Chú Bé Rắc
Rối
Nguyễn Nhật Ánh
Chuyện bê bối của tôi và An được đưa
ra công khai trước lớp trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm đầu tuần. Như thường lệ,
cô Nga không điều hành cuộc sinh hoạt. Mọi việc do ban cán sự lớp chủ tŕ.
Cái bàn trên cùng của tổ một được kéo ra giữa lớp, ngồi trên đó, mặt quay xuống
dưới là thằng Vương, lớp trưởng, nhỏ Tuyết Vân, lớp phó học tập và nhỏ Thúy Ái,
lớp phó trật tự.
Mở đầu buổi sinh hoạt, Vương báo cáo t́nh h́nh thi đua của lớp về các mặt học
tập, trật tự, lao động... căn cứ vào điểm số do các tổ báo lên vào cuối tuần
trước. Sau đó, các tổ trưởng lần lượt đứng lên nhận xét về các mặt mạnh yếu của
tổ ḿnh và đề ra biện pháp khắc phục những thiếu sót. Cuối cùng, cô Nga, giáo
viên chủ nhiệm, nêu lên một số gợi ư có tính cách hướng dẫn.
Phần thứ hai, ban cán sự lớp phổ biến những việc cần làm trong tuần tới, dựa vào
bảng công tác tuần treo ở văn pḥng ban giám hiệụ Chẳng hạn về học tập, tuần tới
các lớp phải đăng kư tiết tốt ba buổi, phải đảm bảo ôn bài đầu giờ một trăm phần
trăm số học sinh có mặt. Về trật tự kỷ luật, nhắc nhở học sinh không được đánh
đáo ăn tiền, không chạy xe trong sân trường, khi có tiết trống, không được lai
văng các lớp khác... Và, bao giờ cũng vậy, phần cuối của chương tŕnh sinh hoạt
kiểm điểm những vấn đề nổi cộm trong tuần. Hôm nay, đó là "vụ án" tôi và An.
Tuyết Vân lên tiếng trước:
- Trước đây, cô Nga ભă phân công bạn Nghi kèm cặp, giúp đỡ cho bạn An trong học
tập. Nhưng trong thời gian qua, bạn Nghi đă không hoàn thành nhiệm vụ được giaọ
Hai bạn thường xuyên bỏ học, rủ nhau đi chơị Đă vậy, đến lớp bạn Nghi c̣n cố
t́nh cho bạn An cóp-pi để đánh lừa mọi ngườị Theo tôi, đó là một hành động cần
phê phán.
Tiếp theo là cái giọng éo éo của thằng Nhuận:
- Sự thiếu trách nhiệm trong việc giúp đỡ bạn của Nghi đă được đưa ra phân đội
đóng góp một lần rồi nhưng rơ ràng bạn Nghi không hề sữa chữạ
Tới phiên thằng Vương "kết án" tôi:
- Nếu sự gian lận khôngg bị phát hiện trong giờ toán vừa rồi th́ chẳng hiểu bạn
Nghi sẽ "qua mặt" chúng ta đến bao giờ!
Tôi ngồi nghe, cứng họng không nói được một câụ Thằng An ngồi cạnh tôi cũng im
thin thít. Nhưng "h́nh phạt" chưa phải đă hết. Sau đó, đến lượt một số đứa trong
lớp có ư kiến. Chẳng có ư kiến nào bênh vực cho hai đứa tôị
Thằng Quyền tức tối từ lâu, nó nói oang oang:
- Như vậy là bạn Nghi h&ại bạn. Bạn An từ đó đến nay chẳng tiến bộ được một chút
xíu nàọ
Đứa nào nói tôi c̣n nhịn được chứ c̣n thằng Quyền "phang" tôi, tôi không thể
ngồi im.
