به استفاده از چاه روی می آورند که این مساله در چند سال اخیر به صورت چشمگیری افزایش یافته و باعث کاهش سفره های آب زیرزمینی که در حاصلخیزی نقش حیاتی دارند ، شده است . عدم مدیریت بهینه امور شهرستان در بلند مدت زیانهای غیر قابل جبرانی برای دشت ورامین به همراه خواهد داشت . مشکل دیگر در زمینه آب شهرستان محدود کردن منابع آبی شهرستان است . شاهرگ حیاتی شهرستان رود جاجرود است که وجود دشت ورامین به حرکت آب در آن بسته است . در حالی که 30 درصد زمینهای مستعد کشاورزی دشت ورامین به دلیل کمبود آب بلا استفاده مانده است جاجرود در سد لتیان متوقف شده و قسمت اعظم آب آن برای شرب به تهران انتقال می یابد در حالی که هنگام احداث این سد قرار بود تنها 1/8 آب آن مصارف تهران را تامین نماید . اما به دلیل توسعه و رشد زیاد تهران اکنون 7/8 آب این رود به مصرف شرب می رسد و تنها 1/8 آن برای مصارف کشاورزی راهی دشت ورامین می گردد . در حوزه مصرفی نیز علاوه بر کمبود آب غیر بهداشتی بودن آب مصرفی در روستاهای ورامین شکل عمده کنونی در شهرستان است . (24) در حوزه محیطی چالش مهم دیگر مسئله ارتباطات و جاده های شهرستان است . ارتباطات و راهها از عوامل زیر بنایی و کلیدی در توسعه هستند . محور ورامین – تهران تنها جاده یک شهرستان بزرگ با 560000 نفر جمعیت است که چندین " شهر خوابگاهی " [25] را به پایتخت متصل می کند ، روزانه بیش از 200 هزار نفر با استفاده از 48 هزار خودرو مسیر ورامین تهران را از طریق این محور طی می کنند [ 26] علاوه براینکه هیچ مسیر جایگزینی وجود ندارد ، جاده مزبور حتی از روشنایی مناسبی نیز برخوردار نیست . گذشته از نبود سامانه روشنایی ، عرض کم ، نبود علائم هشدار دهنده و خط کشی باعث بروز حوادث رانندگی تلخی می شود که سالانه جان دهها تن را می گیرد. این جاده از زماینکه شهرستان 100 هزار نفر جمعیت داشته تا کنون که جمعیت 6 برابر شده است هیچ تغییری نکرده و به همان شکل باقی مانده است با توجه به افزایش حجم تردد در این محور و اجرای برنامه ای زیربنای بسیار ضروری به نظر می رسد چالش دیگر در رابطه با موقعیت شهرستان از دست دادن موقعیت گذرگاهی آن است . بررسی تاریخ و تعداد فراوان کاروانسراها و پلهای به جا مانده نشان می دهند ورامین روزگاری چهارراه ارتباطی شرق – غرب و جنوب – شمال بوده است ، با این وجود امروزه تمام این راهها منحرف شده وتبدیل به جاده خاوران – مشهد و جاده شهرری – قم گردیده اند . این وضعیت ورامین را محکوم به بن بست کرده است . جاده هایی که روزگاری از ورامین می گذشتند و موجب آبادانی و رشد و توسعه آن بودند کم کم به دلایل نامعلوم تغییر یافتند و در نتیجه رفته رفته از شکوه و توسعه آن کاسته شد لذا خروج شهرستان از بن بست حاضر و احداث جاده های ترانزیتی به شرق و جنوب نقش به سزایی در بازگشت رونق شهرستان دارا خواهند بود . 