|
http://www.pgvn-haitrieuam.org
KINH LUẬN DO H̉A THƯỢNG THÍCH TỪ THÔNG BIÊN SOẠN
| HOME | CHỨNG ĐẠO CA | DUY MA CẬT | DUY THỨC HỌC | ĐẠI BÁT NIẾT BÀN | ĐẠI THỪA VÔ LƯỢNG NGHĨA | NHƯ LAI VIÊN GIÁC | PHÁP HOA | THỦ LĂNG NGHIÊM | BÁT NHĂ BA LA MẬT KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG
GIÁO ÁN TRƯỜNG CAO ĐẲNG PHẬT HỌC
MỤC LỤC
Băng 1 Báo cáo Phật sự, trả lời câu hỏi, vô kinh chỉ có 30'
BÁT NHĂ BA LA MẬT là một trong những hệ tư tưởng của Đaị thừa Phật giáo Bắc tông. Bát Nhă Ba La Mật, Trung Hoa dịch: TRÍ TUỆ ĐÁO BỈ NGẠN. Thành ngữ đáo bỉ ngạn, chỉ cho sự viên măn cứu kính, sự hoàn thành trọn vẹn về một lănh vực tri thức, một công hạnh lợi tha, một sự giải thoát giác ngộ hoàn toàn..
Bát Nhă Ba La Mật, với nhà Phật học được xem là thứ trí tuệ cứu kính, so với các trí tuệ. Sử dụng trí tuệ đáo bỉ ngạn, con người có khả năng nhận thức thế giới, thông qua ngũ nhăn của ḿnh. Khi đề cập thứ trí tuệ cứu kính, nhà Phật ít dùng từ trí tuệ theo nghĩa thông thường. Để chỉ thứ trí tuệ độc đáo cứu kính ấy, nhà Phật thường xử dụng nguyên âm bằng cái từ Bát Nhă. Nói đến Bát Nhă, người Phật học hiểu ngay là thứ trí tuệ độc đáo cứu kính, có khả năng nhận thức vũ trụ nhân sinh.
Các thiền đường, nói nôm na là chỗ các tu sĩ Phật giáo ăn cơm, ngồi thiền, tham cứu kinh điển, tiếp khách thập phương, thường có tấm biển chữ to. Biển đẹp hay tầm thường tùy khả năng tài chánh của nhà chùa, nhưng tuyệt đại đa số chùa đều có tấm biển với ba chữ:
"BÁT NHĂ ĐƯỜNG"
Ba chữ đó, vừa có ư nghĩa cảnh tỉnh, vừa có ư nghĩa biểu trưng: Rằng người tu sĩ Phật giáo phải sống bằng Bát Nhă, nên sống trong Bát Nhă, v́ đây là ngôi nhà BÁT NHĂ của chốn ṭng lâm.
Theo Thiên thai phái giáo, hệ tư tưỏng Bát Nhă chiếm khoảng 22 trên 49 năm trong đời giáo hóa của Đức Phật. Cho nên nh́n vào công tŕnh phiên dịch, sớ giải, trước thuật của các tiền bối Phật học mà kinh khiếp! Chỉ đọc đề mục, tên kinh, niên đại, dịch giả, thuật giả, sớ giải giả, trong hệ tư tưởng Bát Nhă Ba La Mật thôi, tôi cảm thấy đă mệt. Dưới đây tôi xin nêu một số nhỏ danh mục kinh, thuộc hệ tư tưởng Bát Nhă để giới thiệu đại khái, cùng chư thiện hữu tri thức tường lăm, và cũng thưa là xin miễn nêu tôn danh các dịch giả tiền bối để khỏi rườm rà, v́ ở đây không cần thiết:
Nêu đại cương mà đă có từng ấy kinh hệ tư tưởng Bát Nhă Ba La Mật Đa. Xem thế, nghiên cứu Bát Nhă mà tham khảo hết ngần ấy tài liệu, có lẽ đến chết già. Đă bao lần tôi định bụng lội khơi vào biển Bát Nhă bao la ấy. Rồi ḷng tự nhủ ḷng. Không thể lội trong biển mênh mông không bờ bến. Mà biển nào cũng phải có bờ chứ. Tay lưới dù lớn, dài bao nhiêu cũng phải có giềng. Áo rộng cỡ nào cũng phải có bâu. Tôi cương quyết phải t́m bờ để vào, phải nắm giềng để phăng lưới, phải xách bâu mới xếp áo đựợc. Nghĩ vậy tôi để tâm nghiên cứu viết tài liệu giáo án này. Trước hết lợi ḿnh, đồng thời hướng dẫn đàn em hậu học đang theo học ở các trường Phật học Cao cấp: Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, tôi là một trong số giảng viên được phân công hướng dẫn các môn Kinh luận Đại thừa.
Theo nội dung tài liệu giáo án này được gọi là: BÁT NHĂ BA LA MẬT KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG.
Không biết có chủ quan lắm không, chứ theo tôi, nghiên cứu Bát Nhă Ba La Mật Kinh Trực Chỉ Đề Cương này, rồi dựa theo cơ sở tư duy đó, phát triển tự nhiên trí, vô sư trí của ḿnh, theo đó, các độc giả có thể xem các bộ kinh Bát Nhă khác, ta sẽ thấy giáo lư không c̣n khó khăn lắm.
BÁT NHĂ BA LA MẬT KINH TRỰC CHỈ ĐỀ CƯƠNG, do bỉ nhân tôi tóm lược từ chất liệu ở bộ kinh Kim Cang Bát Nhă Ba La Mật Đa và Bát Nhă Ba La Mật Đa Tâm Kinh. Nói cách khác, tôi dịch Tỉnh lược bộ Kim Cương Bát Nhă Kinh và Bát Nhă Tâm Kinh viết thành giáo án này.
Phần trực chỉ, để giảng rộng, giải thích lư nghĩa của kinh văn. Phần này cũng do bỉ nhân tôi, tư duy t́m hiểu nghĩa lư ẩn tàng trong chất giáo lư Bát Nhă mà viết ra. Về văn tự vụng về, chẳng đáng là bao. Nhưng pháp dược này được bổ ích nhiều hay ít đối với xă hội nhân quần, cần có sự diễn đạt để hướng dẫn tư tưởng người đọc qua phần TRỰC CHỈ đó. Nếu nó là pháp dược, là thuốc quí, lợi ích chúng sanh, th́ người ta sẽ vun trồng chăm quén, gầy giống lâu dài. Nếu nó là thứ cỏ dại, có nó chỉ làm tổn thương sự sanh trưởng của lúa mạ hoa màu, nhân quần xă hội sẽ đào thải nó đi. Nếu chưa nhổ bỏ lúc này, th́ người ta cũng để cho nó chết khô một ngày nào đó.
Cùng một bộ Kim Cang Bát Nhă Ba La Mật mà xưa nay khó có thể đếm hết phương danh những người dịch, giải, diễn đạt lư kinh. Nhưng phong phú thay ! Ư tưởng không ai giống ai cả. Có giống nhau chăng là giống ở những chỗ ngôn từ "vô thưởng vô phạt" "rẻ rề" ấy ! Đó là do sự t́m hiểu, tư duy THÂM NGHĨA theo Tri kiến Phật ở mỗi con người.
Những tiểu đề phân đoạn mục ở kinh văn cũng do bỉ nhân tôi tự đặt. Công dụng của nó gần như đại ư của mỗi đoạn kinh văn ấy.
Tôi đề nghị các bạn đọc: Đọc Bát Nhă Ba La Mật Kinh Trực Chỉ Đề Cương, tiếp theo là tư duy phân tích, rồi so sánh nghĩa lư của bộ Kim Cang Bát Nhă Ba La Mật và Bát Nhă Ba La Mật Đa Tâm Kinh, làm như thế rất có lợi cho phần tri kiến. Vận dụng cơ sở tư duy đó, đọc nhiều kinh Bát Nhă khác càng được lợi lớn hơn.
V́ là một giáo án, đề cương không thể đáp ứng yêu cầu đa diện cho các hàng thức giả muốn t́m hiểu Phật học uyên thâm. Nếu đ̣i hỏi triết lư sâu xa, chứng minh đa diện, tài liệu này không thể thỏa măn yêu cầu to lớn như vậy.
Nếu có sự bất như ư trong đây, xin chư thiện hữu tri thức niệm t́nh tha thứ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Viết tại Huỳnh Mai Tịnh Thất
28-2-1985 NHĂ BA LA MẬT ĐA 2/11/97 Băng 2 ÔNG A NAN TRẦN THUẬT:
MỘT HÔM NỌ, ĐỨC PHẬT Ở TRONG VƯỜN KỲ THỌ CẤP CÔ ĐỘC, TẠI NƯỚC XÁ VỆ CÙNG VỚI SỐ CHÚNG ĐẠI TỲ KHEO 1250 NGƯỜI CÂU HỘI. LÚC GẦN ĐẾN GIỜ ĂN, ĐỨC THẾ TÔN MANG BÁT VÀO ĐẠI THÀNH THỨ LỚP KHẤT THỰC. KHI TRỞ VỀ TỊNH XÁ, DÙNG CƠM XONG, CẤT BÁT THAY Y, SAU ĐÓ ĐỨC PHẬT RỬA CHÂN VÀ TRẢI TỌA CỤ MÀ NGỒI. TRỰC CHỈ
Bát Nhă Ba La Mật là thứ trí tuệ rốt ráo. Sử dụng thứ trí tuệ nầy, người ta sẽ thấy nó vượt ngoài tập quán lễ nghi có tính cách h́nh thức rườm rà. Cho nên, đức Phật nói thời Pháp Bát Nhă Ba La Mật trong một bối cảnh thời gian không gian thật là giản dị.
Thành tựu Bát Nhă Ba La Mật, đời sống của một bậc Thế Tôn, giống y như mọi người không có ǵ cách ngăn, lập dị: Ăn cơm rồi, cất bát, đổi y, rửa chân rồi trải tọa cụ ra ngồi. Hành động đó, với nhăn quan của phàm phu ham danh hiếu vị, họ thấy Như Lai Thế Tôn chỉ là một người tầm thường. Nhưng với nhăn quan của người đạt đạo, th́ đó là biểu hiện của Bát Nhă Ba La Mật, thể hiện qua nếp sống của một Như Lai.
Với tâm hồn đạt đạo, một thiền sư cũng đă thấy và nói:
"...Nhậm vạn trước y thường Chuyện tu hành như chuyện mặc áo thay xiêm. Sự đạt đạo giống như việc ăn cơm uống nước. Đang tắm biết ḿnh đang tắm, uống trà biết ḿnh uống trà, trải chiếu ngồi biết ḿnh đang trải chiếu ngồi, nh́n ngắm một cành mai biết ḿnh đang nh́n ngắm một cành mai....Muốn có Bát Nhă Ba La Mật, ta phải học làm cho được những cái tầm thường ấy. Thể hiện hành động tầm thường, có phải chăng Đức Thế Tôn nhằm dạy cho đệ tử ḿnh sử dụng Bát Nhă Ba La Mật trong cuộc sống hằng ngày và qua hành động giản đơn thực tiễn trước mắt.
BỒ TÁT PHẢI LÀM Trong băng 2
ÔNG TU BỒ ĐỀ THƯA: BẠCH THẾ TÔN ! THẬT LÀ HI HỮU ! NHƯ LAI ĐĂ HỘ NIỆM TỐT CHO CÁC BỒ TÁT VÀ PHÚ CHÚC TỐT CHO CÁC BỒ TÁT.
BẠCH THẾ TÔN ! NẾU CÓ THIỆN NAM, THIỆN NỮ PHÁT TÂM VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC TH̀ PHẢI AN TRỤ TÂM NHƯ THẾ NÀO ? VÀ HÀNG PHỤC TÂM NHƯ THẾ NÀO ?
TRỰC CHỈ
Câu hỏi của ông Tu Bồ Đề là nhơn duyên phát khởi của thời pháp Bát Nhă Ba La Mật. Nó có tánh cách quan trọng: Nêu lên một tiền đề lớn, để từ đó Đức Phật dạy cho các đệ tử ḿnh phương pháp sống, vận dụng Bát Nhă Ba La Mật vào cơi đời nhiều va chạm, nhiều phiền năo khổ lụy có thể xảy ra.
Tu Bồ Đề là một đại đệ tử xuất sắc trong mười đệ tử xuất sắc của Phật. Cũng v́ vậy mà ông có cái tên KHÔNG SANH, lại c̣n có cái tên THIỆN HIỆN và THIỆN KIẾT. Tương truyền: Rằng lúc cha mẹ sanh ông ra, có điềm lành và hiện tượng tốt.
Qua lời phát biểu, tỏ ra ông Tu Bồ Đề rất thâm hiểu Như Lai: có bồ tát tâm nào không phát xuất từ Như Lai tâm. Có bồ tát hạnh nào không thể hiện từ Như lai hạnh. Như Lai tâm và Như Lai hạnh hàm dung châu biến cả thập giới thánh phàm, th́ có Bồ tát nào không được Như Lai hộ niệm tốt cho!
Thiện tai ! Thiện tai ! Là lời ấn chứng thể hiện sự bằng ḷng của Như Lai. V́ đó là sự thật, là chân lư, hiểu như thế là hiểu được giáo lư liễu nghĩa của kinh, hiểu như thế mới là hiểu rỏ về NHƯ LAI, hiểu rỏ thế nào là là một pháp thân Phật !
III. VẤN ĐỀ HÀNG PHỤC TÂM M̀NH 9/11/97 Băng 3
NgưỜi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác phẢi hàng phỤc tâm ḿnh như thẾ nào?
PhẬt bẢo ông Tu BỒ ĐỀ: Phàm có mưỜi loẠi chúng sanh như: thai sanh, noăn sanh, thẤp sanh, hóa sanh, hỮu sẮc, vô sẮc, hỮu tưỞng, vô tưỞng, phi hỮu tưỞng, phi vô tưỞng. Ta đỀu khiẾn cho diỆt đỘ hẾt vào vô dư niẾt bàn. DiỆt đỘ vô lưỢng vô sỐ vô biên chúng sanh như thẾ mà đỪng thẤy có chúng sanh nào đưỢc diỆt đỘ.
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu BỒ tát thẤy rẰng: ta là ngưỜi diỆt đỘ chúng sanh, chúng sanh là NHỮNG ngưỜi đưỢc ta diỆt đỘ, th́ BỒ tát c̣n có tưỚng chẤp ngă, chẤp nhơn, chẤp chúng sanh và chẤp thỌ mỆnh, th́ không phẢi BỒ tát thẬt. TRỰC CHỈ
Tuyệt diệu thay ! Hệ tư tưởng Bát Nhă Ba La Mật ! Bát Nhă Ba La Mật là thứ trí tuệ cao vút tuyệt vời, nó đưa người đệ tử Phật đến đỉnh cao của trí tuệ, đào tạo cho người Phật tử một sức sống lạc quan tích cực, một tâm hồn vị tha vong kỹ. Với tâm hồn lạc quan, vị tha vong kỹ, người Phật tử sống trong thực tế giữa hiện tượng vạn pháp của cuộc đời, mà mỗi bước đi không rời chân như thật tướng.
Một tâm ta có khả năng xây dựng ra mười pháp giới, th́ mười loại chúng sanh ấy sanh trưởng ở ḷng ta. Nói rơ ra, chúng là những tư tưởng, những quan niệm phát xuất từ ư thức ở ḷng ta, những khái niệm, tư tưởng từ vi tế đến thô động, từ trừu tượng đến cụ thể, luôn luôn chuyển biến trong tâm thức con người c̣n trong tam giới.
Thai sanh là những loại sanh do kết tinh từ phôi thai. Noăn sanh là những loài sanh trứng rồi phát triển h́nh thành từ trứng. Thấp sanh là những loại sanh từ nước, từ chỗ ẩm ướt sanh ra. Hóa sanh là những loại sanh ra do biến hóa, do thoát xác mà thành. Hữu sắc là những loại có h́nh hài sắc chất. Vô sắc là những loại tư tưởng không nương gá sắc chất h́nh hài. Phi hữu tưởng là những loại tư tưởng vi tế, không c̣n tưởng thô. Phi vô tưởng là những khái niệm vi tế gần như bặt hẳn không c̣n niệm. Gọi mười loại sanh ấy là chúng sanh, v́ "giả chúng duyên nhi sanh, cố viết chúng sanh": Tất cả đều nương các duyên mà sanh khởi, nên gọi "chúng sanh". Là Bồ tát cần diệt độ (diệt trừ, độ tận) tất cả, khiến cho chúng vào vô dư Niết bàn. Nói rơ hơn: Bồ tát cần xóa sạch h́nh bóng, tác động, cho đến khái niệm vi tế của chúng trong tư duy, trong kư ức của ḿnh. Diệt độ xóa sạch hết mà nên quên đi ḿnh là người diệt và chúng sanh là đối tượng bị diệt độ.
Vĩnh Gia Huyền Giác nói: "Ngũ uẫn phù
hư không khứ lai
Vạn vật không ngoài năm uẩn, nhưng xét cho tột, ngũ uẩn chỉ là sự hợp tan. Vô minh không ngoài tam độc, nhưng tư duy cho cùng, tam độc tụ tán như bọt nước đầu ghềnh. Năng độ và sở độ chỉ có thể dùng khi c̣n:
"....Mộng lư minh minh hữu lục thú": Con người c̣n mê muội trong sáu nẻo luân hồi.
Và nó không c̣n tác dụng lúc: "Giác hậu không không vô đại thiên": Đến lúc giác ngộ rồi th́ cơi tam thiên đại thiên trở thành "Nhất chân pháp giới", cảnh giới “bất nhị".
Bởi vậy Bồ tát hàng phục tâm ḿnh bằng cách xóa hết năng độ, sở độ ở ḷng ḿnh: Bồ tát thấy rơ là:
"Vô minh thật tánh tức Phật tánh"
IV. PHÁT TÂM VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC, PHẢI TRỤ TÂM M̀NH NHƯ THẾ NÀO ? Trong băng 3 và 16/11/97 băng 4 Đáp câu hỎi: Vân hà ưng trỤ kỲ tâm ?
PhẬt dẠY: Đúng VỚI pháp tánh, BỒ tát làm viỆc bỐ thí mà không nên trỤ chẤp viỆc bỐ thí cỦa ḿnh làm. ĐỐi vỚi sẮc, thanh, hương, vỊ, xúc, pháp BỒ tát nên bỐ thí hẾt. BỐ thí mà không chẤp nơi hành đỘng bỐ thí, bỐ thí như vẬy phưỚc đỨc nhiỀu vô lưỢng vô biên. Hư không Ở tám hưỚng, mưỜi phương nhiỀu không thỂ dùng trí óc suy lưỜng. BỒ tát bỐ thí mà không trỤ, không chẤp tưỚng, th́ phưỚc đỨc nhiỀu như hư không vô lưỢng vô biên cỦa mưỜi phương kia vẬy.
Tu BỒ ĐỀ ! BỒ tát nên trỤ tâm như lỜi dẠy cỦa Như Lai! TRỰC CHỈ
Pháp tánh và Phật tánh chỉ là tên gọi khác của bản thể CHÂN NHƯ. Nhận thức trên mặt ĐỒNG, ta thấy Phật tánh và pháp tánh là một. Nhận thức qua mặt DỊ, ta thấy Phật tánh và Pháp tánh không phải một.
"Phật tánh tại hữu t́nh
Pháp tánh tự nó thanh tịnh. Pháp tánh tự nó không xan tham, không có thủ xả, không có cái của ta của mi. Cái tự tánh thanh tịnh sẵn có của hữu t́nh chúng sanh gọi là Phật tánh. Tánh thanh tịnh sẵn có của vô t́nh chúng sanh gọi là Pháp tánh. Phật tánh và pháp tánh không hai, ví như cùng một thứ lửa tùy đốt vào củi mà tên lửa và độ nóng có khác. Sự thật, pháp tánh là tự tánh "như thị bản nhiên" của hiện tượng vạn pháp. Nó không là sắc, là thanh, là hương, là vị, là xúc, là pháp...Cho nên sống đúng với pháp tánh, tùy thuận pháp tánh, th́ gọi là bố thí, kỳ thật Bồ tát chẳng có bố thí ǵ.
Sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp là vật chất tồn tại khách quan, là hiện tượng vạn vật của vũ trụ. Tham lam mù quáng, chấp mắc si mê, bảo thủ, ù ĺ, đam mê rồ dại, thương cảm yếu hèn, luyến ái đần độn, nghĩ ngợi viễn vông là những thứ làm cho con người sống trái với pháp tánh thanh tịnh "như thị bản nhiên" của vạn hữu an bài.
Bồ tát sống với ư thức an nhiên, theo quy luật vận hành biến dịch:
...."Chư
pháp tùng bản lai
Trạng thái bố thí của Bồ tát là thí tất cả mà chẳng thấy có thí ǵ. Tu như thế, gọi là XỨNG TÁNH KHỞI TU. Sống như thế, gọi là TÙY THUẬN PHÁP TÁNH. Cho nên, gọi là làm việc bố thí, nhưng Bồ tát không TRỤ TƯỚNG, không chấp đó là CÔNG ĐỨC, đó là hành động bố thí do ḿnh làm. Bởi v́ sự tu hành đó chỉ là sống cho phù hợp với pháp tánh vốn vậy của chính ḿnh. Sống đúng pháp tánh, tùy thuận pháp tánh là có phước đức, mà không cần TRỤ CHẤP CÔNG LAO để mong chờ, để đ̣i hỏi phước đức ở nơi ai khác ưu ái ban cho.
"Ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm"
Là Bồ Tát đối với hạnh bố thí phải cảnh giác với tự tâm: "ƯNG VÔ SỞ TRỤ" đừng chấp việc bố thí của ḿnh. Bố thí như thế, phước đức nhiều như hư không trong mười phương, phước đức vô lượng vô biên vậy.
V. THẾ NÀO LÀ MỘT ĐỨC TIN CÓ GIÁ TRỊ ? Trong băng 4
Ông Tu BỒ ĐỀ thưa: BẠch ThẾ Tôn ! Có thỂ có chúng sanh nghe nhỮng lỜi lẼ, ư thú vỀ vẤn đỀ hàng phỤc tâm và trỤ tâm như thẾ, sanh ḷng tin thẬt chăng ?
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! Ông đỪng lo nghĩ như vẬy, sau Như Lai diỆt đỘ, 500 năm vỀ sau vẪn có ngưỜi tu hành và sanh ḷng tin thẬt đỐi vỚi vẤn đỀ hàng phỤc và trỤ tâm như tHẾ.
Tu BỒ ĐỀ ! nhỮng ngưỜi sanh ḷng tin thẬt là nhỮng ngưỜi tỪng vun trỒng căn lành không nhỮng Ở mỘt, hai, ba, bỐn, năm ĐỨc PhẬt. HỌ đă trỒng căn lành vỚi vô lưỢng ngàn muôn ĐỨc PhẬt rỒi.
NẾu có ngưỜi nghe ư thú kinh nẦy, sanh ḷng tin trong sẠch th́ Như Lai đỀu biẾt đỀu thẤy nhỮng chúng sanh đó phưỚc đỨc vô lưỢng vô biên, như hư không cỦa mưỜi phương. V́ nhỮng chúng sanh đó, không C̉N có tưỚng ngă, tưỚng nhơn, tưỚng chúng sanh và tưỚng thỌ mỆnh. HỌ cũng không c̣n tưỚng chẤp chánh pháp hay là phi pháp. V́ sao ? V́ nẾu hỌ c̣n chẤp bỐn tưỚng th́ đă không tin nỔi VẤN ĐỀ Như Lai nói. V́ vẬy, BỒ tát không nên chẤp: Ngă, nhơn, chúng sanh và thỌ mỆnh, cũng không nên chẤp chánh pháp hay phi chánh pháp.
Do nghĩa đó, Như Lai thưỜng nói: Các tỲ khưu, phẢi biẾt pháp cỦa Như Lai nói ví như thuyỀn bè. Chánh pháp c̣n phẢi bỎ, huỐng hỒ phi pháp ! TRỰC CHỈ
TIN là cửa ngơ vào đạo. Người không có đức tin coi như tự ḿnh đóng bít cửa ngơ vào đạo của ḿnh. Nhưng có đức tin quá nhẹ dạ, tin điên đảo quàng xiên, tin cậu cốt, cô đồng th́ không phải là những đức tin cần có cho người Phật tử muốn đi trên đường giải thoát giác ngộ. Trái lại, đạo Phật xem những đức tin quàng xiên, nhảm nhí, như một thứ bùn đen, khi chiếc áo trắng bị nhuộm rồi, th́ khó mà nhuộm những màu sắc thắm tươi, xinh đẹp. Người đệ tử Phật phải hết sức thận trọng đức tin.
Về đức tin, trong nền giáo lư Phật được phân tích chọn lọc kỹ càng. Đại để chia thành sáu thứ:
1. Tín tự: Phải tin ḿnh là Phật và tin khả năng thành Phật của ḿnh.
2. Tín tha: Tin lời Phật dạy là thật. Hành đúng lời Phật dạy sẽ có giải thoát, giác ngộ thật.
3. Tín nhân: Rằng muốn ăn quả, tất phải trồng cây. Không trồng cây, chỉ cầu nguyện van xin để được có quả ăn là điều không thể có.
4. Tín quả: Quả ngọt được ăn hiện nay là do ta đă trồng cây ở những năm tháng trước. Không bao giờ có quả mà chẳng phát xuất tự hạt nhân.
5. Tín sự: Làm tất cả việc thiện, không phải Phật, diệt trừ vô minh phiền năo nội tâm, cũng không phải Phật. Nhưng do làm những điều đó mà Phật tánh sẵn có của ta mới được hiện ra.
6. Tín lư: Si mê th́ ta là chúng sanh, sống triền miên đau khổ ở cơi Ta Bà. Giác ngộ th́ ta là Bồ Tát, Phật, Bồ Đề, Niết Bàn, Cực lạc thế giới, ở tại chỗ mà ta đang ở.
Giáo lư kinh Bát Nhă Ba La Mật nghe mà sanh ḷng tin trong sạch là người chánh tín. Sự chánh tín đó được nhân lên gấp nhiều lần. V́ người có được chánh tín là người đă dứt trừ được bốn tướng chấp.....Người đó cũng dứt hết tướng chấp về CHÁNH PHÁP và PHI PHÁP nữa. Họ đă có Bát Nhă Ba La Mật, thể nhập Bát Nhă Ba La Mật và sống với Bát Nhă Ba La Mật rồi vậy. Người đó đă trồng căn lành với vô lượng ngh́n muôn Đức Phật rồi. Do vậy, phước đức của họ nhiều vô lượng vô biên.
Là Phật tử chân chính, phải hết sức thận trọng đức tin. Phải tránh xa những ǵ MÊ TÍN, có tánh cách huyển hoặc hoang đường. Giá trị của một ḷng tin CHƠN CHÁNH phải được phát xuất từ Bát Nhă Ba La Mật, một thứ trí tuệ đến nơi đến chốn. Thứ trí tuệ tột chót đỉnh cao !
VI. VẤN
ĐỀ THÀNH PHẬT VÀ 23/11/97 Băng 5
PhẬt bẢo ông Tu BỒ ĐỀ: Ư ông nghĩ sao ? Như Lai có chỨng quẢ Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác chăng ? Như Lai có thuyẾt pháp chăng ?
Ông Tu BỒ ĐỀ thưa: BẠch ThẾ Tôn ! Như con hiỂu ư nghĩa cỦa PhẬt nói, không có pháp cỐ đỊnh nào gỌi là Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác và Như Lai cũng chẲng nói pháp nào cỐ đỊnh. V́ vẬy pháp Như Lai nói ra không nên khư khư chẤp thỦ, cũng không nên phê phán hỜi hỢt: RẰng pháp nẦy đúng, pháp nỌ không đúng. V́ sao ? V́ Như Lai chỈ thuyẾt mỘt thỨ giáo pháp mà ngưỜi th́ nghe chỨng đưỢc quẢ thánh, lẠi cũng có kẺ chỈ chỨng đẾn bẬc hiỀn.
TRỰC CHỈ
Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác là quả vị Phật, quả vị của một Như Lai. Thế mà ở đây, Phật lại hỏi ông Tu Bồ Đề: "Như Lai có chứng quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác không?". Đấy là câu hỏi kỳ lạ bất b́nh thường. Đặt vấn đề đúng, giải thích đúng câu hỏi đó, th́ nên mừng rằng ḿnh đă nếm được hương vị của Bát Nhă Ba La Mật, đă phá vỡ cái vỏ tri thức, vượt ra cái khung lồng kiến giải tầm thường về Như Lai, Phật. Thật ra, vấn đề không phải phức tạp khó khăn nhiều, chỉ cần sự nhận thức tư duy trong sáng, dám lột bỏ chiếc áo thần tượng thiêng liêng do cảm t́nh thấp kém, người ta đă khoác lên cho Đức Phật, cho các bậc Như Lai, th́ ta sẽ thấy rỏ vấn đề.
GIÁC đối với MÊ, nếu không có MÊ th́ cũng không có GIÁC. PHẬT là đối với CHÚNG SANH, nếu không có CHÚNG SANH th́ không có PHẬT. VÔ THƯỢNG là đối với HỮU THƯỢNG, nếu không có HỮU THƯỢNG th́ VÔ THƯỢNG bất thành. Phật th́ sống theo giác tánh, sống đúng giác tánh, sống hợp giác tánh. Bất cứ ai sống theo giác tánh, đúng giác tánh, hợp giác tánh gọi là người giác ngộ, người tỉnh thức, là Phật. Tŕnh độ giác ngộ của Phật, là tŕnh độ giác ngộ tuyệt đỉnh cao của trí tuệ, không c̣n mức độ nào trên, cho nên gọi là VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC: Bậc Chánh Giác VÔ THƯỢNG, trong những người chánh giác. Thế thôi !
MÊ là chúng sanh. Tuy nhiên, chúng sanh cũng có giác tánh như Phật. Song, chúng sanh sống trái giác tánh, sống ngược và sống sai giác tánh, nên gọi người mê. Mê là người có nhiều tham, sân, si, mạn, nghi, thân kiến, biên kiến, tà kiến, kiến thủ, giới cấm thủ, phẩn, hận, phú, năo, tật, xan, cuống, siễm, hại, kiêu, vô tàm, vô quư, điệu cữ, hôn trầm, bất tín, giải đăi, phóng dật, thất niệm, tán loạn, bất chánh tri. Chúng sanh là thế đấy !
Qua nhận thức đó, ta thấy Như Lai chẳng có CHỨNG ĐẮC ǵ.
Phật là người. Chúng sanh cũng là người. Phật có giác tánh, chúng sanh cũng có giác tánh. Chỉ khác nhau ở chỗ: Phật th́ sống theo, sống hợp, sống đúng giác tánh. C̣n chúng sanh th́ sống trái, sống sai, sống ngược giác tánh, mà thôi.
Bởi lẽ đó, trên bước đường tu tập, người đệ tử Phật chơn chính, không nên có ư mong cầu CHỨNG ĐẮC. Bởi v́ quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác không phải cái ở ngoài ta. Lại cũng không phải do ai cho mới có. Cầu CHỨNG ĐẮC PHẬT QUẢ bên ngoài, vô t́nh ta xua đuổi mất ông Phật thật, ông Phật thường trú của chính ta !
Pháp Phật là bất định pháp. Khư khư chấp cố định một pháp nào là không hiểu Phật, là kẻ vu oan giá họa Phật.
Pháp tà bỏ đi đă đành, pháp chánh cũng không được khư khư bảo thủ. Mà có lúc cần phải bỏ nốt nó đi. Một thầy thuốc đại tài không bao giờ tuyên bố một "diệu dược thần phương" nào cố định. Phật là "vô thượng y vương" luôn luôn gia giảm phương thang pháp dược, tùy đối tượng, tùy tâm bệnh của mỗi người mà cắt thuốc. Ta hăy học tập cái nh́n Phật pháp qua nhận thức của các bậc tiền bối như sau:
Phải hiểu Phật pháp bằng tri kiến bao quát suốt thông, ta mới sử dụng pháp dược đúng yêu cầu của chúng sanh tâm bịnh.
Sở dĩ Phật phủ nhận sự thuyết pháp của ḿnh, nhằm ngăn ngừa những tư tưởng chấp mắc, bảo thủ ở pháp Như Lai nói. Cùng hấp thụ nước của một trận mưa mà cỏ cây lùm rừng sanh trưởng khác nhau. Phật nói một thứ VÔ VI PHÁP, nghe ra có kẻ chứng THÁNH, c̣n người chỉ chứng đến bậc HIỀN. Đó không phải: PHẬT PHÁP BẤT ĐỊNH PHÁP là ǵ ! "Thuyết pháp giả vô pháp khả thuyết". Gọi là thuyết pháp mà Như Lai chẳng nói pháp ǵ, Phật sẽ dạy rơ ở một chương sau.
VII. ĐỆ TỬ PHẬT PHẢI LÀM G̀
Trong băng 5 PhẬt bẢo: NẦy Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ như có ngưỜi đem thẤt bẢo đẦy tam thiên đẠi thiên thẾ giỚi, đỂ làm viỆc bỐ thí, vẬy phưỚc đỨc cỦa ngưỜi đó có nhiỀu chăng?
_ BẠch ThẾ Tôn: rẤt nhiỀu. Ông Tu BỒ ĐỀ thưa, nhưng phẢi hiỂu đúng lỜi Như Lai dẠy: Không nên chẤp phưỚc đỨc có tỰ tánh. NẾu không chẤp phưỚc đỨc có tỰ tánh, Như Lai nói phưỚc đỨc nhiỀu.
PhẬt bẢo: ĐỐi vỚi kinh nẦy, có ngưỜi thỌ tŕ, nẾu không đưỢc nhiỀu th́ chỪng bỐn câu kỆ, rỒi giẢng nói cho ngưỜi khác nghe, phưỚc đỨc cỦa ngưỜi nẦy nhiỀu hơn ngưỜi làm viỆc bỐ thí trưỚc.
Tu BỒ ĐỀ ! TẤt cẢ chư PhẬt và pháp Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác cỦa chư PhẬt, đỀu tỪ kinh nẦy ra.
NẦy ! Tu BỒ ĐỀ ! GỌi là PhẬt pháp mà không phẢi PhẬt pháp !
TRỰC CHỈ
* Người đời thường gọi phước đức, nhưng nào ai thấy được phước đức là ǵ. Phước đức là một danh ngôn trừu tượng. Người ta chỉ có thể khái niệm về phước đức qua cuộc sống hàng ngày. Đại để: Sự b́nh an, vui tươi, khỏe mạnh, sự êm đẹp, may mắn của đời sống con người. Nếu có người hỏi: Phước đức là ǵ ? Người ta sẽ lúng túng và thấy rằng phước đức không là ǵ cả. Nó không có kích thước, dung lượng, không thể tích trọng lực, không màu sắc: xanh, vàng, đỏ, trắng....Tóm lại: phước đức không có tự thể. Thế nên, người trí làm việc phước đức mà không chấp phước đức, Như Lai mới nói là phước đức nhiều.
Trong vô lượng pháp môn tu, ta t́m xét: Phước đức không phải bất sát, bất đạo, bất dâm, bất vọng ngôn, ỷ ngữ, lưỡng thiệt, ác khẩu, bất tham, bất sân, bất vô minh. Phước đức cũng không phải bố thí, tŕ giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định và trí tuệ. Đó là ư nghĩa phước đức bất tức (không là). Nhưng người đệ tử Phật, cũng nên nhớ rỏ rằng: Ngoài những việc tu sửa thân tâm nói trên, không có điều kiện làm nên phước đức. Đó là nghĩa phước đức bất ly (là). Vậy, phước đức nhiều, có nghĩa là người Phật tử phải sống phù hợp với tự tâm thanh tịnh, sống đúng thật tướng Bát Nhă của ḿnh. Như Lai nói đó là người được phước đức nhiều.
Bố thí thất bảo...phước đức đă nhiều. Thọ tŕ đọc tụng giảng nói kinh Bát Nhă Ba La Mật, phước đức lại nhiều hơn. V́ sao ? V́ người tu học, truyền bá kinh Bát Nhă Ba La Mật là mầm tược cây trí tuệ đă sanh sôi, phát triển mạnh. Họ gần đạt đến mục tiêu hái được hoa trái GIÁC NGỘ GIẢI THOÁT hoàn toàn mỹ măn rồi vậy !
Không có Bát Nhă Ba La Mật, là mê mờ, gọi là chúng phàm phu. Có Bát Nhă Ba La Mật, không bao lâu đạt đến Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Do nghĩa đó, Bát Nhă Ba La Mật là kinh sản sanh ra chư Phật và pháp của chư Phật.
* Nói rằng Phật pháp, người trí không cho là cái ǵ xa lạ và kinh khiếp gớm ghê. Phật vốn là một con người như tất cả con người. Pháp của Phật, cũng chẳng phải cái ǵ huyền bí xa xăm. Pháp chẳng phải là một thứ sở hữu riêng của một đức Phật. Pháp Phật nói ra đều nhằm chỉ bày sự thật của hiện tượng vạn hữu. Hiện tượng vạn hữu (pháp) là của chung, mọi người đều có quyền biết, có quyền sống đúng theo quy luật của sự thật hiện hữu, của vạn pháp, và mọi người đều có quyền thừa hưởng một đời sống an lành, hạnh phúc trong sự nghiệp giải thoát giác ngộ của chính ḿnh.
Thế nên, nói rằng: Phật Pháp, kỳ thật chẳng phải PHÁP RIÊNG CỦA PHẬT.
VIII. VẤN ĐỀ CHỨNG ĐẮC TRONG ĐẠO PHẬT, NGƯỜI PHẬT TỬ PHẢI HIỂU NHƯ THẾ NÀO ? 30/11/97 Băng 6
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? NhỮng ngưỜi chỨng đẮc tỨ quẢ Thanh văn, có thỂ nghĩ rẰng chính ḿnh đă chỨng đưỢc tỨ quẢ Thanh văn chăng ?
Ông Tu BỒ ĐỀ thưa: Không thỂ, theo con hiỂu.
_ TU Đà Hoàn là đưỢc quẢ nhẬp lưu, nhưng thỰc ra không nhẬp vào đâu cẢ. TẠi v́ không nhẬp, không dính mẮc vỚi sẮc, thanh, hương, vỊ, xúc, pháp gỌi là TU Đà Hoàn.
_ TƯ Đà Hàm là NGƯỜI đưỢc quẢ nhẤt lai, nhưng thẬt ra chẲng thẤy có văng lai, nên gỌi là Tư Đà Hàm.
_ A Na Hàm là ngưỜi đưỢc quẢ bẤt lai, mà không thẤy có tưỚng bẤt lai, nên gỌi là A Na HÀm.
BẠch ThẾ Tôn ! GỌi là A La HỚn, kỲ thỰc chẲng có cái chi là A La HỚn cẢ. BẠch ThẾ Tôn ! NẾu có vỊ A La HỚn nghĩ rẰng: Tôi đưỢc quẢ A La HỚn th́ mẮc vào bỐn tưỚng chẤp: Ngă, nhơn, chúng sanh và thỌ mỆnh, thẾ th́ không c̣n đưỢc gỌi là A La HỚn nỮa.
BẠch ThẾ Tôn ! PhẬt đă khen: RẰng Tu BỒ ĐỀ đưỢc vô tránh tam muỘi, là ngưỜi bẬc nhẤt, là A La HỚn ly dỤc đỨng đẦu.