- Tôi không đồng ư! - Tôi ứng phắt dậy, sửng cồ - Đâu phải chỉ một ḿnh bạn An
không tiến bộ! Trong lớp thiếu ǵ bạn học yếu mà đến giờ này cũng đâu nhúc nhích
được chút nào! Tại sao không kiểm điểm các cặp kiả
Thấy tôi nổi nóng, vả lại những điều tôi nói không phải không có lư, Quyền im rẹ
Ban cán sự lớp cũng lộ vẻ lúng túng. Nhỏ Tuyết Vân chớp mắt nh́n cô Ngạ
- Nghi nói vậy không đư#7907;c! - Cô Nga hắng giọng, can thiệp - Các đôi bạn khác có
thể học chung với nhau chưa có kết quả. Nhưng đó là do phương pháp học tập chưa
tốt. C̣n trường hợp Nghi và An, vấn đề là thiếu tinh thần trách nhiệm. Chưa nói
đến kết quả học tập, chỉ riêng chuyện Nghi và An thường bỏ học đi chơi, rồi
chuyện Nghi cho bạn cóp-pi, đủ đáng bị phê phán rồị
Cô Nga nói chậm răi, rành mạch và những điều cô nói tôi không chối vào đâu được.
Mỗi lời nói của cô như những cây đinh đóng chặt tôi vào ghế. Đúng lúc đó thằng
An đột nhiên đứng dậy:
- Thưa cô! Từ trướcc đến nay, chỉ có em rủ rê bạn Nghi bỏ học chứ bạn Nghi chưa
khi nào có ư đó ạ!
Hóa ra, An muốn "giải vây" cho tôị Điều đó khiến tôi xúc động, suưt chút nữa tôi
đă nấc lên. Nhưng cô Nga dường như chẳng xúc động tí nàọ Cô nói:
- Về phần em, cả lp sẽ góp ư saụ C̣n về phần Nghi, dù không chủ động nhưng đă
nghe theo sự rủ rê của em để đưa đến những hậu quả hôm nay th́ rất đáng bị kiểm
điểm, không oan chút nào đâu!
- Thấy sự nhận lỗ;i thật thà của ḿnh không xoay chuyển ǵ được t́nh thế, An
không c̣n đầu óc nào nghĩ đến chuyện pha tṛ như mọi bữạ
Kết thúc phiên ṭa, cô Nga "tuyên án":
- Kể từ ngày hôm nay, lp sẽ phân công bạn khác giúp đỡ An thay cho Nghi!
Quyết định của cô Nga khiến tôi rụng rời cả tay chân. Nếu hồi đầu năm, tôi chờ
đợi điều đó bao nhiêu th́ bây giờ tôi lại sợ nó xảy ra bấy nhiêụ Bởi v́ dù sao,
trong thời gian qua hai đứa tôi đă gắn bó nhau với biết bao nhiêu "kỷ niệm", đă
trở thành một đôi bạn thân từ lúc nào không haỵ Vả lại, ngoài chuyện xúi tôi bỏ
học, An là một người bạn tốt đối với tôị Nó lại có những đức tính quí báu như
dũng cảm, hài hước, không sợ mạ.. Bên cạnh một người bạn như nó, tôi cảm thấy
thoải mái và an tâm vô cùng. Do đó, bây giờ "giao" nó lại cho một người khác,
tôi cảm thấy một sự mất mát t́nh cảm không thể nào bù đắp được. Nói tóm lại, tôi
biết rằng tôi sẽ rất đau khổ nếu không được "cùng tiến" với nó.
Dường như An cũng có những ray rứt tương tự nên khi nghe cô Nga nói vậy, nó vội
đứng lên:
- Thưa cô, em xin cô đừngg bắt em phải xa bạn Nghi ạ! Em hứa với cô từ nay về sau
em sẽ không rủ bạn Nghi bỏ học nữa, em sẽ cố gắng học tập đàng hoàng ạ!