2- 3- چالشهای پیش روی کشاورزی و دامپروری : شهرستان ورامین به عنوان قطب کشاورزی استان تهران است و برای کشاورزی آب نقش حیاتی دارد . اما همانطور که گفته شد 30 درصد زمینهای حاصلخیز به دلیل کمبود آب بلا استفاده است . (27) مشکل دیگر در زمینه کشاورزی نبود کشاورزی صنعتی و تداوم کشت و زرع سنتی است که باعث افزایش در قیمت تمام شده کالا و پایین بودن تولید است . مشکل دیگر در عرصه کشاورزی نبود سرمایه گذاری کلان در این بخش است . نبود مراکز عرضه مستقیم محصولات و فروش محصولات به واسطه ها به نرخ پایین و عدم وجود سازوکاری مناسب برای ساماندهی عرضه محصولات کشاورزی را نیز می توان به آن ها افزود . در عرصه دامپروری طبق آمار 1374 جهاد سازندگی تولید طیور به این شکل بوده است: [28]
که می توان علت نزول تولید صنعت مرغداری را نبود سرمایه گذاری ، نبود کشتارگاههای مناسب در شهرستان ، عدم بازاریابی ، عدم رسیدگی و در دسترس نبودن دارو و واکسن را می توان ذکر کرد . در تولید گوشت قرمز هم چالشها و موانع تولید کنندگان مانع از رشد این صنعت می شود . عدم وجود صنایع تبدیلی لبنی در شهرستان با وجود تولیدات دام هنوز کارخانجات عمده ای در زمینه تولید لبنیات در شهرستان راه اندازی شده است . با وجود تولید 1325 تن گوشت گاو در سال هنوز کشتارگاه استاندارد و با ظوابط بهداشتی در حد کافی وجود ندارد . ( 29) مشکل دیگر در عر صه دامپروری نبود میادین خرید و فروش دام در شهرستان می باشد . توسعه و رشد بخش کشاورزی و دامی اولا به عنایت بیشتر مسوولان و در ثانی به جذب سرمایه های سرگردان به این بخش نیاز مبرمی دارد . 3- 3- چالشهای فراوری صنعت : صنعت منطقه گذشته ای دور و پرافتخار دارد . احداث یکی از بزرگترین کارخانجات قند ، احداث کارخانه روغنکشی ، چرم و ... در دوره رژیم گذشته شروع حرکت جدی به سمت صنعتی شدن بوده است . بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی با توجه به اهمیت یافتن مناطق محروم توجه ویژه ای به شهرستان شده است که از آن جمله می توان به احداث شهر صنعتی چرم شهر اشاره کرد . اما هنوز چالشها و موانع بسیاری در جهت صنعتی شدن شهرستان وجود دارد . از مهمترین موانع در زمینه صنعت همانند عرصه کشاورزی و دامپروری جاده مواصلاتی است . عدم توسعه راهها در شهرستان در زمینه صنعت نیز صدمات زیادی ایجاد کرده است . مشکل دیگر در عرصه صنعت سرمایه است . با توجه به حجم بالای سرمایه مورد نیاز در صنعت و دیربازدهی آن : سرمایه گذاران رغبت کمی به سرمایه گذاری در عرصه صنعت دارا می باشند . مشکل دیگر در عرصه صنعت تفکر کشاورزی بودن شهرستان است . با اصلاح این دیدگاه باید به جذب سرمایه خارج از منطقه پرداخت و صنعت را هم به موازات کشاورزی در منطقه رونق بخشید . مشکل دیگر که می توان از آن نام برد از بین رفتن مواد اولیه کارخانجات در منطقه است . سالها قبل تولید چغندرقند به عنوان ماده اولیه کارخانه قند جایگاه مهمی در تولیدات منطقه داشته است اما امروزه با افت تولید چغندرقند می توان حدس زد وضعیت کارخانجات چگونه خواهد بود (30) . نمونه این مسئله را درباره دانه های روغنی هم می توان ذکر کرد اما شدیدترین صدمه در این رابطه جداشدن بخش پاکدشت بود که بسیاری از معادن شهرستان را از آن جدا کرد و ضربه سنگینی به صنعت شهرستان وارد ساخته است . 