BẠch ThẾ Tôn ! NẾu con có ư nghĩ: RẰng con đưỢc quẢ A La HỚn th́ ThẾ Tôn đă hẲn chẲng khen: Tu BỒ ĐỀ là con ngưỜi ưa hẠnh tỊch tỊnh. Do v́ con không móng niỆm chẤp mẮc, ThẾ Tôn mỚi khen: Tu BỒ ĐỀ là con ngưỜi ưa hẠnh tỊch tỊnh.
TRỰC CHỈ
* Vấn đề chứng đắc là phương tiện giả lập danh ngôn. Hành giả chân chính không bao giờ để tâm ước mong chứng đắc. Uớc mong chứng đắc và xem sự chứng đắc như một chức tước, phẩm trật thụ phong là một sự sai lầm trầm trọng đáng thương. Người đó vĩnh viễn ở ngoài lề Phật pháp. Phải hiểu rằng: Tất cả quả vị từ thấp tới cao là do sự giác ngộ chân lư, giải thoát vô minh phiền năo trọn vẹn hay chưa của hành giả mà ước định. Không một đấng tha nhân, một thế lực siêu nhiên nào có quyền ân sủng ban cho hay thương t́nh phong tặng. Sự giải thoát giác ngộ đến mức độ nào, tùy thuộc sự nhận thức của hành giả đối với: Vô minh, hoặc lậu và công dụng hóa giải, đấu tranh, giữa hai lực lượng GIÁC và MÊ của thâm tâm ḿnh trong cuộc sống hằng ngày. Theo Phật học: Mâu thuẩn cơ bản và cũng là mâu thuẩn đối kháng giữa triền phược và giải thoát, giữa giác ngộ và mê mờ của hành giả, được thể hiện qua ba tầng hoặc lậu. Đó là những đối tượng cần được hóa giải và đấu tranh của một hành giả phát tâm đi con đường Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Những hoặc Lậu đó là:
1. HOẶC KIẾN, TƯ: Hoặc nầy ràng buộc chúng hữu t́nh trôi lăn trong tam giới, lên xuống ở sáu đường (hoặc giới nội). Gọi là hoặc KIẾN TƯ cho nên có:
A. Kiến hoặc: Kiến hoặc là sự sai lầm về nhận thức, hoặc nầy gồm có:
B. Tư hoặc: Đây là sự sai lầm cả nhận thức lẫn hành động, gồm có:
2. HOẶC TRẦN SA: Hoặc trần sa che chướng chân lư, làm cho năng lực giác ngộ bị kềm hăm, sự giáo hóa chúng sanh bị hạn chế tiêu cực. Những người đă được ra ngoài ba cơi, vẫn c̣n bị tác động bởi hoặc nầy. C̣n hoặc trần sa, chưa hóa giải hết, địa vị chỉ đến A La Hớn quả và Bích chi Phật của nhị thừa. Khác với hoặc kiến tư, hoặc trần sa không biểu hiện một trạng thái cụ thể nhất định nào ở chủ quan nội tại. Nó là hậu quả của sự nhận thức chân lư chưa hoàn thiện. V́ nó cũng chỉ là thứ hoặc lậu vốn dĩ hư huyễn của tha nhân. Nói một cách dễ hiểu: Đối với chân lư, người nhị thừa chỉ nhận thức ước độ 60 phần trăm. Do trần sa hoặc che chướng mất đi 40 phần trăm chân lư c̣n lại.
3. VÔ MINH HOẶC: So với hoặc trần sa của người nhị thừa, hoặc vô minh che chướng một phần vi tế đối với chân lư. Hoặc vô minh làm hạn chế một phần nhỏ sự giác ngộ chân lư của Bồ tát. Nó chỉ có thể làm cho Bồ tát c̣n một chút ngần ngại bước tiến của ḿnh trên đường đến đích: Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Tóm lại, vấn đề chứng đắc quả vị chỉ là sự ước định cái năng lực hóa giải đấu tranh, diệt trừ hoặc chướng trên đường tu tập từ phàm phu đến Phật quả. Nó chỉ được xem như những trụ số ghi dấu trên đường dài. Người trí đi đường chỉ cần đến đích, không lưu luyến quẩn quanh ở nơi trụ số, lưu luyến trụ số, không thể tiến đến xa hơn. Hành giả Phật tử chấp mê tham luyến quả vị là phạm phải sai lầm nghiêm trọng, bước tiến sẽ bị chận đứng trên đường giác ngộ giải thoát. Vướng mắc vào quả vị cũng tức là vướng mắc: ngă, nhơn, chúng sanh, thọ mệnh. Vướng mắc vào chứng đắc, cũng tức là vướng mắc bốn chứng bịnh trầm kha: ngă, nhơn, chúng sanh, thọ mệnh. Đă vướng mắc rồi, tinh tấn bao nhiêu, có khổ công khổ hạnh thế nào, cũng chỉ là người ṃ trăng đáy nước, nấu cát mong được thành cơm ! Không có ngày hiện thực.
Vấn đề chứng đắc, người đệ tử Phật nên thận trọng, lưu tâm !
IX. LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRANG NGHIÊM CHO M̀NH MỘT CƠI PHẬT 7/12/97 Băng 7
PhẬt bẢo ông Tu BỒ ĐỀ: Ông hiỂu thẾ nào ? Trong thỜi PhẬt Nhiên Đăng xa xưa, đỐi vỚi PhẬt pháp lúc bẤy giỜ, Như Lai có chỨng đẮc ǵ không?
_ BẠch ThẾ Tôn: Không, Ở thỜi PhẬt Nhiên Đăng, Như Lai không đẮc mỘt pháp ǵ.
_ Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? BỒ tát có thỂ trang nghiêm cho ḿnh mỘt cơi PhẬt không ?
_ BẠch ThẾ Tôn: Không, v́ sao ? V́ gỌi rẰng trang nghiêm cơi PhẬt, nhưng thỰc ra không có trang nghiêm mà gỌi trang nghiêm vẬy thôi.
_ Đúng vẬy, Tu BỒ ĐỀ ! Các ĐẠi BỒ tát nên sanh tâm trong sẠch như thẾ. Không nên sanh tâm trỤ chẤp nơi sẮc, không nên sanh tâm trỤ chẤp nơi thanh, nơi hương, vỊ, xúc, pháp, nên sanh tâm vô sỞ trỤ.
Tu BỒ ĐỀ ! Ví như có ngưỜi thân lỚn như núi chúa tu di, ông nghĩ thẾ nào ? Thân ngưỜi đó có lỚn không ?
_ BẠch ThẾ Tôn: RẤt lỚn. V́ sao ? V́ theo lỜi PhẬt: SỰ to lỚn đó, phẢi đưỢc hiỂu là tương đỐi lỚn và đỪng chẤp lỚn th́ đưỢc gỌi là rẤt lỚn.
TRỰC CHỈ
* Nếu hiểu được phẩm NHƯ LAI THỌ LƯỢNG ở kinh Pháp Hoa, ta sẽ thấy rơ thêm nghĩa NHƯ LAI ở kinh Bát Nhă nầy: Như Lai giả, vô sở tùng lai, diệc vô sở khứ. Như Lai là cái bản thể chân như, bất tăng bất giảm, bất diệt bất sanh. Đến không chỗ từ, đi không chỗ tới: Như Lai vô thỉ vô chung. Hiểu như vậy rồi, th́ Như Lai hiện tại hay Như Lai ở thời Phật Nhiên Đăng xa xưa, cũng chẳng có ǵ gọi là CHỨNG ĐẮC. Hiểu đúng chánh pháp, qua lăng kính Bát Nhă Ba La Mật: Từ bạc địa phàm phu, tiến lên quả vị Phật, trải qua bao giai đoạn biến dịch sanh tử, bất tư ngh́, hăy c̣n không được gọi là CHỨNG ĐẮC, huống hồ địa vị một Như Lai ! Mê th́ vô minh phiền năo tác động hoành hành gọi là phàm phu chúng sanh. Giác th́ vô minh phiền năo tự tan biến hết. Có giải thoát, giác ngộ th́ gọi là Như Lai, Phật. Thế nên, biết rằng, xưa kia cũng như hiện nay, Như Lai nào có CHỨNG ĐẮC Phật pháp ǵ đâu !
Vấn đề, trang nghiêm cơi Phật, cần có chất liệu ǵ ?
Bồ tát trang nghiêm một cơi Phật tôn nghiêm, để khi thành Phật, ḿnh có một cơi nước bằng thất bảo đẹp đẽ huy hoàng như cơi nước chư Phật mười phương, được kinh điển mô tả. Muốn trang nghiêm cơi Phật, là nguyện vọng chánh đáng, Phật không cấm đoán quở rầy. Vấn đề là ở chỗ: phải biết lấy chất liệu ǵ để trang nghiêm xây dựng.
Đem vàng ṛng cúng chùa, xây cất trai đường, tăng xá, để ngày thành Phật ḿnh có cơi nước Phật bằng vàng ṛng ư? - Không được.
Đem bạc lát nền chùa, đem vàng đúc tượng Phật, tạo khánh ngọc, chuông vàng, để sau này thành Phật, có được cơi Phật bằng vàng bạc kim cương châu báu ư? - Không phải
Đem tất cả của cải quư giá cúng chùa, khắc tên họ vào bia đồng, bảng đá trước điện Phật, nhờ chư tăng chú nguyện hồi hướng công đức cho, để sau nầy thành Phật, ḿnh sẽ có cơi nước toàn những thứ quư giá lộng lẫy ấy ư ? - Mê tín lắm !
Nếu có những ư nghĩ trên, thật rất ngây thơ. Đem cái nhân vật chất hữu vi, trang nghiêm xây dựng để mong cầu cái quả giải thoát giác ngộ vô vi, vĩnh viễn trong tương lai không có ngày hiện thực.
Theo giáo lư Bát Nhă Ba La Mật, mọi người có khả năng trang nghiêm cho ḿnh một cơi Phật mà không cần khởi tâm dụng ư trang nghiêm. Tùy khả năng hoàn cảnh thích hợp với ḿnh, hành giả có thể thực hành từng phần hay toàn phần những pháp môn sau đây:
Thực hiện những điều trên hành giả sẽ có cơi Phật TRANG NGHIÊM mà không cần chất liệu: kim, ngân...thất bảo để trang nghiêm xây dựng. Đó là thâm nghĩa của câu: TRANG NGHIÊM PHẬT ĐỘ GIẢ, TỨC PHI TRANG NGHIÊM, THỊ DANH TRANG NGHIÊM: gọi là trang nghiêm cho ḿnh một cơi Phật, kỳ thật chẳng có trang nghiêm ǵ !
Vấn đề nhiều ít lớn nhỏ cũng vậy. Hành giả Bát Nhă Ba La Mật luôn luôn trong tỉnh giác, cho nên khi nhận thức một sự vật, có phân biệt lớn, nhỏ. Rất lớn hay rất nhỏ. Nhưng hành giả hiểu rằng: lớn là lớn đối với cái nhỏ. Rất lớn là lớn đối với cái khá to. Cho nên dù là rất lớn, nhưng cái lớn đó phải hiểu là cái lớn trong ṿng tương đối: hiểu như vậy, Bồ tát sanh tâm VÔ SỞ TRỤ. V́ TRỤ th́ tự khắc đă sai lầm. Sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp cũng thế. Chúng là đối tượng của lục căn, là pháp nhân duyên sanh khởi. Hăy nh́n sự vật hiện tượng bằng Bát Nhă Ba La Mật và luôn luôn thức tỉnh: ƯNG VÔ SỞ TRỤ NHI SANH KỲ TÂM.
X. NGƯỜI ĐỆ TỬ PHẬT PHẢI LÀM G̀ ĐỂ CÓ ĐƯỢC PHƯỚC ĐỨC NHIỀU ? Trong băng 7
ĐỨc PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! Ông hăy tưỞng tưỢng: NẾu sỐ sông HẰng nhiỀu bẰng sỐ cát cỦa sông HẰng th́ sỐ sông HẰng đă là nhiỀu vô sỐ kỂ. Nói đẾn sỐ cát cỦa nhỮng sông HẰng kia quẢ là vô lưỢng vô biên, vưỢt ngoài con sỐ tính toán suy lưỜng.
Tu BỒ ĐỀ ! Như Lai nói thẬt cho ông biẾt: NẾu có thiỆn nam thiỆn nỮ nào đem thẤt bẢo chỨa đẦy cơi tam thiên đẠi thiên và nhiỀu bẰng sỐ cát cỦa nhỮng sông HẰng kia dùng làm viỆc bỐ thí, ngưỜi nẦy đưỢc phưỚc rẤt nhiỀu.
Nhưng nẦy ! Tu BỒ ĐỀ ! NẾu có thiỆn nam thiỆn nỮ nào thỌ tŕ đỌc tỤng kinh Bát Nhă Ba La MẬt, rỒi giẢng nói cho ngưỜi khác nghe, nẾu không đưỢc nhiỀu th́ chỪng bài kỆ bỐn câu, phưỚc đỨc cỦa ngưỜi nẦy nhiỀu hơn ngưỜi bỐ thí cỦa cẢi trưỚc.
TRỰC CHỈ
Nỗi thống khổ của con người có nhiều dạng khác nhau, nhưng chung quy có hai thứ: khổ thân và khổ tâm.
Giúp cho người bớt khổ thân th́ giúp cho của cải vật chất.
Giúp cho con người hết khổ tâm th́ giúp cho sự hiểu biết chân lư, thông qua giáo pháp Phật. Giúp cho của cải vật chất đem lại sự an vui hiện tại trong cuộc sống gia đ́nh. Giúp cho giáo pháp Phật hiểu biết chân lư sẽ đem lại an vui giải thoát giác ngộ cho hiện tại và tương lai. Theo giáo lư Phật, hành vi của cuộc sống hiện tại, ảnh hưởng sự vui khổ của con người trong hiện tại cả tương lai. Vật chất vĩnh viễn tồn tại khách quan trong quá tŕnh vận động sinh diệt, diệt sinh của nó. Con người là một dạng vật chất, ngũ uẩn hợp thành, con người cũng vĩnh viễn tồn tại, cũng theo quá tŕnh vận động sinh diệt, diệt sinh. Nhưng con người khác vạn vật ở chỗ con người có tạo tác hành vi. Hành vi tạo tác thiện ác của con người sẽ là một dẫn lực hấp dẫn con người đến hậu quả an vui hay sầu khổ.
Nghiệp nhân (hành vi) thiện ác, quả báo khổ vui hấp thụ nhau trong định luật "Đồng khí tương cầu" "Đồng thanh tương ứng". Theo giáo lư Phật, vạn tượng vật chất và con người vật chất cùng có chung một bản tánh chơn như. Tánh chơn như tác động vào vạn tượng vật chất gọi là Pháp tánh. Tánh chơn như tác động vào con người vật chất gọi là Phật tánh. Tánh chơn như duy thức học c̣n gọi là tánh THẮNG NGHĨA là THỰC TÁNH DUY THỨC.
Duy thức luận nói:
"Thử chư Pháp thắng nghĩa.
Giúp cho của cải vật chất dù nhiều vô lượng vô biên, nhưng sự giúp đỡ đó chỉ trừ được khổ thân cho con người trong giai đoạn. Với giáo lư Phật, nếu con người chỉ biết hưởng thụ dục lạc cho thỏa măn hả hê trong hiện tại mà không gieo hạt giống lành, trồng nhơn tốt là một thiếu sót lớn lao. Theo giáo lư Phật, chết không có nghĩa là đoạn diệt. Cũng như vật chất có hư hoại nhưng hư hoại không có nghĩa là vĩnh viễn tiêu ma.
Hướng dẫn cho nhiều người nghe học Bát Nhă Ba La Mật là gieo vào ḷng người ta hạt giống Bồ đề, Niết bàn để có ngày đơm bông kết trái. Thế nên, phước đức của người làm việc bố thí của cải không thể sánh bằng.
XI.
BÁT NHĂ BA LA MẬT ĐA LÀ 14/12/97 Băng 8
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! NẾu chỖ nào có ngưỜi giẢng nói kinh Bát Nhă Ba La MẬt chỈ đưỢc chỪng bỐn câu kỆ, trỜi, ngưỜi, A Tu La đỀu nên cúng dưỜng và xem chỖ đó như tháp miẾu PhẬt.
NgưỜi thỌ tŕ đỌc tỤng toàn kinh th́ phưỚc đỨc vô lưỢng vô biên, là ngưỜi thành tỰu pháp tỐi thưỢng hi hỮu bẬc nhẤt. ChỖ nào có kinh điỂn nẦy là Ỏ chỖ đó có PhẬt hoẶc hàng đỆ tỬ lỚn cỦa PhẬt Ở đó.
TRỰC CHỈ
Phật là người giác ngộ chân lư hoàn toàn. Căn bản của sự giác ngộ chân lư là trí tuệ Ba La Mật. Kinh nầy dạy con người sử dụng trí tuệ để nhận thức chân lư. Mà trí tuệ ở đây là thứ trí tuệ Ba La Mật ấy. Sử dụng được thứ trí tuệ nầy, quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác bước đến chẳng c̣n xa. Thế cho nên, giảng nói ư nghĩa chừng bốn câu kệ mà phước đức đă là nhiều, giảng nói hết ư nghĩa của toàn kinh th́ công đức lại càng nhân lên gấp vạn bội.
Kinh là lời dạy của Phật. Kinh dạy con người phương pháp để trở thành Phật. Do đó, ở đâu có kinh như có Phật ở đó, hoặc đệ tử tôn túc của Phật ở đó. Chẳng những thế, người ta c̣n hiểu: Rằng "Bát Nhă Ba La Mật, c̣n là mẹ sanh ra chư Phật". Vậy mà chẳng mắc tội hỗn xược với Phật tí nào !
XII. PHẢI HIỂU RỎ Ư PHẬT VÀ ĐÚNG
NHƯ PHÁP MÀ THỌ TR̀, PHƯỚC Trong băng 8
BẠch ThẾ Tôn ! Kinh nẦy gỌi tên là chi ? Chúng con phẢi tỤng tŕ như thẾ nào ?
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! Kinh nẦy tên là Bát Nhă Ba La MẬt, ông nên theo danh tỰ đó mà phỤng giáo hành tŕ.
NẦy ! Tu BỒ ĐỀ ! Như Lai nói Bát Nhă Ba La MẬt, không phẢi Bát Nhă Ba La MẬt mà gỌi là Bát Nhă Ba La MẬt, đẤy thôi !
Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu như thẾ là đúng: Như Lai không có nói pháp.
Tu BỒ ĐỀ ! Vi trẦn và thẾ giỚi nhiỀu ngưỜi cũng hiỂu như ông, rẰng: vi trẦn cỦa tam thiên đẠi thiên thẾ giỚi là nhiỀu, c̣n tam thiên đẠi thiên thẾ giỚi là ít.
Tu BỒ ĐỀ ! Vi trần, Như Lai nói chẲng phẢi vi trẦn, gỌi rẰng vi trẦn. Thế giỚi Như Lai nói chẲng pHẢi thẾ giỚi gỌi là thẾ giỚi vẬy thôi.
Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu như thẾ là đúng: Không thỂ nh́n sẮc thân 32 tưỚng mà cho là đưỢc thẤy Như Lai. Như Lai nói 32 tưỚng là phi tưỚng, gỌi là 32 tưỚng vẬy thôi.
Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ sỬ có thiỆn nam thiỆn nỮ đem thân mẠng nhiỀu như cát sông HẰng đỂ bỐ thí, nẾu có ngưỜi thỌ tŕ đỌc tỤng kinh nẦy chỪng bỐn câu kỆ, giẢng nói cho nhiỀu ngưỜi nghe, th́ phưỚc đỨc cỦa ngưỜi nẦy nhiỀu hơn ngưỜi trưỚc.