Lần đầu tiên, tôi nghe giọng An đượm vẻ buồn buồn. Điều đó khiến tôi đâm ra mủi
ḷng và tự nhiên nghe cay cay nơi mắt. Trước t́nh cảnh "buồn thảm" đó, cả lớp
cũng ngồi im, không ai nói một câụ
Cô Nga mỉm cười nh́n tôi:
- C̣n Nghỉ Em thấy thế nàỏ
Nghe cô nói vậy, tôi có cảm giác mọi chuyện sẽ sáng sủạ Không ngần ngại, tôi
đứng bật dậy:
- Em cũng vậy ạ! Em h𓁙a sẽ giúp đỡ bạn An tận t́nh. Chúng em sẽ không bỏ học đi
chơi nữa đâu ạ! Nếu có đi chơi ....
Cô Nga ngạc nhiên:
- Em nói saỏ
Tôi ấp úng:
- Dạ, nếu có đi chơ;i th́ phải học xong bài vở mới đi ạ!
Thằng Vương vốn nghiêm nghị xưa nay, nghe tôi nói bỗng dưng nó ph́ cười khiến cả
lớp cười theọ Tôi đâu phải đứa ưa pha tṛ như thằng An mà không hiểu sao lúc đó
tôi lại nói một câu vô duyên vậy không biết!
Trong một thoáng, không khí lớp học trở lại như cũ. Đúng lúc đó, tiếng trống đổi
tiết vang lên "tùng, tùng, tùng."
Trưa đó, trên đường về, tôi nói với An:
- Lần này phải học àng hoàng nghe màỷ
Nó ậm ừ trong miệng.
Tôi nh́n nó ḍ xét:
- Đă hứa th́ phải gi lời!
- Giữ th́ giữ!
Tôi gắt:
- Thôi đi! Đừng có gi𓐝u!
An khoát tay qua vai tôi:
- Tao nói thật đó! Tao không mmuốn cô Nga tách hai đứa ḿnh ra!
Những lời nó nói gợi tôi nhớ đến thái độ đầy cảm động của nó trong lớp lúc ban
sáng. Tôi khịt mũi:
- Th́ tao cũng vậy! Nhưngg cái chính c̣n v́ sự lợi ích của việc học...
Tôi chưa nói hết câu, thằng An đă cắt ngang:
- Tao chẳng thấy ích lợ;i quái ǵ hết!
Nghe cái giọng ngang phè của nó, tôi biết đầu óc nó vẫn chưa có chuyển biến ǵ
hết. Nó vẫn c̣n sùng bái lối sống không-học-hành-mà-vẫn-giàu-sang của anh Dự nó.
Nhưng tôi chẳng hơi sức đâu, và cũng chẳng đủ lư lẽ, để căi nhau với An. Miễn nó
chịu học là được rồi, dẫu là học chỉ để bảo vệ t́nh bạn thắm thiết giữa tôi và
nó.
Buổi học đầu tiên sau khi bị kiểm điểm ra thật nghiêm túc.
Thằng An ngồi khoanh tay trên bàn, cuốn tập nháp giở ra trước mặt đầy vẻ sẵn
sàng. Nó không c̣n giở giọng "Rạp Cây Gơ có phim hay lắm" hoặc đ̣i nghỉ giải lao
để chơi tṛ câu đố nữạ
Thấy nó mẫu mực quá, tôi cũng hào hứng lâỵ Giở thời khóa biểu ra coi, thấy ngày
mai có tiết ngữ pháp, tôi kêu nó đem tập ngữ pháp ra để tôi kiểm trạ
Mặc dù biết An mất căn bản trầm trọng, tôi vẫn luôn bị bất ngờ và nhanh chóng
chán nản trước sự "dốt đặc cán mai" của nó. Hỏi nó vài ba câu, sự hào hứng ban
đầu của tôi lập tức biến mất.
Khi ôn tập về các từ loại đă học, An lẫn lộn lung tung, nó không thể nào hiểu
được tại sao "xanh" là tính từ mà "màu xanh" lại là danh từ. Tôi giảng giải rát
cả cổ, nó cứ đực mặt ra:
- Tao thấy hai từ đó c#361;ng giống hệt nhau chứ có khác ǵ đâủ
- Sao lại không khác! Ví dụ nngười ta có thể nói màu xanh trải dài trên cánh đồng
nhưng không thể nói xanh trải dài trên cánh dài trên cánh đồng, nghe nó chướng
tai lắm!
