|
Een
gesprek met dé figuur van de jeugdfeuilletons is een avontuur op zich.
Realisator Bert Struys (28/10/1920) is een begrip. Hij heeft 17(!)
feuilletons gerealiseerd en heeft er altijd zijn ziel in gelegd. Hij ging
zo op in zijn verhaal dat hij tijdens ons gesprek zelfs vergat het licht
aan te steken. We hadden toen al zo'n 3 uur geboeid zitten luisteren...
"Als
er iets misloopt, geef de schuld dan alleen aan mij" 
Hoe bent u bij de NIR terechtgekomen?
"Toen het medium televisie ontstond, had ik wel zin om daaraan mee te
werken. Ik schreef een brief en praktisch de dag nadien kreeg ik bericht
dat ik als realisator van kinderprogramma's aan de slag kon. Een week
nadien moest ik reeds mijn eerste kinderuur realiseren. Het was het
programma 'Komt toch eens kijken' met Bob Davidse. Het was een echte
heksenketel: een zeer kleine studio met slechts drie camera's. Het
programma ging rechtstreeks op antenne. Ik ben er gelukkig zonder
kleerscheuren doorgekomen.
Dagelijks leerde ik bij. Ik kreeg een opleiding die je op school nooit kan
leren."
Al
heel vlug daarna werd met jeugdfeuilletons gestart. Hoe verliepen de
eerste opnames?
"Het is inderdaad allemaal heel snel gegaan. Onder de leiding van
Tone Brulin, die ook het scenario schreef, startten we de opnames van het eerste feuilleton:
Bolletje en Bonestaak.
Later
kreeg ik de jeugdfeuilletons volledig in handen. Ik kreeg dan van Rik Van
den Abbeele de toestemming om op voorhand, met vaststaande tekst en
uitgeschreven scenario's, in de schowburg te repeteren. Dat was zo voor Jan
Zonder Vrees en de vijf volgende series die in de kleine studio opgenomen
werden. Al snel was er nood aan betere decors. Bij Manko Kapak
bijvoorbeeld, over de Inca-Indianen, werd er voor het eerst met
decors gewerkt. De studio was zo klein dat decors constant moesten
bijgeplaatst of weggehaald worden. Heksentoeren die de jeugd van
tegenwoordig zich niet meer kan voorstellen."
Hadden
jullie (buitenlandse) voorbeelden of moest je alles zelf leren?
"Enkelingen hadden bij de BBC stage gelopen, maar het merendeel van
de medewerkers wist er eigenlijk weinig van af. Heel amateuristisch
allemaal. Heel nieuw ook voor zowel acteurs, cameramensen,..."
Wordt
u nu soms nog aangesproken op uw werk van vroeger?
"Ach,
men kent mij niet meer. Als je 50 bent, ben je afgeschreven."
Hoe
was de sfeer op de set?
"Zeer vriendschappelijk. Senne hield de acteurs in het oog. Meer dan
dertig jaar hebben we samengewerkt. We kenden elkaar zeer goed.
Senne en ik waren eigenlijk de enige twee die iet of wat diploma hadden.
Daardoor zaten we meer op dezelfde golflengte. Ik heb zelfs ooit acteurs
gekend die niet konden lezen."
Hebt
u een voorkeur voor een bepaald feuilleton?
"Ik heb ze allemaal graag gedaan. Ik had een boontje voor de
scenaristen Vermeulen en Jeuninkx, alhoewel
De Groof Kapitein Zeppos heeft
geschreven, het feuilleton dat de grootste naam gemaakt heeft. Het
scenaristenduo had meer verbeelding, vond ik."
"Aan
elk jeugdfeuilleton hangt er wel een leuk verhaal vast. De middelen die ik
ter beschikking kreeg, werden ook steeds verhoogd, zodat ik
kwaliteitsvoller werk kon afleveren. Toch is er één feuilleton dat een
speciale plaats verdient: Johan en de Alverman. Dit komt voornamelijk door
'het manneke' Jef Cassiers. Hij heeft op een grandioze manier de Alverman
vertolkt."
Hoe
was uw relatie met de NIR/BRT-leiding?
"Ik had een goede verstandhouding met directeur Nik Bal en producer
Rik Van den Abbeele De
toenmalige NIR-leiding was zeer tevreden over ons werk. Bal was echter de
enige die meermaals per jaar kwam kijken naar één van de in totaal 17
jeugdfeuilletons die ik gemaakt heb."
"Ik
ben wel op de meest schandalige manier aan de deur gezet. Plots werden mij
een reeks fouten en tekortkomingen verweten. Ik werd van de ene op de
andere dag aan de deur gezet. De toenmalige directeur (niet Bal) riep me
bij zich en was blij dat hij me eindelijk de volwassenenprogramma's kon
aanbieden. Een tijdje later kwam een afgevaardigde op een receptie me in
het oor fluisteren: 'Het gaat niet door.' En daar stond ik dan."
Zijn er
noemenswaardige verschillen tussen televisie van vroeger en nu?
"Ik
zou de mensen die ik vroeger waardeerde zo graag weer iets zien maken dat
me raakt. Tv moet me blij of droef maken, of ik moet er bewondering voor
hebben. Maar nu kan men dat eenvoudigweg niet meer. Waar ik ook steeds op
hamerde was het correct taalgebruik. De manier waarop tegenwoordig op tv
gesproken wordt, is verre van correct. Toch ben ik tegenwoordig ook fan van Ben Crabbé, dat klein ventje, die eigenlijk ook niet correct
spreekt."
Citaten
Wat de medewerkers van Struys vooral in hem op prijs stellen is dat hij
enerzijds alle touwtjes strak in handen weet te houden, maar anderzijds
zijn medewerkers de kans laat ook initiatieven te nemen. Acteur Walter
Moeremans vindt Struys een reuze kerel: "Voor mij is Bert Struys
één van de besten. Hij heeft verschrikkelijk veel ervaring. Hoe hij er
elke keer weer in slaagt met een peulschilletje van 6 miljoen en veel te
weinig tijd een feuilleton van 8 uur in elkaar te draaien ! En dan nog van
die kwaliteit, da's een prestatie, man !"
Acteur
Jef Demedts vertelde ons: "Struys was een monument. Door zijn
bezetenheid kon hij mensen enthousiasmeren. Koekebroodgoede man met een
hart van goud. Maar ook een dwingeland, kon zich aardig kwaad maken. En
terecht, want de druk was enorm groot. Ik ben Bert Struys nog altijd dankbaar en heb heel veel respect voor wat
hij gedaan heeft."
Enkele
citaten van Bert Struys uit interviews na de opnames van het
jeugdfeuilleton Axel Nort in 1966:
"Elk
feuilleton is een avontuur waarin wij ons hals over kop storten, vol
verrassingen en moeilijkheden, maar tevens vol kameraadschap en
geestdrift. Een avontuur dat ik niet meer zou willen missen."
"Ik
geloof dat dit mijn sterkte geworden is: vlug kunnen werken, direct zeker
spelen, trefzeker improviseren. Zo moet het bij ons immers nog altijd."
Ook
nu weer lost realisator Bert Struys alle problemen in een oogwenk op:
"Dat komt omdat wij steeds met dezelfde filmploeg van Universal Video
kunnen werken. We zijn allemaal op mekaar ingespeeld. We begrijpen mekaar,
we hebben allen routine gekregen. Maar dat is dan ook heel hard nodig.
Echt, ik geloof dat wij er
weer in zullen slagen de Vlaamse televisiejeugd een vol seizoen lang te
boeien."
| 