TRỰC CHỈ
Bát Nhă Ba La Mật là thứ trí tuệ có khả năng nhận thức vũ trụ vạn hữu. V́ là một công năng nhận thức cho nên trí tuệ không có kích thước: ngắn, dài, rộng, hẹp.....Cũng không có màu sắc: đỏ, trắng, xanh, vàng...Lẽ ra nó cũng chẳng có danh xưng. Vũ trụ vạn hữu là pháp NHƯ THỊ nó tồn tại khách quan. Cái công năng nhận thức cũng là NHƯ THỊ mới nhận thức được thật tướng. Gạn hỏi chi ly, giải đáp tỉ mỉ, càng tỉ mỉ, chi ly càng rời xa thật tướng. Nhằm hướng dẫn cho đệ tử ḿnh sử dụng thứ trí tuệ đó, bất đắc dĩ, Phật vận dụng hành sử ngôn từ: Bát Nhă Ba La Mật, để mà khai thị.
Trong quá tŕnh tu tập, người đệ tử Phật, sử dụng Bát Nhă Ba La Mật vào tri kiến ḿnh, để ngắm nh́n vạn hữu, nhận thức thật tướng của vạn pháp. Sử dụng Bát Nhă Ba La Mật mà không chấp mắc Bát Nhă Ba La Mật, Phật tử hăy luôn luôn nhớ rỏ !
PHẬT THUYẾT BÁT NHĂ BA LA MẬT, TỨC PHI BÁT NHĂ BA LA MẬT, THỊ DANH BÁT NHĂ BA LA MẬT.
V́ sao Như Lai phủ nhận sự thuyết pháp của ḿnh trong suốt cuộc đời hóa độ chúng sanh ?
T́m hiểu nguyên nhân, ta thấy có hai lư do:
1. Pháp được gọi là pháp, Như Lai đă nói, nó không phải sở hữu riêng của Như Lai. Nó là sự sự vật vật tồn tại khách quan trong vũ trụ, là sở hữu chung của loài người. Phật là người giác ngộ chân lư, Phật đem cái vốn liếng quư báu đó, hướng dẫn cho con người, đưa con người vượt ra sự si mê lầm lạc về tư tưởng, vượt ra sự đói nghèo khổ cực, v́ sự áp bức bất công của xă hội. Thuyết được những điều lợi lạc cho thế nhân, đều có thể gọi là thuyết pháp. Do đó, Như Lai phủ nhận sự thuyết pháp của ḿnh, nhằm dạy cho các đệ tử biết: pháp là chân lư. Mà chân lư là sở hữu chung của nhân loại, chớ không phải độc quyền sở hữu của Như Lai.
2. Đă có lần Phật nói: Những pháp Phật đă nói ra ít như chút đất dính ở móng tay, c̣n pháp Phật chưa nói đến, nhiều như đất của ba ngàn đại thiên thế giới. Nếu nói Phật nói pháp, chấp chặt pháp Phật nói th́ mắc tội đóng khung tri kiến Phật. Tri kiến Như Lai không chỉ gói gọn trong những ngôn từ văn tự ghi lại trong kinh điển mà người ta cho là pháp của Như Lai nói.
Vấn đề thế giới và vi trần: Nếu bảo rằng thế giới chỉ có một, thế giới ít, vi trần vô lượng vô số, vi trần nhiều. Nói như vậy không đúng. Thử hỏi: vi trần nhiều, vậy vi trần từ đâu mà có? Thế giới ít, thế giới kết hợp bởi những ǵ ?
Chẳng qua, thấy vi trần nhiều, do ta nh́n ở mặt DỊ. Nh́n thế giới ít, do ta thấy phía mặt ĐỒNG. Vi trần nhiều do nh́n ở mặt HOẠI và DIỆT của thế giới. Thế giới thấy ít do nh́n ở mặt TỔNG và THÀNH. Vi trần và thế giới không phải khác mà cũng không phải một. Đó là diệu lư: bất tức bất ly, tương tức tương nhập của vạn pháp. Tu học Bát Nhă Ba La Mật hăy như vậy mà nhận thức, như vậy mà tư duy, như vậy mà thọ tŕ. Và do như vậy mà Như Lai nói:
NHƯ LAI THUYẾT VI TRẦN, TỨC PHI VI TRẦN, THỊ DANH VI TRẦN, NHƯ LAI THUYẾT THẾ GIỚI TỨC PHI THẾ GIỚI, THỊ DANH THẾ GIỚI.
Rằng Như Lai có 32 tướng tốt, Như Lai nói đó là những tướng của tướng sư, theo sự thấy biết của họ mà đề ra. Phỏng sử có tướng sư khác theo sự thấy biết của ḿnh, ông ta viện ra thêm hai tướng nữa. Thế là một Như Lai có 34 tướng tốt! Một tướng sư khác, cũng theo sự thấy biết của ḿnh, nh́n xem kỹ càng, ông ta tuyên bố rơ là Như Lai có 30 tướng chẵn. Thế nào? Phật có v́ thế mà bị tăng giảm địa vị vô thượng chánh đẳng chánh giác của Như Lai ?
Như Lai, Phật là căn cứ tŕnh độ giác ngộ chân lư trọn vẹn, giải thoát vô minh phiền năo tận cùng. Vấn đề 30, 32, hay 34 tướng, tùy thuộc tŕnh độ hiểu biết và ấn định của các tướng sư. Thế nên, đệ tử Phật, tu học Bát Nhă Ba La Mật, không dựa trên 32 tướng. Thấy Như Lai qua 32 tướng, không phải là cái thấy đích thực của chính ḿnh, mà ta nh́n Như Lai qua con mắt của các tướng sư Ấn độ 25 thế kỷ trước !
Phật e sợ đệ tử ḿnh học đ̣i tướng sư hoặc đam mê tướng số, nên dạy kỹ cho tất cả môn đệ rằng:
NHƯ LAI THUYẾT TAM THẬP NHỊ TƯỚNG, TỨC THỊ PHI TƯỚNG, THỊ DANH TAM THẬP NHỊ TƯỚNG.
Giảng nói giáo lư Bát Nhă là tạo cái duyên tăng thượng cho người muốn đi con đường giải thoát giác ngộ, thành Phật. Cho nên Phật nói: Người bố thí thân mạng như số cát sông Hằng, phước đức đă là nhiều, người làm việc pháp thí, truyền bá Bát Nhă Ba La Mật, phước đức nhân lên vạn bội.
XIII. LY NHẤT THIẾT CHƯ TƯỚNG CÁCH NÀO ĐỂ ĐƯỢC GỌI LÀ CHƯ PHẬT 21/12/97
Băng 9 Ông Tu BỒ ĐỀ thưa: BẠch ThẾ Tôn ! TỪ khi đưỢc tuỆ nhăn đẾn nay, lẦn đẦu tiên con đưỢc nghe kinh điỂn thẬm thâm nẦy. BẠch ThẾ Tôn ! Con nghĩ rẰng: ngưỜi nào đưỢc nghe kinh nẦy, ḷng tin thanh tỊnh th́ có thỂ sỐng trong thẬt tưỚng, hỌ là ngưỜi hi hỮu bẬc nhẤt.
BẠch ThẾ Tôn ! Nói là thẬt tưỚng mà không phẢi tưỚng, Như Lai gỌi là thẬt tưỚng vẬy thôi.
BẠch ThẾ Tôn ! Kinh nẦy, con nghe hiỂu không lẤy làm khó lẮm. Sau 500 năm có ngưỜi nghe hiỂu tin nhẬn mỚi là hi hỮu. BỞi v́ phẢi xóa hẲn bỐn tưỚng chẤp: ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ mỆNH, mỚi tin nỔi kinh nẦy ! NgưỜi đó phẢi nhẬn thỨc đưỢc: ngă, nhơn, chúng sanh VÀ thỌ mỆNH là phi tưỚng mỚi tin nỔi kinh nẦy, và con ngưỜi đó chẮc chẮn đẠt đẾn quẢ vỊ PhẬt và đă rỜi hẾt tẤt cẢ tưỚng.
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! Đúng như lỜi ông nói. NgưỜi nghe kinh nẦy mà tâm ư không kinh hăi, không ngỜ vỰc là ngưỜi hi hỮu.
Tu BỒ ĐỀ ! Như Lai nói: BỐ thí Ba La MẬt, không phẢi bỐ thí Ba La MẬt gỌi là bỐ thí Ba La MÂT, nhẪn nhỤc Ba La MẬt cũng vẬy.
Tu BỒ ĐỀ ! Xưa kia ta bỊ vua Ca LỢi chẶt đỨt thân thỂ. Lúc đó ta không khỞi tưỚng chẤp nào. NẾu ta khỞi mỘt tưỚng nào trong tỨ tưỚng th́ ta đă nỔi tâm sân hẬn.
Tu BỒ ĐỀ ! Ta nhỚ lẠi thuỞ xa xưa, vỀ quá khỨ năm trăm đỜi, ta là mỘt nhẪn nhỤc tiên. SuỐt thỜi gian đó, ta không hỀ có nỔi lên bỐn tưỚng chẤp....
Tu BỒ ĐỀ ! BỒ tát phát tâm vô thưỢng chánh đẲng chánh giác, nên xóa sẠch các tưỚng chẤp. Không nên sanh tâm trỤ chẤp nơi sẮc, nơi thanh, hương, VỊ, xúc, pháp. Nên sanh tâm vô trỤ. NẾu có trỤ là phẠm phẢi sai lẦm.
Tu BỒ ĐỀ ! V́ ích lỢi tẤt cẢ chúng sanh, nên bỐ thí như vẬy, Như Lai nói: TẤt cẢ các tưỚng là phi tưỚng. TẤt cẢ chúng sanh phi chúng sanh.
Tu BỒ ĐỀ ! LỜi nói cỦa Như Lai là chơn là thẬt, là không lẬt lỌng, là không tráo trỞ phỈnh phỜ.
TU BỒ ĐỀ ! PHÁP CỦA NHƯ LAI CHỨNG ĐẮC, KHÔNG PHẢI THẬT MÀ CŨNG KHÔNG PHẢI HƯ !
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu BỒ tát bỐ thí mà c̣n chẤp, th́ như ngưỜi đi vào chỖ tỐi, chẲng thẤy đưỢc ǵ. BỒ tát bỐ thí không chẤp như ngưỜi mẮt tỐt Ở dưỚi bẦu trỜi trong sáng, thẤy hẾt cẢnh vẬt sẮc màu.
Tu BỒ ĐỀ ! ĐỜi sau có chúng sanh nào nghe kinh nẦy, thỌ tŕ đỌc tỤng, Như Lai dùng trí tuỆ PhẬt, sẼ thẤy hẾt và biẾt hẾt. NhỮng ngưỜi đó đă thành tỤu vô lưỢng vô biên công đỨc !
TRỰC CHỈ
Giáo lư Bát Nhă Ba La Mật là thứ giáo lư thậm thâm. Ông Tu Bồ Đề đến nay mới được nghe lần đầu kể từ khi ông được tuệ nhăn. Bởi v́ giáo lư nầy chưa đến lúc, không nói, chưa phải đối tượng, không trao truyền. Người nghe giáo lư nầy không kinh sợ, không nghi ngờ, sanh tâm ham mộ, đọc tụng thọ tŕ là người có khả năng sống trong THẬT TƯỚNG. Người đó sẽ tự tại an nhiên, trong pháp thân hiện hữu, trước cảnh trúc biếc mai vàng, trăng thanh mây bạc. Họ sẽ có cái nh́n NHƯ THỊ đối với hiện tượng vạn pháp trong vũ trụ bao la. Đó là mẫu người hi hữu trên đời. Cuối cùng người đó đạt đến quả PHẬT.
Bởi v́ PHẬT là con người. Là một con người thôi. Phật chỉ khác hơn người thường ở chỗ: Phật có Bát Nhă Ba La Mật là thứ trí tuệ sắc bén, có khả năng nhận thức xuyên suốt THẬT TƯỚNG. Nói cách khác là nhận thức đúng qui luật khách quan tồn tại của vạn pháp hiện tượng.
Nói rằng THẬT TƯỚNG, kỳ thật chẳng có thật tướng ǵ. Thật tướng chỉ là tướng trạng của sự vật tồn tại khách quan thông qua sự vận hành sanh diệt, và diệt để rồi sanh. Nó là tướng duyên sanh NHƯ THỊ của vũ trụ vạn hữu. Nó vô thỉ, vô chung, vô cùng, vô cực.
* Vấn đề "lục Ba La Mật" kỳ thật chẳng có Ba La Mật ǵ ! Bố thí, tŕ giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí tuệ chỉ là những đức tánh vốn có của con người. Tự tánh con người không xan tham, không sai quấy, không thô bạo, không biếng lười, không loạn động và không si mê. Nhưng bởi con người không biết giữ ǵn đức tánh tốt đẹp vốn có đó, để cho xông ướp vào tâm ư những chứng xấu tật hư: tham lam, sai quấy, thô bạo, biếng lười, tạp loạn và si mê, làm cho Phật chất của con người bị phai mờ hoen ố, như tấm gương trong sáng bị khói bụi cuộc đời bám phủ. Phật là vị đạo sư sáng suốt, chỉ bày phương pháp đối trị những chứng xấu tật hư: hăy lấy bố thí trị xan tham. Lấy tŕ giới trị sai trái. Lấy nhẫn nhục trị thô bạo. Lấy siêng năng trị biếng lười. Lấy định tâm trị tạp tưởng. Lấy trí tuệ trị si mê. Nói tóm, dùng lục độ trị lục tệ. Sự đối trị được kết quả viên măn, Phật gọi cho nó cái từ "Ba La Mật”, kỳ thật chẳng có cái Ba La Mật ǵ !
* Chuyện vua Ca Lợi chặt đứt thân thể thế mà hồi ấy Phật không sanh tâm sân hận. Đó là cách nói điển h́nh về cái từ "Ba La Mật" qua nhẫn nhục độ. Để hành giả, tư duy, so sánh sự vô trụ, vô trước, của những độ c̣n lại. Chứ từ bi trong đạo Phật không có nghĩa lim dim thụ động, c̣n nhẫn nhục không có nghĩa khiếp nhược đầu hàng. Đức Phật sanh thời cũng như nhiều đời trong quá khứ, đă từng hàng phục độc long, chế ngự cuồng tượng, diệt trừ giặc cướp....Những việc làm đó đă được ghi vào kinh sử Phật học. Có phải chăng tu hành là không phân biệt thiện ác, ù ù cạc cạc, đần độn ngu si...?
* ƯNG VÔ SỞ TRỤ NHI SANH KỲ TÂM. Bồ tát mà có chỗ trụ là sai quấy rồi. Trụ chấp: sắc, thanh, hương, vị, xúc pháp sai quấy đă đành. Trụ chấp Bồ đề, Niết bàn vẫn là sai quấy. Bởi v́: Bồ đề, Niết bàn không phải là thứ đối tượng CHỨNG ĐẮC, do ai đó ban cho. Cũng không phải ở cảnh giới xa xôi nào, do sự thoát xác văng sanh mới có. Ta hăy đọc đoạn kinh văn:
"Nhất thiết chư pháp vô vi Phật pháp.
Theo tư tưởng đại thừa: tất cả pháp đều là Phật pháp. Tại v́ ta không hiểu, buông xuôi theo ḍng trôi chảy của vô minh. Thế nên ở trong Bồ đề, mà chỉ thấy vô minh phiền năo. Ở trong Niết bàn mà thấy rặc ràng buộc khổ đau.
Hăy tin nhận lời dạy của Như Lai. Lời nói của Như Lai: Chân ngữ giả, thật ngữ giả, bất dị ngữ giả, bất cuống ngữ giả.
* Đừng tưởng rằng Như Lai có CHỨNG ĐẮC THẬT, đối với một pháp nào. V́ sao ? V́ nó không có h́nh dáng kích thước. Nhưng đừng tưởng pháp của Như Lai CHỨNG ĐẮC LÀ HƯ. V́ sao ? V́ Như Lai có giác ngộ chân lư thật sự và giải thoát vô minh thật sự. Như Lai là bậc PHÁP VƯƠNG.
Bố thí mà chấp, là bố thí có điều kiện, th́ chẳng khác bao nhiêu, so với sự đổi chác tầm thường. Thế nên, phước đức chẳng là bao. Bố thí vô trụ tướng, phước đức vô biên vô lượng. V́ bố thí như vậy, có nghĩa là ḿnh trở về, sống với tự tánh thanh tịnh, không tham lam vốn có của ḿnh là sống đúng theo chân lư của hiện tượng vạn pháp trong vũ trụ.
Kinh nầy là thứ kinh khó nghe khó nhận. Nghe mà hiểu và tin nhận là người nầy gần gũi Như Lai. Phật sẽ thấy hết, biết hết, người nầy được vô lượng vô biên công đức, v́ đă có cái vốn Bát Nhă Ba La Mật, đủ để xây dựng lâu đài Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác rồi.
XIV.
SỰ LỢI ÍCH CỦA NGƯỜI THỌ TR̀ 28/12/97 Băng 10
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ sỬ có thiỆn nam, thiỆn nỮ, cỨ mỖi ngày ba lẦn: sáng trưa và chiỀu, đem thân mẠng nhiỀu như cát sông HẰng bỐ thí, làm như vẬy trẢi qua trăm ngàn muôn Ức kiẾp. ThẾ nhưng, phưỚc đỨc không bẰng ngưỜi nghe kinh nẦy mà ḷng tin không chỐng trái.
Tu BỒ ĐỀ ! Kinh nẦy có vô lưỢng vô biên công đỨc. Như Lai v́ ngưỜi phát tâm đẠi thỪa mà nói, v́ ngưỜi tỐi thưỢng thỪa mà nói. NgưỜi nào thỌ tŕ đỌc tỤng biên chép giẢng nói kinh nẦy cho nhiỀu ngưỜi nghe là ngưỜi thành tỰu công đỨc không ngẰn mé, không thỂ cân lưỜng. Đó là ngưỜi gánh vác Vô ThưỢng CHÁNH ĐẲNG Chánh Giác, Như Lai.
Tu BỒ ĐỀ ! NgưỜi chuỘng pháp nhỎ (tiỂu thỪa) không thỂ nghe và tin nhẬn nỔi kinh nẦy, lẠi càng không thỂ thỌ tŕ, đỌc tỤng, giẢng nói. V́ hỌ vưỚng mẮc tỨ tưỚng: ngă, nhơn…
Tu BỒ ĐỀ ! ChỖ nào có kinh nẦy, trỜi, ngưỜi, A Tu La, đỀu nên cúng dưỜng và hăy xem đó là tháp PhẬt, nên đem hương hoa tung rẢi mà cúng dưỜng. Nên lỄ lẠy và đi nhiỄu quanh, đỂ tỎ ḷng cung kính tôn trỌng.
TRỰC CHỈĐọc đoạn kinh trên ta thấy: chỉ có trí tuệ Ba La Mật, mới là nhân tố quyết định để thành một vị Phật. Không có trí tuệ, sẽ không có giác ngộ. Muốn giác ngộ phải trau dồi trí tuệ. Có trí tuệ, giác ngộ mới nhận thức được chân lư. Có nhận thức đúng chân lư, mới tự chủ lấy ḿnh, tự chủ trước sự sai sử của vô minh dục vọng. Vẹt tan vô minh mới hóa giải, cải tạo phiền năo. Hết phiền năo vô minh gọi là người giải thoát. Giải thoát tức là đă đến Niết bàn. Do vậy, ta thấy yếu tố căn bản của Bồ đề, Niết bàn là trí tuệ: Bát Nhă Ba La Mật.
* Đoạn kinh nầy, Phật cho biết: Bố thí thân mạng nhiều như cát sông Hằng, bố thí như vậy, ngày ba lần, trải trăm ngh́n muôn ức kiếp, thế mà phước đức không bằng người nghe kinh Bát Nhă Ba La Mật mà ḷng tin không trái. Lời dạy của Phật nghe ra không ít người cho là chuyện lạ kỳ. Nhưng đó là sự thật, Phật không hề dối gạt chúng sanh. Người bố thí thân mạng, phải biết bố thí để làm ǵ. Bố thí thân mạng phải nhắm đúng mục tiêu; không biết để làm ǵ, không nhắm đúng mục tiêu, đó chỉ là một hành động điên rồ, như người tự tử, thiệt thân ḿnh, cũng chẳng lợi ích cho ai.