An gật gù:
- Ừ, tao cũng nghe nó kỳ; kỳ làm sao!
Mặt tôi tươi lên:
- Đó, vậy là mày hiểu r&ồi đó!
Nó lắc đầu:
- Tao có hiểu ǵ đâu!
Tôi nổi sùng:
- Mày không hiểu cái ǵ?
Nó nuốt nước bọt:
- Tại sao màu xanh là danh từ;?
- Th́ nó là danh từ chứ sao!
- Nhưng mà tại saỏ
Tôi nghĩ ngợi một thoáng rồi đáp:
- Bởi v́ nó có thể làm ch ngữ trong câụ
Nói xong, tôi hiểu lời giải thích của ḿnh chẳng ăn thua ǵ. Sự khác nhau giữa
các loại từ, thằng An c̣n phân biệt không xong, nói ǵ đến các thứ rắc rối như
chủ ngữ, vị ngữ.
Không thèm nhắc đến "xanh" với "màu xanh" nữa, tôi hỏi tiếp:
- Thế mày phân biệt đᅐợc tính từ với động từ chưả
- Rồị
- Thiệt không?
- Thiệt chớ!
An khẳng định hùng hồn nhưng thật bụng tôi không tin lắm. Tôi ḍ bài:
- Động từ là ǵ?
Nó đáp ngay:
- Động từ là nhữngg từ chỉ hoạt động và trạng tháị
Tôi gật đầu:
- C̣n tính từ?
- Là những từ chỉ ભặc điểm, tính chất, t́nh trạng.
Tôi ngạc nhiên:
- Mày học hồi nào vậ𓁧
Nó nhe răng cười:
- Hồi năỵ
- Hồi nàỏ
- Th́ mới đây! Lúc lật ttập ra, tao liếc sơ sơ!
Tôi thở dài năo ruột.
Thằng An nh́n tôi lom lom:
- Mày c̣n hỏi ǵ nữa không? <
Hỏi cái giọng đó, dám nó tính chuồn đi chơi! Nghĩ vậy, tôi quắc mắt:
- Nữa!
- Th́ hỏi đi!
Tôi "hừm" trong miệng:
- Cao là từ ǵ?
- Tính từ.
- Đúng rồi! Ăn là t ǵ?
- Động từ.
- Giỏi!
- Tính từ.
Giỏi là tôi khen nó giỏị Nó tưởng tôi hỏi nên nó trả lời giỏi là tính từ. Tôi
cười thầm trong bụng nhưng không nóị Dù sao th́ nó cũng đáp đúng.
- Học tập?
- Động từ.
- Dễ thương?
- Tính từ.
- Nhớ nhung?
- Tính từ.
Tôi nhún vai:
- Sai rồi! Nghĩ ngợ𓐡
An phân vân:
- H́nh như là ... động t&ừ!
- Không có h́nh như ǵ hết! Ngghĩ ngợi là từ ǵ?
Thấy tôi làm gắt, tự nhiên nó đổi "tông:"
- Tính từ.
Tôi chép miệng:
- Trật rồi ông ơi! Nh𓁋 nhung và nghĩ ngợi đều là động từ hết ráo!
An bứt tóc:
- Làm sao tao biết nó là đng từ! Nó có sự chuyển động nào đâu!
Hóa ra An chỉ có thể biết là động từ với những từ nào chỉ sự chuyển động cụ thể
như ăn, uống, chạy, nhảy, leo, trèo, cắn, xé ... c̣n những động từ chỉ trạng
thái th́ nó chào thuạ
Tôi giảng tới giảng lui một hồi, nó vẫn không tài nào phân biệt được tính từ và
động từ chỉ trạng tháị
Rốt cuộc tôi phải lật sách ngữ pháp ra, coi phần đặc điểm của các loại từ.