4- 3- چالشهای گردشگری : مهمترین شکل در این حوزه عدم شناخت ، نبود آگاهی کافی و عدم اطلاع رسانی درباره آثار باستانی شهرستان است . خوشبختانه اخیرا فرمانداری شهرستان لیست آثار باستانی را منتشر کرده است . اما در عرضه افکار عمومی کار چندانی صورت نگرفته است . مشکل دیگر در عرضه جذب ایرانگردان، نبود راههای مناسب و امکانات گردشگری در حوزه های آثار باستانی شهرستان است . اکثر آثار باستانی دارای راههای ارتباطی مناسب نیستند و از امکانات قابل قبولی هم برخوردار نیستند . در صورت توجه شهرستان ورامین به عنوان مکمل شهرستان ری می تواند قطب گردشگری جنوب تهران باشد . 5- 3- موانع فرهنگی – اجتماعی توسعه شهرستان : غالب متفکران عرصه توسعه معتقدند توسعه فرهنگی و اجتماعی زیر بنای توسعه اقتصادی است و عکس آن هم صادق است . به این معنی که ضعف عوامل فرهنگی – اجتماعی مانع توسعه اقتصادی می باشد در حوزه چالشهای فرهنگی اجتماعی در مسیر توسعه شهرستان ورامین بطور خلاصه می توان از این موارد یاد کرد:
یکی از مشکلات اجتماعی در کشورهای در حال توسعه ، توسعه نامتوازن (uneven Development) است . بدین معنی که اولا در حوزه های مختلف توسعه یکسان نیست ( مانند توسعه در صنعت و عدم توسعه در فرهنگ ) و دوما توسعه در مناطق مختلف جغرافیایی عادلانه توزیع نشده است ( مانند توسعه بخشی از کشور عقب ماندگی بخشی دیگر ) که عواقب عدم توازن در توسعه مناطق تاثیرات جبران ناپذیری بر جای خواهد داشت . نمونه بارز آن توسعه بخش غربی و عقب ماندگی بخش شرقی در چکسلواکی است که باعث تجزیه آن کشور شده است . یکی از تاثیرات مخرب عدم توزیع عادلانه امکانات در کشور ، توسعه شهرها و عدم توسعه روستاهاست که عواقب آن مهاجرت به شهرها ، تشکیل حاشیه نشینی ، تکدی گری ، تشکیل شهرهای خوابگاهی ، زاغه نشینی ، افزایش جرم و جنایت و بیکاری است . [31] شهرستان ورامین به عنوان یکی از مهاجر پذیرترین مناطق حاشیه ای تهران است نزدیکی به تهران ، پایین تربودن قیمت زمین و مسکن باعث شده است تا شهرها و شهرکهای شهرستان مامن و ملجا مهاجرت کنندگان به تهران باشد ، که این امر به نوبه خود مشکلات بعدی را به همراه می آورد كه بالارفتن نرخ بیکاری ، افزایش جرم و جنایت است از جمله آنهاست. چالش فرهنگی اجتماعی دیگر پیش روی توسعه شهرستان ضعف سیاستگذاری هاي و عدم مدیریت صحیح از سوی نخبگان است . درباره ضعف سیاستگذاری در بخش توسعه باید گفت معضلی ملی و سراسری در کشور است که به نوبه خود شهرستان را هم مبتلا به خود نموده است . عدم تعریف از توسعه شهری ، عدم ارائه طرح برای توسعه و عدم اجرای دقیق طرحها از مسائل عمده توسعه در کشورماست . گذشته از آن نخبگان شهرستان ورامین عموما دارای نگرش فرا منطقه ای ( به معنای فراتر از شهرستان ) دارند و از آن همیت و تعصب لازم نسبت به شهرستان برخوردار نمی باشند . نمونه های بسیاری از این موارد را می توان شاهد بود . مشکل فرهنگی اجتماعی دیگر که به نوعی مولد دو عامل بالاست نیود همگنی و یکصدایی در میان مردم شهرستان ورامین است که آن هم به مهاجرپذیری شهرستان از تمام نقاط ایران و عدم ایجاد حس لوکالیسم ( منطقه گرایی ) از سوی نخبگان باز می گردد. copyright 2007 Gheleji |