Theo giáo lư Phật, bố thí thân mạng là cách nói, nhằm mục đích dạy diệt trừ NGĂ CHẤP, xóa bỏ cái TA. Tuy nhiên nếu đạt đến mục đích đó thôi, vẫn c̣n là phiến diện, v́ nếu PHÁP CHẤP hăy c̣n th́ chưa t́m thấy được yếu tố căn bản để thành Phật. Như vậy, th́ quả Phật hăy c̣n xa.
Trí tuệ Ba La Mật là yếu tố quyết định thành Phật. Cho nên, người nghe mà ḷng tin không trái, nghe mà ham mộ thọ tŕ đọc tụng, truyền bá cho nhiều người, điều đó chứng minh rằng: Hạt giống Bát Nhă của người nầy đă gieo trồng đến hồi đơm hoa kết trái. Người nầy sắp thâu hoạch quả Vô Thượng Bồ Đề. V́ vậy, Phật nói: Kinh Bát Nhă Ba La Mật có ở đâu, xem như ở đó có Phật. Cúng dường tôn trọng kinh, cúng dường tôn trọng người thọ tŕ đọc tụng, được xem như cúng dường tôn trọng tháp miếu Phật. Công đức của kinh Bát Nhă vốn lớn lao, truyền bá kinh Bát Nhă lại càng lớn lao hơn vạn bội, v́ đă gieo hạt giống Bát Nhă nơi thửa đất tâm của nhiều người. Công hạnh tự lợi, lợi tha của một Bồ tát sắp đến thời kỳ viên măn.
VẤN ĐỀ NGHIỆP CHƯỚNG BA TH̀ Trong băng 10
PhẬt bẢo: Tu BỒ ĐỀ ! NgưỜi thiỆn nam, thiỆn nỮ nào thỌ tŕ đỌc tỤng kinh nẦy mà bỊ ngưỜi khinh khi xài xỂ, phẢi biẾt ngưỜi đó đă có gây nhơn không tỐt, đáng lẼ phẢi triỀn miên trong đỊa ngỤc, ngẠ quỈ, súc sanh. HiỆn tẠi thỌ tŕ kinh Bát Nhă Ba La MẬt mà bỊ ngưỜi xài xỂ, th́ tỘi nghiỆp đă gây, đưỢc tiêu diỆt, ngưỜi nẦy sẼ đưỢc vô thưỢng chánh đẲng chánh giác.
Tu BỒ ĐỀ ! Ta nhỚ lẠi, vô lưỢng vô biên kiẾp quá khỨ, Ở thỜi PhẬt Nhiên Đăng, ta đưỢc gẶp tám trăm bỐn mươi ngh́n muôn Ức na do tha PhẬt, ta đỀu hẦu hẠ cúng dưỜng, không hỀ mỎi mỆt bỎ qua. VẬy mà, sau nẦy nẾu có thiỆn nam, thiỆn nỮ nào thỌ tŕ đỌc tỤng kinh nẦy, công đỨc cỦa ngưỜi đó, c̣n vô cùng to lỚn. Công đỨc ta đưỢc trưỚc kia, không bẰng mỘt phẦn trăm, mỘt phẦn ngh́n, muôn, Ức. Nó nhỎ tí ti, thẬm chí không TỈ lỆ đưỢc.
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu ta nói cẶn kẼ công đỨc cỦa ngưỜi thỌ tŕ đỌc tỤng Bát Nhă Ba La MẬt, sẼ có ngưỜi nghe mà sanh tâm cuỒng loẠn, hỒ nghi, không tin nỔi ! V́ kinh nẦy nghĩa lư không nghĩ bàn, cho nên quẢ báo cỦa nó cũng không thỂ nghĩ bàn.
TRỰC CHỈ
Xét cho tột, chân lư của cuộc đời, cái kết quả nào cũng sanh từ mầm nhân của nó. Nếu hiện tại thọ tŕ Bát Nhă Ba La Mật mà bị người xài xể khinh khi, cái quả nầy hẳn là do gieo nhân không tốt ở một lúc nào trước đó. Đă là quả th́ quả nào rồi cũng chín, muồi, rồi rụng. Thế là chấm dứt một giai đoạn, của ḍng nhân quả đó.
Xài xể, chưởi bới, chưởi bới đă rồi thôi. Thôi là kết thúc, chấm dứt một giai đoạn nhân quả.
Hiện tại, thọ tŕ đọc tụng Bát Nhă Ba La Mật, là người đă gieo hạt nhân trí tuệ. Thế là ḍng nhân quả mới, nẩy mầm, phát triển trong một chu tŕnh mới. Dựa trên chu tŕnh nhân quả mà luận xét, việc ǵ sẽ xảy đến, chắc hẳn nhiều người đă đoán biết được rồi. Đó là: quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác. Thử t́m hiểu ư nghĩa của sự cúng dường và nên lấy ǵ để cúng dường Phật ?
_ Nếu bảo rằng đem vật SẮC cúng dường Phật, để cầu được thành Phật. Sai rồi. V́ quả Phật không phải h́nh sắc: dài, ngắn, vuông, tṛn....Cũng không phải hiển sắc: xanh, vàng, đỏ, trắng.....
_ Bảo rằng đem HƯƠNG cúng Phật, để cầu được thành Phật. Không được. V́ Phật không phải là một thứ chất thơm tho.
_ Bảo rằng đem THANH cúng Phật, để cầu thành Phật. Không đúng. V́ Phật không phải là tiếng nói, hay tiếng trống, tiếng chuông.
_ Bảo rằng đem VỊ cúng Phật, để cầu thành Phật. Không phải. V́ Phật không là chua, cay, mặn, lạt...
_ Bảo rằng lấy XÚC cúng Phật, để cầu thành Phật. Không, nhầm. V́ Phật không phải là sự nặng, nhẹ, lạnh, nóng....
_ Nếu bảo rằng đem PHÁP TRẦN cúng Phật, để cầu thành Phật. Viễn vông. V́ Phật không phải là thứ khái niệm mông lung, thứ kư ức dĩ văng, thứ sản phẩm của bộ óc con người.
Tóm lại, dùng lục trần làm nhân để mong được quả Phật là phi lư. Đem cái nhân VÔ TRI, mong kết thành cái quả HỮU GIÁC (Phật = Giác giả), người trí không tin có việc đó xảy ra.
Nếu bảo: SẮC, THANH, HƯƠNG, VỊ, XÚC, PHÁP, xem như một thứ "lễ vật" là những món quà, để gây cảm t́nh với Phật. Rồi tiếp theo là cầu nguyện, khấn vái, van xin. Chư Phật sẽ rủ ḷng từ bi mà hộ độ. Nhờ vậy, ta được thành Phật sau nầy !
Phật ôi ! Nếu người đệ tử Phật nghĩ ra kiểu cúng dường đó th́ thật là chua xót cho Thế Tôn ! Đau đớn cho Phật biết chừng nào ! Thà đừng có đệ tử đó, để khỏi tai tiếng rằng: Như Lai Thế Tôn mà c̣n tham ....ăn...hối lộ !
Từ nhận thức trên, ta thấy rỏ nguyên nhân v́ sao trong vô lượng kiếp, Phật cúng dường hầu hạ chư Phật rất nhiều, thế mà công đức bé nhỏ tí ti. Bởi v́ sự cúng dường đó chưa đạt mục đích yêu cầu, đối với quả Vô Thượng Bồ Đề, chưa tạo được cái duyên nhân thành Phật. Duyên nhân thành Phật là Bát Nhă Ba La Mật. Thọ tŕ tu học Bát Nhă Ba La Mật là bồi dưỡng cho ḿnh cái duyên nhân mạnh mẽ nhất.
V́ vậy, thọ tŕ đọc tụng giảng nói Bát Nhă Ba La Mật công đức vô cùng to lớn. Thảo nào, người thiển trí nghe mà chẳng sanh tâm cuồng loạn, bất tín, hồ nghi !
XVI.
TỘT CÙNG CHÂN LƯ 4/1/98 Băng 11- 11/1/98 Băng 12 - Tất niên thày giảng về "Tam Pháp Ấn cho tiểu thừa và Nhất thật tướng ấn cho Đại thừa" 18/1/98 Băng 13 15/2/98 Đầu năm Mậu Dần Chúc Tết không giảng kinh.
Ông Tu BỒ ĐỀ thưa: BẠch ThẾ Tôn ! NgưỜi thiỆn nam, thiỆn nỮ, khi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, phẢi trỤ tâm như thẾ nào ? Hàng phỤc tâm như thẾ nào?
PhẬt bẢo: NgưỜi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, ḷng dẶn ḷng: Ta nên diỆt đỘ tẤt cẢ chúng sanh. DiỆt đỘ tẤt cẢ chúng sanh rỒi mà đỪng thẤy có chúng sanh thẬt đưỢc diỆt đỘ. BỞi v́ mỘt BỒ tát cẦn phẢi xóa sẠch bỐn tưỚng chẤp Ở ḷng ḿnh. MỘt BỒ tát, cũng không nên chẤp mẮc Ở sỰ phát tâm, dù là phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác. V́ thẬt ra có cái Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác ǵ đâu !
Tu BỒ ĐỀ ! Như ông đă hiỂu. HỒi thỜi PhẬt Nhiên Đăng, Như Lai cũng chẲng có ư nghĩ ḿnh sẼ đưỢc pháp Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, dù PhẬt Nhiên Đăng đă thỌ kư cho ta như vẬy. NẾu lúc đó, ta có ư mỪng là ḿnh sẼ đưỢc Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, th́ PhẬt Nhiên Đăng đă chẲng thỌ kư cho ta. đỜi sau sẼ thành PhẬt hiỆu Thích Ca Mâu Ni. V́ ta hiỂu rẰng: Như Lai là bẢn thỂ như như cỦa vẠn pháp. Cho nên, nẾu có ngưỜi nói Như Lai đưỢc qUẢ Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác là không đúng.
Tu BỒ ĐỀ ! Pháp Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác. Như Lai chỨng đưỢc, không thẬt cũng không hư, thẾ nên, Như Lai nói tẤt cẢ pháp đỀu là PhẬt pháp.
Tu BỒ ĐỀ ! Nói rẰng tẤt cẢ pháp, kỲ thẬt chẲng phẢi tẤt cẢ pháp, gỌi rẰng tẤt cẢ pháp, vẬy thôi
Tu BỒ ĐỀ ! Đúng như ông hiỂu Như Lai nói con ngưỜi vĩ đẠi, nhưng đỪng chẤp vĩ đẠi th́ mỚi vĩ đẠi.
TU BỒ ĐỀ ! NẾU BỒ TÁT CÓ Ư NGHĨ: TA SẼ DIỆT ĐỘ VÔ LƯỢNG CHÚNG SANH. CÓ Ư ĐÓ KHÔNG GỌI BỒ TÁT ĐƯỢC.
Tu BỒ ĐỀ ! ThẬt ra chẲng có BỒ tát ǵ cẢ. V́ vẬy, PhẬt nói: TẤt cẢ pháp không ngă, không nhơn, không chúng sanh, không thỌ mỆnh.
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu BỒ tát có ư nghĩ: Ta phẢi trang nghiêm PhẬt đỘ. Có ư nghĩ đó, không gỌi BỒ tát đưỢc. V́ trang nghiêm PhẬt đỘ, kỲ thẬt chẲng trang nghiêm, gỌi là trang nghiêm vẬy thôi.
Tu BỒ ĐỀ ! BỒ tát hiỂu đưỢc chân lư: Ngă, Pháp đỀu không, Như Lai gỌi đó là BỒ tát thẬt.
TRỰC CHỈ22/2/98 Băng 14 Do tánh chất quan trọng của vấn đề TRỤ TÂM và HÀNG PHỤC TÂM, của người phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, ông Tu Bồ Đề nêu lại câu hỏi lần hai, để hỏi Phật.
Phật dạy: Nhiệm vụ của một Bồ tát là phải phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác và diệt độ chúng sanh. Đó là ư nghĩa "Thượng cầu hạ hóa", là nguyên tắc phải theo, là mục tiêu hành động của một Bồ tát. Những Bồ tát phải hiểu rơ: Thượng cầu là cầu đạt đến mục tiêu ḿnh đă vạch ra. Đừng hiểu cầu như van xin cầu nguyện ở một ai khác. Cầu nguyện ở kẻ khác, ở một đấng tha nhân phù hộ cho ta được cái quả tốt, nhưng bản thân không hành động, không tạo nguyên nhân thích hợp với cái quả mong muốn của ḿnh, đó là việc làm, ư nghĩ của con người tham vọng đến độ cuồng si, cho nên họ đă trở thành người mê tín dị đoan không c̣n lư trí.
Hạ hóa, là vấn đề trách nhiệm của một Bồ tát. Bồ tát mà không giáo hóa chúng sanh, đua đ̣i vàng bạc, gây dựng sự nghiệp công danh, th́ ư nghĩa: AN BẦN THỦ ĐẠO, DUY TUỆ THỊ NGHIỆP Bồ tát cất để ở chỗ nào ? Không hoàn thành nhiệm vụ HẠ HÓA, không thể gọi Bồ tát, dù có nhịn đói, có chặt bớt mấy ngón tay, có đốt thân thể trèm trèm. Chờ đón, nhận lănh cái giáo chỉ, cái huân chương, cái độ điệp..ǵ ǵ...đó, của một lễ "thụ phong" lại càng quá bết! Đó là hiện tượng tăng già thất học, Phật pháp suy đồi đă đến lúc vô cùng trầm trọng. Dẫm đạp nền giáo lư Phật, lún tận bùn đen.
Bồ tát không thể thụ phong được.
Bởi v́ Bồ tát là ǵ?
· Là giác hữu t́nh. · Là hữu t́nh giác. · Là đại đạo tâm thành tựu chúng sanh.
Thế nên, sự THƯỢNG CẦU của Bồ tát không phải làm một điều kiện, để đổi lấy phước đức THÀNH PHẬT. HẠ HÓA của Bồ tát cũng không phải làm một điều kiện, để được nhận sự đền công. Được quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, không do sự đổi chác, lại càng không phải do Đức Phật thưởng hoặc ĺ x́...Do nghĩa đó, Bồ tát diệt độ vô lượng, vô số chúng sanh mà không thấy có chúng sanh thật diệt độ, v́ Bồ tát cần viễn ly tứ tướng. Nếu c̣n chấp tướng là Bồ tát giả danh, chỉ là người mang nhăn hiệu dỏm.
Quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, Như Lai chứng, thật ra có Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác ǵ đâu: Mê 100% gọi là bất giác (mê), dứt bớt được 30% gọi là người GIÁC, dứt được 60% gọi là người CHÁNH GIÁC, dứt được 90% gọi là người CHÁNH BIẾN TRI GIÁC, dứt trọn vẹn, dứt 100% vô minh, gọi là VÔ THƯỢNG CHÁNH BIẾN TRI GIÁC hay VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC cũng thế. Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, không phải là một địa vị quyền năng, dành riêng cho một vị thánh thần nào, càng không phải để dành riêng cho Như Lai, Phật. Đó là một danh ngôn giả lập, để chỉ cho con người dứt hết tạp tưởng của ư thức vô minh cuồng vọng. Phật là người đạt đến tŕnh độ trong sạch đó, gọi Ngài là Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, vậy thôi.
Bồ tát nên học như vậy để làm tiêu chuẩn cho sự phát tâm "thượng cầu", "hạ hóa" của ḿnh.
Hiểu Như Lai là bản thể như như của vạn pháp, con người là một đơn vị của vạn pháp, th́ Như Lai cũng là bản thể như như của con người. Như Lai của con người là NHƯ LAI VIÊN GIÁC DIỆU TÂM. Biết ḿnh có Như Lai viên giác diệu tâm, có nghĩa là biết trước, sau, sớm, muộn ǵ ḿnh cũng có ngày thành Phật. Bởi thế, nên thuở xa xưa ấy, Phật Nhiên Đăng có thọ kư, nhưng Phật Thích Ca lúc đó, như chẳng thấy nghe ḿnh được thọ kư ǵ. Bởi quan niệm rằng: Hễ có trồng giống cây quư, nhất định sẽ được hưởng quả ngọt ngon. Cho nên không thọ kư cũng chẳng buồn, được thọ kư cũng không móng tâm phấn khởi. Chính v́ trong lúc đó, Phật Thích Ca không móng tâm phấn khởI, Phật Nhiên Đăng mới thọ kư: sau nầy ông sẽ thành Phật hiệu Thích Ca Mâu Ni. Cái lư trí nhận thức chân lư, thường trái ngược với cái hiểu biết t́nh cảm của con người là vậy.
Nhưng nầy ! Hăy chín chắn mà tư duy !
§ Nói Như Lai có CHỨNG ĐẮC là phỉ báng Như Lai. § Nói Như Lai không CHỨNG ĐẮC, lại cũng phỉ báng Như Lai.
V́ Vô Thượng Bồ Đề mà Như Lai CHỨNG ĐẮC, nó không THẬT, không HƯ. Không THẬT v́ nó không có kích thước: dài, ngắn, vuông, tṛn; không có sắc màu: xanh, vàng, đỏ, trắng...Không HƯ, v́ Như Lai có giác ngộ, giải thoát thật sự. Như Lai làm chủ bản thân, làm chủ vạn pháp, làm Thầy chúng sanh trong tam giới (không được hiểu lầm chữ TAM GIỚI). Như Lai là PHÁP VƯƠNG. Như Lai nói: Tất cả các pháp đều là PHẬT PHÁP. V́ sự giải thoát giác ngộ của Như Lai, không rời tất cả pháp, ở trong tất cả pháp. Như Lai hành sử Bồ đề, Niết bàn của ḿnh ngay trong cảnh: trúc biếc, mai vàng, thông xanh, mây bạc, ở vạn tượng sum la, trước mắt mọi người !
Tu Bồ Đề ơi ! Như Lai có CHỨNG ĐẮC thật ! Hăy nhận thức vạn tượng sum la qua cái nh́n NHƯ THỊ của nó. Mọi người đều có khả năng CHỨNG ĐẮC Tu Bồ Đề à !
Tu Bồ Đề ! Ông đă hiểu rồi chứ ? Như Lai nói: TẤT CẢ PHÁP, sự thật không có ǵ là TẤT CẢ PHÁP cả.
..."Chúng nhơn duyên sanh pháp
Đó là ư tứ của người đệ tử Phật, sau Phật khoảng 600 năm: Pháp do các duyên sanh. Cho nên, nói pháp là KHÔNG. KHÔNG CŨNG là giả danh. Hiểu thế là trung đạo. Chưa từng có một pháp. Chẳng từ nhơn duyên sanh. Thế nên tất cả pháp, không pháp nào chẳng KHÔNG.
* Nếu ai đó, cho rằng: Ta là người vĩ đại, th́ họ đă lọt trong ṿng tương đối rồi. Vả lại, vĩ đại là một danh ngôn, để cho người ta khái niệm về một sự vật nào. Tự thân nó không có thực chất. Cũng vậy, Bồ tát là phải thông qua hành động. Nếu không hành động th́ chẳng có ǵ để gọi là Bồ tát hay không Bồ tát.
* Vấn đề trang nghiêm, xây dựng một cơi Phật, đến đây th́ ông Tu Bồ Đề đă hiểu rơ lắm rồi. Không thể đem vật chất để trang nghiêm dù đó là vàng, bạc, lưu ly....cũng không thể đem tinh thần: bố thí, tŕ giới, nhẫn nhục..để trang nghiêm. Nhưng muốn có cơi Phật thanh tịnh, phải biết sử dụng hai thứ chất liệu đó. Sử dụng đúng, hai thứ chất liệu đó, biến thành cơi Phật trang nghiêm thanh tịnh. Sử dụng sai, nhọc công vô ích, như đem giống lúa, ngô, đậu, gieo văi trên đỉnh núi đá hoa cương, không có ngày bén mộng sanh cây được.