Coi xong, tôi khều nó:
- Đây nè! Động từ tth́ có thể đứng sau các từ hăy, đừng, chớ ... c̣n tính từ th́
thường đứng sau các từ rất, hơi, cực kỳ ..., hiểu chưả
- Chưạ
- Có ǵ mà chưa hiểu! Ví d như từ nghĩ ngợị Người ta có thể nói hăy nghĩ ngợi
hoặc đừng nghĩ ngợi, chứ không ai nói rất nghĩ ngợị Do đó, nghĩ ngợi là động từ
chứ không thể là tính từ được.
An sáng mắt lên:
- À, à ... hiểu rồi!
- Hiểu saỏ
- Th́ hiểu như mày vừa nnói đó!
Tôi hất hàm:
- Vậy mày cho ví dụ thử; coi!
Nó bặm môi suy nghĩ một hồi rồi nói:
- Ví dụ như học tậ;p rất mệt. Mệt là tính từ v́ nó đứng sau từ rất.
Tôi tỏ vẻ hài ḷng:
- Đúng rồi! Giờ mày hăy cho một ví dụ về động từ!
Tôi vừa dứt câu, nó đáp liền:
- Hăy đi chơi, đừng học nữa! Đi chơi và học là động từ v́ chúng đứng sau từ hăy
và từ đừng, đúng không?
- Đúng rồi! Nói chung là ભầu óc mày cũng không đến nỗi mít đặc lắm!
Đang nói, tôi chợt giật ḿnh:
- Này, này! Mày nói cái ǵ mà hăy đii chơi, đừng học nữa hả?
An cười h́ h́:
- Th́ tao cho ví dụ.
Tôi nhăn mặt:
- Ví dụ cái khỉ mốc! B&ộ mày tính rủ tao đi chơi nữa hả?
Nó nói tỉnh bơ:
- Đâu có! Tao chỉ tính r mày giải lao chút thôị
Tôi gạt phắt:
- Thôi dẹp mày đi! Bộ màày muốn tụi ḿnh bị lôi ra kiểm điểm trước lớp nữa hả?
An rụt vai:
- Làm ǵ mà kiểm điểm! TTh́ ḿnh học xong ḿnh có quyền đi chơi chứ!
Tôi lắc đầu nguầy nguậy:
- Không được đâu! M&ới học được có nửa tiếng đồng hồ mà xong!
An vẫn bướng bỉnh:
- Nhưng mà tao hiểu bài ri!
- Hiểu cái cốc khô!
Nó gân cổ:
- Sao lại không hiểu! Tao ch&ẳng phân biệt được động từ với tính từ là ǵ!
Nó nói nghe cũng có lư. Ḷng tôi đă x́u x́ụ Nhưng dù sao tôi cũng không chịu đầu
hàng một cách dễ dàng:
- Nhưng c̣n các từ loại khác mày đă phân biệt được đâụ Nào là số từ, đại từ, phó
từ ...
An kéo dài giọng:
- Thôi đi mày ơi! Mỗi ngàày học một thứ may ra tao c̣n nhớ được, chứ mày dồn một
đống vô trong đầu tao, qua ngày sau là tao quên hết ráọ
Thấy điệu bộ của An, tôi biết nó nói thật. Tôi xếp tập lại, thở dài:
- Mày nói vậy th́ thôi! Hôm sau h#7885;c tiếp!
Chỉ đợi có vậy, nó cười toe:
- Bây giờ tao và mày đi chပi hén?
- Đi đâủ - Tôi hỏi lại, giọng hờ hững.
Không thèm để ư đến vẻ uể oải của tôi, An hí hửng:
- Đi đá bóng đi!
Hai chữ đá bóng khiến tôi bật nhanh dậy, vẻ mệt mỏi biến mất:
- Ra sân bóng của phườngg hả?
- Ừ.