Là Bồ tát, phải tu học, phải thông hiểu vấn đề trọng đại: NGĂ PHÁP ĐỀU KHÔNG. Bằng ngược lại, ôm cây đợi thỏ, khổ công vô ích, làm tṛ cười cho thức giả, th́ c̣n ǵ là Bồ tát hay không Bồ tát.
XVII. QUA SỰ NHẬN THỨC CỦA PHẬT NHĂN TH̀ TẤT CẢ LÀ MỘT VÀ MỘT LÀ TẤT CẢ
29/2/98 Băng 15
PhẬt bẢo: NẦy Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? VỚi các thỨ mẮt: nhỤc nhăn, thiên nhăn, tuỆ nhăn, pháp nhăn, và PhẬt nhăn, Như Lai có đỦ chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Như Lai có đỦ.
_ Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? NhỮng cát cỦa sông HẰng Như Lai có nói là cát không ?
_ BẠch ThẾ Tôn! Như Lai vẪn nói là cát.
_ Tu BỒ ĐỀ ! PhỎng có nhỮng sỐ sông HẰng nhiỀu bẰng sỐ cát cỦa sông HẰng và cơi PhẬt trong mưỜi phương nhiỀu bẰng sỐ cát cỦa nhỮng sông HẰng kia. Ông hiỂu thẾ nào? Cơi PhẬt như thẾ có nhiỀu chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! RẤt nhiỀu.
_ Tu BỒ ĐỀ ! Bao nhiêu tâm niỆm cỦa chúng sanh trong ngẦn Ấy cơi PhẬt, Như Lai đỀu biẾt rơ. V́ sao? V́ Như Lai nói: Các tâm đỀu phi tâm, mà gỌi tâm vẬy thôi. V́ sao Như Lai nói vẬy? V́ tâm quá khỨ t́m không có, tâm hiỆn tẠi t́m không có và tâm vỊ lai t́m cũng có.
TRỰC CHỈ
* Sự hỏi đáp qua lại giữa Đức Phật và ông Tu Bồ Đề, về năm thứ mắt, hàm chứa ư nghĩa bên trong, nhằm nói lên: Sự thấy biết của Như Lai là thấy biết toàn diện, khi nhận thức về một đối tượng. Theo Phật học, nhận thức của con người đối với vũ trụ vạn hữu khách quan, phải trải qua quá tŕnh tư duy từ cạn tới sâu, từ thô đến tế, thông qua "ngũ nhăn" của con người. Nói cách khác là nhận thức một đối tượng, phải tư duy, cân nhắc, gạn lọc, phân tích qua năm tầng trí tuệ, th́ sự nhận thức mới chính xác, đáng tin cậy. Thuật ngữ Phật học gọi năm tầng trí tuệ ấy bằng cái từ "ngũ nhăn".
Ở đoạn Bát Nhă Ba La Mật nầy, Phật cho biết: Tất cả giáo lư, Như Lai dạy cho các đệ tử, Như Lai đă tư duy, cân nhắc, gạn lọc, phân tích kiểm nghiệm phẩm chất của mọi sự việc, mọi vấn đề rồi: rằng sự thấy biết thông thường bằng nhục nhăn Như Lai vẫn có như tất cả mọi người đă có. Sự thấy biết trong sáng hơn, phẩm chất nhận thức cao hơn, của người trí thức, của thiên nhăn Như Lai cũng đă có. Sự thấy biết của người có tŕnh độ giác ngộ, nhận thức được một phần sự thật ở phía bản thân, thấy được chân lư NGĂ KHÔNG của pháp nhăn, Như Lai vẫn sử dụng. Sự thấy biết tinh tường, thâm diệu hơn, trong nhận thức nhân sanh vũ trụ, quán triệt cạn nguồn chân lư: NGĂ PHÁP ĐỀU KHÔNG của tuệ nhăn, Như Lai đă thường xuyên vận dụng. Cuối cùng là sự thấy biết qua tri kiến Như Lai, Như Lai sử dụng cách ngắm nh́n, cách tư duy nhận thức vạn hữu vũ trụ qua tự tánh NHƯ THỊ của chính nó. Đó là:
NHƯ THỊ Tánh, * Cát của một sông Hằng vốn đă nhiều. Số sông Hằng nhiều bằng số cát, quả là vô số kể. Vậy mà, cơi nước chư Phật mười phương nhiều bằng số cát của những sông Hằng kia, rơ là vô lượng vô biên, vượt ngoài tất cả số. Chúng sanh ở trong những cơi nước Phật ấy, nhiều phải nhân lên gấp ngh́n muôn ức triệu lần. Thế mà Như Lai nói: Bao nhiêu Tâm chúng sanh trong ngần ấy cơi Phật, Như Lai đều biết rơ: Có phải chăng Như Lai muốn đề cao sự ly kỳ, hi hữu của một đấng siêu nhân ?
_ Không. Như Lai không bao giờ là người kiêu hănh, tự đề cao. Càng không bao giờ xem ḿnh là một đấng siêu nhân, như những người đệ tử kém cỏi, đề cao Như lai vô ư thức.
Theo giáo lư Phật, TÂM là ngôn thuyết giả danh để chỉ một TỔNG thể bao trùm tất cả BIỆT thể. Một ĐỒNG thể dung nhiếp hết thảy DỊ thể. Một THÀNH thể tồn tại trong HOẠI thể của hiện tượng vạn pháp. Nói cách khác: TÂM là chỉ sự bao hàm, sự dung nhiếp và duy tŕ sự vật hiện tượng tồn tại trong mối liên hệ mật thiết bất khả phân ly. Mọi sự vật tồn tại, đều được biểu hiện qua "Sáu tướng viên dung". Nh́n ở mặt BIỆT, DỊ, HOẠI, ta sẽ t́m thấy tướng riêng của sự vật hiện tượng. Nh́n qua mặt TỔNG, ĐỒNG, THÀNH, ta nhận thức được tánh chung của vạn pháp.
V́ thế, TÂM chúng sanh dù nhiều bất khả thuyết vô lượng vô biên. Như Lai đều biết rơ mà không vướng phải sự khó khăn nào. Mà đó là một sự thật biện chứng rành rành: TẤT CẢ LÀ MỘT, MỘT LÀ TẤT CẢ, trong hệ tư tưởng triết học của Đại thừa Phật giáo, Bát Nhă Không Tôn.
Như Lai nói tâm vốn không phải Tâm mà gọi là Tâm vậy thôi. Bởi v́ Tâm quá khứ t́m không có,Tâm hiện tại t́m không có và Tâm vị lai cũng không t́m có !
XVIII. VẤN ĐỀ PHƯỚC ĐỨC HÀNH GIẢ PHẢI HIỂU NHƯ THẾ NÀO ? 8/3/98 Băng 16 Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? GiẢ như có ngưỜi đem thẤt bẢo đẦy ngẬp cơi tam thiên đẠi thiên đỂ bỐ thí, vỚi viỆc làm đó, ngưỜI Ấy đưỢc phưỚc đỨc nhiỀu chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Đúng vẬy. Theo con hiỂu: Do nhân duyên đó, ngưỜi bỐ thí đưỢc phưỚc đỨc rẤt nhiỀu.
_ Tu BỒ ĐỀ ! NẾu phưỚc đỨc có thẬt, Như Lai chẲng nói phưỚc đỨc nhiỀu. v́ phưỚc đỨc vỐn không, Như Lai mỚi nói phưỚc đỨc nhiỀu.
TRỰC CHỈ
* Hăy t́m một tiêu chuẩn, để định nghĩa thế nào là phước đức. Đó là vấn đề cần được đặt ra để nghiên cứu. Có thể nói không sợ lầm. Rằng: Không ít Phật tử chỉ nhận thức mơ hồ về vấn đề phước đức. Cho nên, nếu có người hỏi: Phước đức là ǵ ? Th́ mỗi người có thể nói một cách theo cái hiểu của ḿnh.
Đại để:
Có người cho rằng: Phước đức là người có nhà cao cửa rộng, lắm tiền, nhiều của, ăn tiêu sang trọng là người có phước đức.
Vậy: Phước đức là Tiền của và sang trọng !
Người khác bảo: Có vẻ đẹp yêu kiều, diện mạo khôi ngô là người có tướng phước đức.
Vậy: Phước đức là Vẻ đẹp, tướng oai !
Người th́ bảo: Phước đức là người làm Quốc trưởng, Tổng thống là những bậc quyền cao, chức lớn.
Vậy: Phước đức là Chức tước địa vị !
Có người lại nói: Làm một Ḥa thượng, Thượng tọa, có được chùa to, vườn rộng, có diện mạo phương phi, có dáng đi lững thững, trông vẻ đạo cốt tiên phong, là người có phước đức.
Vậy: Phước đức là Sự nghiệp và dáng điệu !
Những ư tưởng đó, dựa trên sự nhận thức thông thường, chắc hẳn cũng có nhiều người đồng ư. Nhưng qua nhận thức của Bát Nhă nếu không nói đó là sai, th́ những thứ phước đức đó, không phải thứ phước đức trong kinh Bát Nhă Ba La Mật nói, và cũng không phải thứ phước đức mà đức Phật muốn dạy cho các hàng đệ tử ḿnh.
Theo giáo lư Phật, phước đức được phân chia rành rẽ:
· Phước đức hữu lậu và · Phước đức vô lậu
Những thứ phước đức, theo quan niệm thông thường được nêu ở trên, là phước đức hữu lậu. Hữu lậu nghĩa là người thụ hưởng phước đức này, sẽ c̣n lọt rớt trong khổ lụy đau thương. Nó chỉ đem lại sự an lạc cho con người trong giai đoạn. Căn bản khổ đau của con người là vấn đề sanh, lăo, bệnh, tử, ưu bi, khổ năo, những thứ phước đức đó, không giúp ích giải quyết được ǵ. Tệ hơn nữa, chính những thứ đó, lại có thể là nguyên nhân gây ra khổ lụy đau thương. Những tấm gương sờ sờ trước mắt: người ta vẫn tự tử, trong cảnh gia tư sung măn. Người ta giết nhau, v́ vẻ đẹp bá mị yêu kiều. Người ta đánh đấu nhau, v́ dáng điệu uy phong lẫm lẫm. Người ta lật đổ nhau v́ cái ngôi Tổng thống, địa vị Quốc vương. Người ta triệt hạ nhau, để rồi kẻ ung dung trước điện Phật, người đau khổ rũ xác trong tù !
Nếu bảo rằng: Phước đức phải là giàu sang, sự nghiệp; phải là lẫm lẫm oai phong; phải là vương hầu, khanh tướng; phải là chùa to, vườn rộng; phải là cảnh đẹp, dáng thần tiên th́ Phật Thích Ca, sau giờ phút xuất gia, sau ngày chứng quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, Ngài đă trở thành người vô phước đức nhất đời chăng ?
"Nhất bát thiên gia phạn
Có phải chăng đó là h́nh ảnh của những người vô phước nhất trong nền giáo lư Phật ?
Vậy, những ǵ là phước đức, theo quan điểm của Bát Nhă Ba La Mật Đa ?
Theo quan điểm của Bát Nhă Ba La Mật, phước đức chỉ là một từ phát xuất từ khái niệm trừu tượng (Phước đức tức phi phước đức tánh), phước đức phải được biểu hiện qua sự giải thoát, giác ngộ, qua sự b́nh an, thanh thoát, sự tự tại an nhiên trong đời sống con người. Có ngần ấy điều kiện có thể gọi là người có phước đức. Ngoài ra, người có phước đức c̣n là người có thể làm gương mẫu, mực thước: đức nhẫn nhục, tánh ôn ḥa, ḷng từ bi, hành động vị tha, tinh thần vô ngă. Từ đó, đem lại cho nhiều người sự kính phục cảm mến, có thể học tập làm theo.
Phước đức vốn không, cho nên làm phước đức, đừng sanh tâm chấp ḿnh làm. Không chấp, mà làm phước đức, th́ phước đức mới nhiều. Chấp ḿnh là người làm phước đức rất dễ bị tiêu tan. V́ tướng NGĂ, tướng NHƠN, tướng CHÚNG SANH, tướng THỌ GIẢ đồng khởi. Chẳng những phước đức không c̣n, mà c̣n mang thêm ác nghiệp!
Đă mang lấy nghiệp vào thân
XIX. PHẢI CHIÊM NGƯỠNG THẾ NÀO MỚI ĐÍCH THỰC CHIÊM NGƯỠNG MỘT NHƯ LAI 15/3/98 Băng 17
Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? Có thỂ chiêm ngưỠng sẮc thân cỤ túc là chiêm ngưỠng PhẬt chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Không, không thỂ chiêm ngưỠng sẮc thân cỤ túc mà cho là chiêm ngưỠng Như Lai đưỢc. V́, Như Lai nói: sẮc thân cỤ túc không phẢi sẮc thân cỤ túc, gỌi là sẮc thân cỤ túc, vẬy thôi.
_ Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? Có thỂ trông vào các tưỚng cỤ túc cho là thẤy Như Lai không?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Không. không thỂ trông vào các tưỚng cỤ túc cho là thẤy Như Lai đưỢc. V́ sao ? V́ Như Lai nói: các tưỚng cỤ túc, không phẢi cỤ túc, gỌi là các tưỚng cỤ túc, vẬy thôi.
TRỰC CHỈ
Thân cụ túc là thân đầy đủ lục căn. Đó là thân cấu tạo h́nh thành do tứ đại ngũ uẩn. Người đời ai cũng có thân ngũ uẩn tứ đại. Nếu thân cụ túc là Như Lai th́ mọi người trên mặt đất đều Như Lai cả hay sao? CỤ TÚC SẮC THÂN, NHƯ LAI THUYẾT: TỨC PHI CỤ TÚC SẮC THÂN, THỊ DANH CỤ TÚC SẮC THÂN. Thân cụ túc Như Lai đă phủ định giá trị của nó, th́ không thể nào thân đó là Như Lai được.
Chiêm ngưỡng Như Lai qua sắc thân cụ túc đă không đích thực, nh́n thấy Như Lai qua CHƯ TƯỚNG CỤ TÚC cũng không đáng tin cậy. 32 tướng là do các nhà tướng số Ấn Độ đề ra, 32 tướng không phải là tiêu chuẩn của một vị Phật. Tuy nhiên, khi vận dụng "Thế giới tất đàn" thỉnh thoảng Phật có đề cập vấn đề 32 tướng tốt: rằng đó biểu hiện người có phước, là tướng của bậc đại nhân. Các Chuyển Luân Thánh Vương là người cũng có được những tướng tốt đó.
Do đó, phải hiểu Như Lai qua sự giải thoát giác ngộ, Phật chất ở bên trong. Đừng nh́n Như Lai qua sắc thân cụ túc có 32 tướng tốt. Như Lai đă phủ định các tướng cụ túc, cũng như từng phủ định sắc thân cụ túc vậy.
XX. NĂNG SỞ SONG VONG, NẾU NÓI NHƯ LAI CÓ THUYẾT PHÁP LÀ PHỈ BÁNG PHẬT. Trong băng 17 Tu BỒ ĐỀ ! Ông đỪng cho rẰng Như Lai có ư nghĩ: Như Lai có thuyẾt pháp. NẾu ngưỜi nào nói Như Lai có thuyẾt pháp là hỦy báng PhẬt. NgưỜi đó không hiỂu nhỮng ǵ Như Lai nói. Tu BỒ ĐỀ ! Nói là thuyẾt pháp, thẬt ra không có pháp khẢ thuyẾt, gỌi là thuyẾt pháp, vẬy thôi.
_ BẠch ThẾ Tôn ! ChỪng có chúng sanh trong vỊ lai, nghe nói pháp này sanh ḷng tin nhẬn nỔi chăng ?
_ Tu BỒ ĐỀ ! HỌ không là chúng sanh, mà cũng không phẢi là không chúng sanh, v́ sao ? V́ chúng sanh mà gỌi chúng sanh, Như Lai nói không phẢi chúng sanh, gỌi là chúng sanh, vẬy thôi.
TRỰC CHỈ
NĂNG, SỞ. Người học Phật nên hiểu kỹ ư nghĩa của hai từ này. Học Phật lờ mờ ư nghĩa NĂNG, SỞ, khó mà hiểu được giáo điển. Người tu theo đạo Phật, vướng vào cái chấp NĂNG, SỞ tai hại như vướng vào bệnh tứ tướng: ngă, nhơn, chúng sanh, thọ mệnh.
Năng sở là dị dạng của tứ tướng. NĂNG THUYẾT là TÔI. SỞ THÍNH là ANH. NĂNG THUYẾT là PHẬT, SỞ THUYẾT là PHÁP. Chủ thể và đối tượng đối lập rơ ràng.
Một Bồ tát, c̣n có tướng NĂNG, SỞ, vẫn không là Bồ tát thực. Cho rằng Như Lai có thuyết pháp, hóa ra Như Lai chưa rời cái chấp NĂNG, SỞ. Thế không phỉ báng Như Lai là ǵ ?
Vả lại, pháp Như Lai nói không phải pháp của Như Lai. Như Lai chỉ nói lên sự thật của cuộc đời, sự thật của hiện tượng vạn hữu: rằng các pháp sanh như vậy, trụ như vậy, dị như vậy và diệt như vậy. Pháp tướng như vậy sanh ra thiện pháp, Pháp tướng như vậy sanh ra ác pháp....Đấy là khổ, đấy là nguyên nhân của khổ, đấy là Niết bàn, đấy là nguyên nhân của Niết bàn...Những sự thật đó, không có pháp nào Phật tự đặt bày ra. Phật chỉ là người, một con người giác ngộ, nhận rơ chân lư, hướng dẫn cho mọi người một nếp sống an vui lành mạnh, nhịp nhàng cùng sức sống của vũ trụ vạn hữu thiên nhiên. Do đó, Như Lai nói: RẰNG THUYẾT PHÁP, MÀ KHÔNG CÓ THUYẾT PHÁP G̀.
Ông Tu Bồ Đề sợ giáo lư quá cao sâu, có thể chúng sanh đời sau nghe không nhận nổi. Phật cho đó là cái lo không cần thiết. V́ trong một chúng sanh, vừa có chúng sanh, vừa có chẳng phải chúng sanh. Hễ mê là chúng sanh. Giác là Phật. Đừng sanh tâm khinh rẽ chúng sanh mà có tội. Hăy tin tưởng, đời sau vẫn có bậc trí giả nhận hiểu và phát tâm ham mộ.
XXI. VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC KHÔNG LÀ QUẢ VỊ CHỨNG ĐẮC CỦA NHƯ LAI 22/3/98 Băng 18
BẠch ThẾ Tôn ! PhẬt đưỢc quẢ Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác là không có đưỢc ǵ ư ?
_ Đúng vẬy, Tu BỒ ĐỀ ! vỚi pháp Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, Như Lai không có đưỢc tí ti nào, gỌi là Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, vẬy thôi. Tu BỒ ĐỀ ! TẠi v́ pháp đó b́nh đẲng không có thẤp cao, gỌi là Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác. V́ không có ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ giẢ, v́ chuyỂn hóa hẾt chẤt ác, phát triỂn toàn pháp lành, gỌi là Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, vẬy thôi.
Này ! Tu BỒ ĐỀ ! Nói rẰng pháp lành, kỲ thỰc không có pháp lành, Như Lai nói pháp lành, vẬy thôi.
TRỰC CHỈ
Nếu Như Lai CHỨNG ĐẮC Như Lai đă mắc vào tứ tướng, th́ không là Như Lai được nữa.
Nếu Như Lai CHỨNG ĐẮC, Như Lai mắc vào NĂNG SỞ, cũng đă mất chất Như Lai rồi.
V́ thế, Phật nói: Với quả Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, Như Lai không có CHỨNG ĐẮC một tí ti nào, gọi là Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, vậy thôi.
Như Lai không là người NĂNG CHỨNG NĂNG ĐẮC TH̀ PHÁP VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC, tự nó hóa giải tiêu vong. V́ SỞ, không NĂNG th́ SỞ không có lư do tồn tại.
XXII. GIÁ TRỊ CỦA BÁT NHĂ BA LA MẬT VƯỢT NGOÀI TỈ LỆ THÔNG THƯỜNG Trong băng 18
Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ sỬ cơi tam thiên đẠi thiên có bao nhiêu núi chúa Tu Di, nẾu đem gỘp lẠi, thẬt là to lỚn. ThẾ mà, nẾu có ngưỜi đem thẤt bẢo chẤt thành đỐng to như nhỮng núi Tu Di kia đỂ làm viỆc bỐ thí, phưỚc đỨc cỦa ngưỜi này vẪn là hỮu hẠn.
Kinh Bát Nhă Ba La MẬt, nẾu thỌ tŕ, đỌc tỤng, giẢng nói cho ngưỜi khác nghe, không đưỢc nhiỀu, th́ chỪng bỐn câu kỆ, phưỚc đỨc cỦa ngưỜi này nhiỀu hơn ngưỜi bỐ thí thẤt bẢo. Và nẾu so sánh, phưỚc đỨc ngưỜi bỐ thí thẤt bẢo không bẰng MỘt phẦn trăm, mỘt phẦn ngh́n, mỘt phẦn muôn, mỘt phẦn triỆu.... thẬm chí không thỂ TỈ lỆ đưỢc.
TRỰC CHỈ
Đọc Bát Nhă Ba La Mật, nếu chưa hiểu thâm ư của kinh, người đọc có thể cảm nghe nhàm chán, v́ những đoạn tán thán công đức Bát Nhă quá nhiều lần. Nhưng nếu để tâm nghiên cứu, sẽ thấy sự tán thán và so sánh nhiều thứ nhiều lần, có hàm chứa dụng ư thâm sâu. Đành rằng kinh điển có câu "Tài pháp nhị thí đẳng vô sai biệt, đàn Ba La Mật cụ túc thạnh măn". Làm việc bố thí viên măn, th́ phải thí pháp lẫn cả thí tài. Nhưng cần hiểu rơ rằng: Chư cúng dường trung, pháp cúng dường tối. Trong các cách cúng dường, cúng dường PHÁP là ưu việt. V́ Bát Nhă Ba La Mật là pháp sản sanh ba đời chư Phật.
XXIII. VỚI BÁT NHĂ BA LA MẬT, 29/3/98 Băng 19
Tu BỒ ĐỀ ! Ư ông thẾ nào ? Các ông chỚ cho rẰng Như Lai có ư nghĩ: Ta có đỘ chúng sanh ! Tu BỒ ĐỀ ! Ông đỪng nghĩ thẾ. ThỰc ra không có chúng sanh nào Như Lai đỘ cẢ. NẾu có chúng sanh Như Lai đỘ, hóa ra Như Lai có tưỚng ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ giẢ ?
Tu BỒ ĐỀ ! Như Lai nói: Có ngă, chẲng PHẢI có ngă, ngưỜi phàm phu cho là có ngă đẤy thôi !
Tu BỒ ĐỀ ! Như lai nói phàm phu không phẢi phàm phu, gỌi là phàm phu, vẬy thôi.
TRỰC CHỈ
Nếu cho rằng Như Lai có độ chúng sanh, th́ đó là người đệ tử chỉ hiểu Phật ở những mảy lông ngoài. Phật chất của một vị Phật, họ chưa hề biết đến.
Một Bồ tát khởi ư niệm: "Ta hóa độ chúng sanh" đă là phi Bồ Tát. Bồ Tát giả danh rồi. Như Lai khởi ư niệm có độ chúng sanh, sao c̣n là Như Lai được ?
Theo giáo lư Phật, chúng sanh ví như đơn vị tế bào của toàn thân Như Lai, Phật. Làm cái việc lể gai, khi bàn chân ḿnh bị dẫm phải, người trí có ai kể công với cái bàn chân của ḿnh ? Nặn mụn ở mặt, dán nhọt ở lưng ḿnh, không phải là vấn đề ơn với nghĩa mà ai cũng tinh tấn làm với một nhiệt tâm vô điều kiện.
Phật là toàn thân của con người ấy. Chúng sanh là những tế bào bị nhiễm bệnh trong cơ thể của toàn thân. Chăm sóc vết thương nhiễm bệnh của ḿnh, không thể có ư nghĩ: làm cho ta, cho ngươi, cho chúng nó. Càng không có ước vọng nghĩa trả, ơn đền.
Thế cho nên, độ chúng sanh mà Như Lai nói Như Lai chẳng có ư nghĩ độ sanh ǵ cả.
Tại v́ chúng sanh chấp cái TA,TÔI nên Như Lai gọi sự chấp mắc đó là chấp NGĂ. Từ quan niệm NGĂ chấp, sanh khởi đối tượng chấp NHƠN. Đó là tụi mày, chúng nó, bọn bây...Chủ thể đối tượng phân biệt ranh giới rồi th́ ĐỒNG THỂ ĐẠI BI TÂM bị nát vụn ra từng mảnh một.
Như Lai dạy đừng chấp NGĂ, có nghĩa là đừng có quan niệm chỉ nghĩ đến cái TA, để rồi sanh tâm tham lam ích kỷ, khuynh loát, triệt hạ: mầy, nó, tụi kia....
Không chấp ngă, có thể được hiểu đồng nghĩa với "diệt trừ nguyên nhân chia rẽ". Không chia rẽ th́ đoàn kết. Đoàn kết th́ nhân loại thương yêu nhau. Thương yêu nhau th́ hoạn nạn tương cứu, sanh tử bất ly. Nhân loại sẽ sống yên vui. Thế giới toàn một màu xanh hy vọng. Mọi người sinh hoạt trong ánh sáng hiền dịu của ĐỒNG THỂ ĐẠI BI TÂM.
Diệt NGĂ là diệt cái chia rẽ, cái giành ăn, cái ích kỷ, cái triệt hạ, cái thủ tiêu nhau cạn tàu ráo máng ấy. Thật ra chẳng có cái NGĂ ǵ.
V́ vậy Như Lai mới nói: HỮU NGĂ GIẢ, NHƯ LAI THUYẾT TỨC PHI HỮU NGĂ, NHI PHÀM PHU CHI NHƠN DĨ VI HỮU NGĂ.
Vấn đề PHÀM PHU, thật ra chẳng có ǵ là thật chất cố định phàm phu.
Bởi thế, kinh nói: PHÀM PHU GIẢ, NHƯ LAI THUYẾT TỨC PHI PHÀM PHU THỊ DANH PHÀM PHU.
XXIV. PHẢI CHIÊM NGƯỠNG CÁCH NÀO MỚI ĐÍCH THỰC THẤY NHƯ LAI ? 5/4/98 Băng 20
Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? Có thỂ trông vào thân 32 tưỚng cho là đích thỰc thẤy Như Lai chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Đúng vẬy, trông vào thân 32 tưỚng là đưỢc thẤy Như Lai.
_ Tu BỒ ĐỀ ! NẾu trông vào thân 32 tưỚng mà cho là Như Lai, th́ ChuyỂn Luân Thánh Vương cũng là Như Lai sao ? V́ ChuyỂn Luân Thánh Vương cũng có thân 32 tưỚng.
_ BẠch ThẾ Tôn ! Con hiỂu ư PhẬt: Không thỂ trông vào 32 tưỚng cho là đích thỰc Như Lai.
* BẤy giỜ ĐỨc ThẾ Tôn nói kỆ:
NẾu dỰa vào sẮc thân cho là PhẬt
TRỰC CHỈ
* Tu Bồ Đề là một trong mười đại đệ tử Phật. Ông được Phật khen là giải không đệ nhất. Thế mà ở đây ông đă hiểu sai lệch về lư không. Sự chợt tỉnh chợt mê đó, của ông Tu Bồ Đề, nói lên cái tính bất ổn chung của hàng Thanh văn, Duyên giác. Đạo diễn ra sự kiện đó, với dụng ư cảnh giác hành nhị thừa, rằng các ông hăy khéo giữ vững lập trường tư tưởng, chớ nên lơ đễnh trên đường tiến đến Bồ Đề Niết Bàn Vô Thượng.
Sự giải thoát giác ngộ không dựa vào một sắc chất, âm thanh cố định nào. Dựa trên sắc chất, âm thanh cho là Phật, người đó chưa hiểu Phật, là người tu đạo tà không thể biết đích thực Như Lai.
Bởi v́:
Với sắc thân 32 tướng không phải Như Lai, nếu thiếu giác ngộ và giải thoát.
Phàm thiếu giác ngộ giải thoát th́ không phải Như Lai, ví như Chuyển Luân Thánh Vương.
XXV. SẮC THÂN 32 TƯỚNG VỚI NHƯ LAI BẤT TỨC BẤT LY Trong băng 20 Tu BỒ ĐỀ ! Ông ĐỪng nghĩ rẰng Như Lai nhỜ không do thân tưỚng cỤ túc mà Như Lai đưỢc Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác.
Tu BỒ ĐỀ ! Ông đỪng nghĩ như vẬy. Không phẢi v́ không do thân tưỚng cỤ túc mà đưỢc Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác.
NẦy ! Tu BỒ ĐỀ ! Ông đỪng nghĩ rẰng ngưỜi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, nói các pháp đoẠn diỆt. Ông đỪng nghĩ thẾ. NgưỜi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, không chỦ trương vẠn pháp đoẠn diỆt đâu !
TRỰC CHỈ
Sắc thân 32 tướng c̣n được gọi là sắc thân cụ túc. Sắc thân này Phật có và Chuyển Luân Thánh Vương cũng có. Thế nhưng Phật là Phật, c̣n Chuyển Luân Thánh Vương là Chuyển Luân Thánh Vương. Vấn đề âm thanh tốt cũng thế. Phật nói chim Ca lăng tần già cũng có âm thanh tốt.
Do đó với nhận thức của người trí:
Với sắc thân 32 tướng không phải Như Lai. Nếu thiếu chất giác ngộ giải thoát đối với chân lư.
Phàm thiếu chất giác ngộ giải thoát đối với chân lư th́ không là Như Lai. Ví như Chuyển Luân Thánh Vương..
Âm thanh hay, tiếng nói tốt không phải là Phật.
V́ là duyên sanh, vô tri giác.
Phàm là pháp duyên sanh vô tri giác th́ không là Phật, ví như tiếng đàn, tiếng hót của chim...
Hai luận cứ đó, nhằm giới thiệu cho người Phật tử một căn bản nhận thức, thế nào là một Như Lai, qua tinh thần Bát Nhă.
Sắc thân 32 tướng cụ túc không phải Phật.
Âm thanh nói pháp không phải Phật.
Vậy hăy t́m Phật ở đâu để được thấy biết Như Lai ?
T́m ở cơi hư vô xa thẳm trong vũ trụ mông lung ?
_ Không được. V́ Phật không phải cùng loại với hư vô.
T́m Phật ở trong những điềm chiêm bao đẹp, có áng mây hồng, có hồ sen trắng, có dáng điệu tha thướt của đấng....thần tiên ?
_ Không phải. Trong chiêm bao không bao giờ có Phật...V́ Phật không là mộng ảo bâng quơ.
Hay là t́m Phật trong "thiền định xuất hồn"?
_ Rất là tai họa. Xuất hồn không thể gặp Phật, v́ Phật không phải loại vía quỷ hồn ma.
Xưa kia, khi c̣n tại thế, Phật có 1250 đệ tử A La Hớn, luôn luôn tùy tùng thân cận, nghe Phật thuyết pháp rày đó mai đây, có phải chăng Phật là một cái hồn? Các vị Đại A La Hớn vận dụng những 1250 cái hồn phiêu phiêu phưởng phưởng để được gần gũi Đức Như Lai ?
_ Không. Phật không phải ông ǵ xa lạ, cũng không phải vía thánh hồn ma.
Phật là một con người. Ngoài con người ra, không thể t́m đâu cho ra Phật. Người đệ tử quy y Phật cũng chỉ là quy y với con người: con người LƯỠNG TÚC TÔN, LƯỠNG TÚC TỀ TÔN
Mê là chúng sanh.
Giác và Mê là tiêu chuẩn để kiểm tra chất lượng chúng sanh và Phật. 32, 42, 52 tướng có chăng, cũng không phải yếu tố quyết định địa vị của một Như Lai.
Bảo rằng: Do có 32 tướng cho nên là Phật. Hiểu thế, đă sai lầm.
Bảo rằng: Phải không do 32 tướng mới được quả Phật. Đó là đối chấp đoạn diệt, càng tai hại lớn.
Phật nói: Người phát tâm Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác không nói vạn pháp đoạn diệt, không chủ trương cái thuyết đoạn diệt ấy.
Với sắc thân 32 tướng, Như Lai bất tức, bất ly.
T́m thấy Phật và biết chúng sanh, phải nhận thức trên tiêu chuẩn MÊ và GIÁC.
XXVI. LƯ VÔ NGĂ THỂ NHẬP NHƯ PHÁP NHẪN VÔ SANH NGƯỜI ĐÓ PHƯỚC ĐỨC RẤT NHIỀU 12/4/98 Băng 21
Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ sỬ: SỐ thẾ giỚi nhiỀu như cát sông HẰng, BỒ tát chỨa thẤt bẢo đẦy ngẬp tẤt cẢ đỂ làm viỆc bỐ thí, phưỚc đỨc cỦa BỒ tát này VỐN đă là nhiỀu. VẬy mà nẾu có ngưỜi nhẬn biẾt tẤt cẢ pháp vô ngă như thỂ nhẬp pháp nhẪn vô sanh, th́ công đỨc cỦa BỒ tát này nhiỀu hơn BỒ tát trưỚc. V́ BỒ tát này là ngưỜi không nhẬn lẤy phưỚc đỨc.
_ BẠch ThẾ Tôn ! BỒ tát không nhẬn lẤy phưỚc đỨc là nghĩa thẾ nào ?
_ Không nhẬn lẤy phưỚc đỨc, nghĩa là BỒ tát làm viỆc phưỚc đỨc mà không khỞi tâm tham chẤp công viỆc cỦa ḿnh làm. GỌi đó là không nhẬn lẤy phưỚc đỨc.
TRỰC CHỈMuốn nhận biết "tất cả pháp vô ngă" đ̣i hỏi phải có quá tŕnh tư duy sâu sắc, từ tích không đến quán thể không. Nhận thức lư vô ngă đến độ như thể nhập pháp nhẫn vô sanh lại càng đ̣i hỏi sự nổ lực đấu tranh gay gắt, phải kiên tŕ bền bỉ đối với bản thân.
Bởi v́ NGĂ PHÁP là vấn đề then chốt. Chúng là đối tượng đối kháng của chiến sĩ Phật giáo xung kích diệt giặc phiền năo vô minh. Nhận biết tất cả pháp vô ngă là công việc đầu tiên, người chiến sĩ Phật giáo phải làm. Nhưng nếu chỉ biết tất cả pháp vô ngă th́ người chiến sĩ ấy mới vừa nhận biết mục tiêu đối tượng. Diệt hết, quét sạch "kẻ thù" cần phải có hành động. Hành động thể nhập lư vô ngă như thể nhập pháp nhẫn vô sanh, đó mới là mục tiêu của người chiến sĩ đạt đến. Nói cách khác, vấn đề vô ngă và tất cả pháp vô ngă đối với người này đă đến tŕnh độ tự tại. Nhận biết lư vô ngă, không c̣n trải qua công dụng quán niệm tư duy. Nó tự động, nó thành thục như hơi thở ra vào, như sự thấy của mắt, như cái bước của chân đi. Thể nhập đến độ ḥa tan vào tự tánh vô ngă bản nhiên không ư niệm. Trạng thái ư thức đó, gọi là trạng thái không nhận lấy phước đức của một Bồ tát ở đoạn kinh này. Nói rơ ra: Không nhận lấy phước đức, có nghĩa là làm tất cả việc phước đức mà Bồ tát không chấp lấy công việc của ḿnh làm. Tuy nhiên, không v́ vậy mà Bồ tát ấy, không có phước đức.
V́ theo Phật giáo:
LỢI THA TỨC LÀ TỰ LỢI, cũng như CỨU NƯỚC LÀ ĐĂ CÓ CỨU NHÀ RỒI.
XXVII. PHẢI HIỂU THẾ NÀO VỀ MỘT NHƯ LAI? 19/4/98 Băng 22
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu có ngưỜi nói: Như Lai có đi, có đỨng, có nẰm, có ngỒi, ngưỜi đó không hiỂu ǵ vỀ Như Lai cỦa PhẬt nói.
_ V́ sao?
_ Như Lai giẢ vô sỞ tùng lai diỆc vô sỞ khỨ cỐ danh Như Lai. ĐẾn không chỖ tỪ, đi không chỖ tỚi. Đúng nghĩa Như Lai, phẢi hiỂu như vẬy.
TRỰC CHỈ
Có đủ 32 tướng "NHƯ LAI" mà vẫn chưa phải Như Lai thật. Có 32 tướng giống Như Lai, đă chẳng phải như Lai ! Dựa trên tướng đi, dáng đứng, cách nằm, kiểu ngồi hoặc tổng hợp tất cả những cử chỉ đó cho là Như Lai cại càng xa với nghĩa NHƯ LAI, Phật muốn chỉ cho chúng sanh cung dưỡng (cúng dường).
NHƯ LAI GIẢ TỨC CHƯ PHÁP NHƯ NGHĨA (Như Lai là bản thể như như).
NHƯ LAI GIẢ VÔ SỞ TÙNG LAI DIỆC VÔ SỞ KHỨ: Đi không chỗ từ, đến không chỗ tới, Như Lai là vô thỉ vô chung.
· Phải hiểu NHƯ LAI qua bản thể chân như của các pháp. · Phải hiểu NHƯ LAI qua pháp thân vô thỉ vô chung. · Phải hiểu NHƯ LAI qua Tỳ lô Giá Na Phật: Thân NHƯ LAI BIẾN NHẤT THIẾT XỨ.
Hiểu như thế, mới t́m thấy THẾ NÀO LÀ MỘT NHƯ LAI để mà tôn trọng cúng dường.
NHẤT THIẾT CHÚNG SANH CỤ HỮU TRÍ HUỆ NHƯ LAI ĐỨC TƯỚNG. Chính là thứ đức tướng NHƯ LAI mà Phật vừa khai thị ở đoạn kinh này.
XXVIII. VI TRẦN VÀ THẾ GIỚI CHỈ LÀ HAI MẶT CỦA MỘT THỰC THỂ TỒN TẠI KHÁCH QUAN Trong băng 22
Tu BỒ ĐỀ ! NẾu có ngưỜi thiỆn nam, thiỆn nỮ đem thẾ giỚi đẠi thiên nghiỀn nát ra vi trẦn, ông hiỂu thẾ nào ? NhỮng vi trẦn đó, có nhiỀu chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! RẤt nhiỀu. V́ sao ? V́ nẾu vi trẦn Ấy thẬt có, PhẬt chẲng nói đó là nhỮng vi trẦn, v́ nhỮng vi trẦn, PhẬt nói chẲng phẢi nhỮng vi trẦn, gỌi là nhỮng vi trẦn, vẬy thôi.
_ BẠch ThẾ Tôn ! ThẾ giỚi tam thiên đẠi thiên, Như Lai nói chẲng phẢi thẾ giỚi gỌi là thẾ giỚi, vẬy thôi, v́ sao ? V́ thẾ giỚi nẾu thẬt có th́ đó là tưỚng hỢp nhẤt, Như lai nói tưỚng hỢp nhẤt, không phẢi tưỚng hỢp nhẤt, gỌi là tưỚng hỢp nhẤt, vẬy thôi.