Sân bóng của phường nằm không xa nhà An. Đó là một cái sân xấu kinh khủng, dáng
xiên xẹo, không ra h́nh chữ nhật cũng không ra h́nh b́nh hành. Bốn góc sân cỏ
mọc cao lút ống quyển. Mặt sân th́ lồi lơm, chạy nhảy một hồi tróc hết móng
chân. Vậy mà cứ chiều chiều độ hai giờ là trẻ con trong xóm đă kéo ra chơi đá
bóng và quần thảo măi đến tối mới chịu về.
Đội bóng th́ nhiều mà sân bóng chỉ có một nên không đội nào được quyền chơi trên
toàn mặt sân.
Cái sân bóng lớn được chia ra thành nhiều sân bóng nhỏ nằm chen lấn bên nhaụ Các
cầu thủ vừa đá vừa la hét, bụi tung mù mịt. Có khi trái bóng bên này văng tuốt
qua trận đấu bên kia khiến một số cầu thủ bên kia tưởng nhầm lại chen vào tranh
giành. Thế là căi cọ, rượt đuổi om ṣm, tạo nên một khung cảnh hỗn loạn chưa
từng thấỵ
Khi tôi và An ra tới nơi th́ các trận đấu đă bắt đầu từ lâụ Chẳng lẽ ngồi chầu
ŕa ngoài sân chờ đợi, thằng An hét chơ vào:
- Cho tụi tao đá với nghhen! Mỗi bên thêm một đứa!
Đang đuổi theo bóng nhưng nghe tiếng An, một vài đứa ngoái đầu lạị Một đứa khóat
tay:
- Vào đi! Vào đi!
Đứa khoát tay chính là thằng Phước, cùng tổ học tập với hai đứa tôị Nó ngồi bàn
trên, ngay trước mặt An, mê bóng đá nhất hạng.
Tôi vừa nhận ra nó th́ nó cũng vừa nhận ra hai đứa tôị Nó trố mắt:
- Ủa, sao tụi mày ở ࣡âỷ
Tôi giả bộ ngó lơ chỗ khác. C̣n An th́ sừng sộ:
- Không ở đây chứ đâủ
Phước thè lưởi:
- Tao tưởng tụi mày ang học bài chung chứ! Hôm trước tụi mày hứa với cô Nga rồi
mà!
An vặn lại:
- Chứ c̣n mày, sao mày lại #273;i đá bóng?
Phước nhún vai:
- Nhỏ Trầm Hương h&ọc chung với tao nó về quê ăn giỗ rồi!
Thấy t́nh h́nh ngày càng xấu đi, tôi vớt vát:
- Tụi tao mới học xong định ra đá bóng một lát rồi chạy về học tiếp!
Tôi biết giải thích kiểu đó con nít c̣n không tin nữa là thằng Phước nhưng tôi
chẳng c̣n cách nào khác.
Phước chưa kịp nói ǵ th́ trái bóng lăn tới chỗ nó, thế là nó vội vàng quay ḿnh
đuổi theo bóng, bỏ mặc hai đứa tôi đứng trơ ra đó.
Tôi nh́n An:
- Sao màỷ
- Sao cái ǵ?
Tôi đằng hắng:
- Bây giờ vô đá hay quay v𓐙?
Nó vung tay:
- Vô đá chứ về làm ǵ! TTao cóc sợ! Đằng nào nó cũng thấy tụi ḿnh rồi!
Tôi tự trấn an:
- Nhưng chắc ǵ nó méc cô!
- Cho nó méc!
Nói xong, An chạy vô sân. Nó vừa chạy vừa la:
- Tao vô phe bên này nghen!
Thế là tôi đành chạy vô theo, tất nhiên là về phe ngược lạị
Không hiểu thằng An thế nào chứ thú thật là hôm đó, tôi đá bóng chẳng có một
chút hứng thú nàọ Trong bụng lo ngay ngáy, tôi giữ chân hậu vệ mà cứ để tiền đạo
đối phương lọt qua hoài khiến thằng gôn đứng phía sau phải la chí chóe: "Con mắt
mày để ở đâu rồi, Nghi ơỉ"
Chương: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12