Tu BỒ ĐỀ ! TưỚng hỢp nhẤt không thỂ nói khẲng đỊnh. chỈ do nhỮng phàm phu hỌ chẤp mẮc viỆc Ấy thôi.
TRỰC CHỈ
Vi trần và thế giới chỉ là hai mặt của một thực thể tồn tại khách quan.
Nếu hỏi thế giới là ǵ ? Người ta sẽ trả lời: Thế giới là quả địa cầu của chúng ta đang ở chứ c̣n ǵ nữa. Thế giới có cả ngàn chủng tộc ngôn ngữ khác nhau. C̣n ai chẳng nghe các Ḥa thượng, Thượng tọa thỉnh thoảng đi hội nghị Phật giáo thế giới đó sao ? (Chỉ tạm khoanh vùng thế giới trong phạm vi nhiều người cùng chung hiểu).
Nếu có người hỏi: Vi trần là ǵ ? Sẽ có người trả lời: Muốn có vi trần th́ lấy thế giới nghiền ra. Nghiền nát thế giới thành vi trần. Hợp nhất vi trần thành thế giới. Có ǵ nghĩ ngợi khó khăn.
Khác với số người trên, có hàng thức giả nhiều tư duy, thích t́m hiểu thế giới tường tận bằng cách: phân tích nguyên nhân cấu tạo, phát hiện yếu tố h́nh thành, t́m nguồn gốc của vạn pháp phát sanh...Từ xưa nay có chẳng biết bao nhiêu lư thuyết, bao nhiêu con người đóng góp kiến thức để cùng phục vụ cho một mục đích ấy. Người ta gọi sự t́m hiểu nguồn gốc vũ trụ vạn hữu là vấn đề triết học. Nói đến triết học là đề cập vấn đề không giản đơn chút nào! Hồi sinh tiền, Phật có nói câu chuyện: Những người mù rờ voi. Chỉ một con voi thôi, thế mà những người mù diễn tả con voi qua nhiều h́nh dạng. Rồi họ căi vă nhau, đi đến đánh đấm nhau, làm cho nhà vua nọ chứng kiến cuộc thi tài ấy một trận cười ư vị. Người nói voi như cái quạt mo, kẻ nói voi như cây cột nhà. Người nói: rơ ràng, tôi đă biết con voi như cái chổi. Tùy sự sờ mó của họ: trúng đuôi, trúng chân, và trúng phải cái vành tai....
Nói đến triết học là nói đến "thế giới quan", "nhân sinh quan" những vấn đề rất lớn. Ở đoạn kinh này, đề cập vi trần và thế giới. Có phải chăng Phật dạy cho đệ tử ḿnh về món triết học Phật giáo, theo đường hướng nhận thức:
VŨ TRỤ VẠN HỮU, TẤT CẢ NHÂN DUYÊN SANH VÀ TỒN TẠI KHÁCH QUAN
Bởi v́, nếu ta trả lời thế giới là ǵ ? Ta sẽ thấy:
THẾ là thời gian. GIỚI là không gian. Thế giới là thời gian và không gian cộng lại.
Nhưng thời gian và không gian sẽ không là ǵ hết, nếu không có một thực thể tạm đứng yên nào đó, tồn tại khách quan. Nói cách khác, phải có sắc pháp, hiện hữu tồn tại khách quan, vấn đề thời gian không gian mới được đặt ra, mới có lư do tồn tại.
Theo định nghĩa của Phật học: THẾ GIẢ THIÊN LƯU CHI NGHĨA, thời gian chỉ là một khái niệm, phản ánh quá tŕnh biến dịch vô thường vận động từng sát na của sự vật hiện tượng, không có sự vật hiện tượng, không có thời gian.
Không gian cũng thế: GIỚI GIẢ GIÁN CÁCH CHI NGHĨA. Không gian cũng chỉ là khái niệm, nếu không có một thể tích to nhỏ, một kích thước rộng hẹp, ngắn dài, một qui mô cao thấp của sự vật để choán một diện tích ít nhiều bé lớn th́ không thể có không gian.
Do đó Như Lai nói: thế giới chẳng phải thế giới, gọi là thế giới, vậy thôi. Nói thế giới chẳng qua đứng bên mặt HỢP mà nh́n một thực thể khách quan tồn tại. Mà bất cứ cái HỢP nào cũng là HỢP của cái LY. Cũng như bất cứ cái CHUNG nào cũng là CHUNG của cái RIÊNG vậy.
Ngược lại, vi trần cũng thế. Những vi trần Như Lai nói chẳng phải vi trần, gọi là vi trần, vậy thôi. Thử hỏi: Vi trần là ǵ? Do đâu mà có? Có phải do nghiền nát thế giới có ra?
_ Vâng. Đúng vậy. Do nghiền nát thế giới mà có vi trần.
Do vậy, Như Lai nói những vi trần không phải những vi trần, gọi là vi trần, vậy thôi.Gọi là những vi trần, chẳng qua đứng về mặt LY mà nh́n một thực thể khách quan tồn tại. Mà bất cứ cái LY nào cũng là LY của cái HỢP. Cũng như bất cứ cái RIÊNG nào, cũng là RIÊNG của cái CHUNG.
V́ thế, tướng HỢP NHẤT, Như Lai không thể nói. Không thể nói, nghĩa là không thể nói khẳng định rằng: Đó là THẾ GIỚI hay VI TRẦN.
Chiều hướng nhận thức thế giới quan của Phật giáo qua cái nh́n tổng quát của Bát Nhă Ba La Mật là như vậy.
XXIX. PHẢI HIỂU THẾ NÀO VỀ
26/4/98 Băng 23
Tu BỒ ĐỀ ! VỚi vẤn đỀ chẤp ngă, chẤp nhƠn, chẤp chúng sanh, chẤp thỌ giẢ, có ngưỜi cho rẰng Như Lai nói có bỐn tưỚng như vẬy.
Tu BỒ ĐỀ ! Ông hiỂu thẾ nào ? NgưỜi đó có hiỂu ư PhẬt nói chăng ?
_ BẠch ThẾ Tôn ! Không. Con cho rẰng ngưỜi đó không hiỂu ư Như Lai nói. V́ sao ? V́ Như Lai nói ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ giẢ tưỚng không phẢi ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ giẢ tưỚng, gỌi là ngă, nhơn, chúng sanh, thỌ giẢ tưỚng vẬy thôi.
Tu BỒ ĐỀ ! VỚi tẤt cẢ pháp, ngưỜi phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, nên biẾt bẰng cái biẾt như thỊ, thẤy bẰng cái thẤy như thỊ và tin hiỂu như thỊ, đỪng sanh tưỚng PHÁP.
Tu BỒ ĐỀ ! TưỚng pháp, Như Lai nói chẲng phẢi tưỚng pháp, gỌi là tưỚng pháp, vẬy thôi.
TRỰC CHỈ
NGĂ KIẾN là sự phân biệt chấp mắc về cái TA, cái TÔI. Cho TA có cái TA chân thường vĩnh cửu bất biến. Nếu chấp như thế là một quan niệm rất sai lầm.
Theo giáo lư Phật, không có cái TA cái TÔI nào thực NGĂ bất biến cố định trường tồn. Cũng như vũ trụ vạn hữu không có cái ǵ cố định đứng yên mà không vận động. Mọi sự vật đều tồn tại trong quá tŕnh sanh diệt, diệt sanh luôn luôn trong trạng thái vô thường, vận động. Chính vô thường mới là thực nghĩa của chân thường
..."Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Bản thân con người, chỉ là một giai đoạn đứng yên tương đối hoặc ngắn hoặc dài của một hiện tượng CHÚNG SANH.
Bảo đừng chấp NGĂ, ư Phật muốn dạy cho các đệ tử cái tinh thần; ḿnh v́ mọi người, mọi người v́ ḿnh, cái tinh thần vị tha vô vị kỷ ấy. Có như thế để xây dựng cho con người, cho xă hội loài người một cuộc sống an vui, hạnh phúc ḥa b́nh, tương thân tương ái. Đó là h́nh ảnh của một xă hội: Xă hội chủ nghĩa mà loài người tiến bộ trên toàn thế giới hằng mong muốn ước ao.
Sự thật, NGĂ KIẾN hay NGĂ TƯỚNG không có một h́nh sắc một tướng mạo ǵ.
NHƠN KIẾN cũng thế. Nó là sự phân biệt, sự kỳ thị ở ư thức con người: Ta là ta, tụi nó không phải ta. Tụi nó là phe của bọn mầy.
Phật bảo xóa đi cái NHƠN KIẾN, nhằm dạy cho đệ tử ḿnh hăy sống với tinh thần đại bi đồng thể. Hăy thương người như thể thương thân. Đừng làm đau khổ cho chúng sanh, v́ làm đau khổ chúng sanh là làm tổn thương đến một vị Phật.
Sự phân biệt kỳ thị, hành động gây đau khổ chúng sanh, tự nó trái chân lư, ngược lại nếp sống tốt đẹp thân ái của loài người. Phật gọi sự chấp mắc, gây ra sai trái đó, là NHƠN TƯỚNG, vậy thôi.
Sự thật chẳng có cái cụ thể nào là h́nh dáng sắc màu của NHƠN TƯỚNG.
Thế nào là chúng sanh tướng ?
GIẢ CHÚNG DUYÊN NHI SANH CỐ VIẾT CHÚNG SANH. Đó là tướng vạn pháp do nhân duyên ḥa hợp mà sanh. Nó là núi, là sông, đất liền, cỏ, cây, hoa, lá. Nó là trời, mây, non, nước, ngân hà, thiên thể trong vũ trụ bao la . Nó là đền đài, nhà, phố, là miếu mạo, đ́nh chùa. Nó là b́nh, bàn, ly, lọ, là trường kỷ, ấm chè. Nó là ô tô, máy kéo, quạt máy, ti-vi...Nói chung tất cả hiện tượng vạn hữu đều gọi là chúng sanh cả, v́ cùng một tính chất : DO NHƠN DUYÊN H̉A HỢP MÀ SANH.
Tướng duyên sanh của vạn pháp, Phật học cho đó là tướng NHƯ THỊ . Người Phật giáo nh́n vạn pháp qua cái chân lư NHƯ THỊ ấy:
....Do nhất thiết chủng thức
(Do nhất thiết chủng thức
Bảo đừng chấp CHÚNG SANH TƯỚNG có nghĩa là bảo phải nh́n hiện tượng vạn pháp qua cái nh́n NHƯ THỊ: NHƯ THỊ tri, NHƯ THỊ kiến,NHƯ THỊ tín giải....bất sanh PHÁP tướng.
Sự thật chúng sanh kiến hay chúng sanh tướng, tự nó chẳng có cái riêng, ngoài sự vật đang tồn tại.
Thế nào là một THỌ GIẢ TƯỚNG ? Đó là tướng sanh diệt, diệt sanh của sự vật. Nó biểu hiện tính vô thường vận động của sự vật hiện tượng trong một giai đoạn đứng yên tương đối.
Bảo đừng chấp THỌ GIẢ, có nghĩa là bảo phải nhận thức sâu sắc cái quy luật trở thành công lệ: vô thường vận động, hằng chuyển của hiện tượng vạn pháp. Đừng chấp mắc khư khư, để rồi đau khổ vô lư, khi nh́n mọi vật phủ định lấy nhau, để phát triển cái mới ào ạt không ngừng trong vũ trụ thiên nhiên, trong cuộc sống của xă hội loài người không ngừng tiến lên đỉnh cao của trí tuệ.
Nhận thức như vậy, ta thấy THỌ GIẢ TƯỚNG không có tướng ǵ !
Chấp ngă tướng là NGĂ bản thân.
Chấp nhơn tướng là NGĂ tụi nó, chúng mầy...
Chấp chúng sanh tướng là chấp pháp, mặt không gian.
Chấp thọ giả tướng là chấp pháp mặt thời gian.
Do đó:
NGĂ KIẾN, NHƠN KIẾN, CHÚNG SANH KIẾN, THỌ GIẢ KIẾN, NHƯ LAI NÓI KHÔNG CÓ NGĂ KIẾN, NHƠN KIẾN, CHÚNG SANH KIẾN, THỌ GIẢ KIẾN, GỌI LÀ NGĂ KIẾN, NHƠN KIẾN, CHÚNG SANH KIẾN, THỌ GIẢ KIẾN VẬY THÔI.
XXX. NHƯ NHƯ BẤT ĐỘNG LÀ Trong băng 23
Tu BỒ ĐỀ ! GiẢ sỬ có ngưỜi đem thẤt bẢo đẦy vô lưỢng cơi nưỚc đỂ làm viỆc bỐ thí, nhưng nẾu có thiỆn nam, thiỆn nỮ phát tâm Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác, thỌ tŕ đỌc tỤng kinh này rỒi giẢng nói cho ngưỜi khác nghe chỪng bỐn câu kỆ, phưỚc đỨc cỦa ngưỜi này nhiỀu hơn ngưỜi trưỚc.
Nhưng phẢi giẢng nói như thẾ nào ?
_ RẰng:
"Không nên chẤp thỦ pháp tưỚng và hăy như như bẤt đỘng" trưỚc các pháp tưỚng Ấy.
V́ sao thẾ ?
_V́:
TẤt cẢ pháp hỮu vi Như mỘng, huyỂn, như bóng quáng bỌt bèo, Như sương mai, như điỆn chỚp. Nên như vẬy mà quán chiẾu tư duy.
TRỰC CHỈ
Từ trước đến đây, không cần đếm kỹ là mấy lần, nhưng độc giả có lẽ đă nhớ vấn đề cơ bản của tư tưởng Bát Nhă mà Phật nói rất nhiều lần. Rằng đem vật chất thất bảo bố thí bao nhiêu, cúng dường cách nào, cũng không thể so sánh với công đức tu tập Bát Nhă Ba La Mật. Ư đó Phật nhắc nhiều lần đến nỗi độc giả có cảm nghĩ lạ, nếu không dám nói là nhàm tai. Nhưng chính điều đó nói rơ với đệ tử Phật rằng:
Thất bảo dù nhiều, nhưng nó không phải là nhân tố quyết định làm nên quả Phật.
Trí tuệ Ba La Mật mới là DUYÊN NHƠN trực tiếp thành tựu một Như Lai.
Hăy lấy trí tuệ cung dưỡng Phật, ngày thành Phật đến rất gần, như người nấu gạo chẳng mấy chốc có cơm ăn.
Lấy thất bảo cúng dường Phật, như nhà nông mới ngâm thóc giống, chờ ngày thu hoạch, phải trải mấy khâu...dài...
Giảng nói Bát Nhă Ba La Mật, tùy đối tượng mà vận dụng ngữ ngôn, không nhất định phải nói bài kệ nào, ư nghĩa đoạn kinh nào. Đó gọi là "PHƯƠNG TIỆN" Bát Nhă.
Từ phương tiện, đưa hành giả một bước tiến lên.
Rằng:
Tất cả pháp hữu vi.
Đó là bước thứ hai trên đường đi lên Thật tướng Bát Nhă, là QUÁN CHIẾU Bát Nhă vậy.
Trải qua quá tŕnh quán chiếu Bát Nhă đến độ "hành thâm". Bấy giờ hành giả sẽ có một nghị lực khinh an, vượt ra khổ năo. Hành giả sẽ có sức trí tuệ sắc bén như lưỡi kiếm kim cương. Trước đối thủ lục dục, thất t́nh, bát phong, thập sử, hành giả hóa giải chúng bằng một tâm trạng an lành, b́nh tĩnh, hiên ngang như núi chúa, thanh thoát tợ trời xanh, biểu hiện sức sống lạc quan tự tại của con người NHƯ NHƯ BẤT ĐỘNG giữa chốn trần ai. NHƯ NHƯ BẤT ĐỘNG là người đạt đến THẬT TƯỚNG BÁT NHĂ BA LA MẬT rồi.
Có người bảo: Nếu nh́n các pháp hiện hữu như chiêm bao, như ảo thuật, như bọt nước, như bóng quáng, như sương mai, như điện chớp th́ hành giả tu Bát Nhă nh́n đời bằng cặp mắt quá bi quan tiêu cực. Đó là thứ triết lư nhồi nhét cho con người một nhăn quan rời xa thực tế: ăn, mặc, ở, ngủ...của cuộc đời.
Lời phê phán đó, nghe qua hẵn cũng có người cho là đúng. Nhưng đi sâu lănh vực tri thức th́ nó chỉ đúng với những con người biết một mà chẳng biết hai về giáo lư Phật. Hay tệ hơn nữa là những người chưa hiểu Phật pháp tí nào.
Thuyết minh lư "vạn pháp nhơn duyên sanh" là giáo lư rời xa thực tế ư ?
Thuyết minh y tha khởi tánh của sự vật hiện tượng là bi quan tiêu cực ư ?
_ Không. Chúng ta hăy tin rằng, với cái tri kiến Bát Nhă Ba La Mật, lồng qua ngũ nhăn của Như Lai, đạo lư DUYÊN SANH và Y THA KHỞI TÁNH của vạn pháp sẽ không là một tội sai lầm.
Nhất thiết hữu vi pháp
Đó là những thí dụ điển h́nh cụ thể về đạo lư DUYÊN SINH và Y THA KHỞI TÁNH của các pháp hữu vi (Duyên sinh).
Bởi v́:
Mộng là cảnh giả, là duyên sanh bởi một giấc ngủ bất an, không thư giăn tốt.
Huyển là tṛ ảo hóa, là duyên sanh do một ảo thuật gia, cũng có thể do sự phản chiếu gay gắt của cơn nắng hạ.
Bào là bọt nước kết tụ, là duyên sanh của một ngọn thác nhỏ của ḍng nước róc rách chảy cuối ghềnh.
Ảnh là bóng quáng, ẩn ẩn hiện hiện là duyên sanh của thời điểm tối sáng tương tranh.
Lộ là kết tinh của hơi nước ngưng tụ ở không trung, là duyên sanh của thời tiết âm ỉ nóng, lạnh bất thường.
Điện là những tia chớp lóe sáng ở không trung, là duyên sanh của hai khí cực âm dương chạm phải, cũng có thể là tia điện của bác thợ hàn nhoáng ra từ que "ba-gết".
Thuyết minh vạn pháp duyên sanh trong Phật học cùng một nguyên tắc ấy. Sự vật làm nhân duyên, tác động hổ tương cho nhau làm cho hiện tượng vạn pháp được h́nh thành.
Mộng, huyển, bào, ảnh, như lộ diệc như điện, trong bài kệ, Phật mượn tính duyên sanh y tha khởi của các món ấy, làm ví dụ điển h́nh để nhắc các đệ tử đừng quên lư "DUYÊN SINH" của vạn pháp, há lại bi quan, tiêu cực, yếm thế, rời xa thực tế ư ?
XXXI. VẤN ĐỀ SẮC TÂM QUA CÁI NH̀N CỦA BÁT NHĂ BA LA MẬT (Từ tiết mục XXXI về sau, thuộc về Bát Nhă Ba La Mật Đa Tâm Kinh) 17/5/98 Băng 24 24/5/98 Băng 25
Xá LỢi PhẤt ! SẮc chẲng khác không, không chẲng khác sẮc. SẮc là không, không là sẮc. ThỌ chẲng khác không, không chẲng khác thỌ. ThỌ là không, không là thỌ. TưỞng chẲng khác không, không chẲng khác tưỞng. TưỞng là không, không là tưỞng. Hành chẲng khác không, không chẲng khác hành. Hành là không, không là hành. ThỨc chẲng khác không, không chẲng khác thỨc. ThỨc là không, không là thỨc.
Xá LỢi PhẤt ! Cái gỌi là không cỦa ngũ uẨn, có nghĩa là không sanh, không diỆt, không nhơ, không sẠch, không thêm, không bỚt.
ThẾ cho nên, cái không đó là không sẮc, không thỌ, tưỞng, hành, thỨc, nghĩa là ngũ uẨn đỀu không.
TRỰC CHỈ
Theo giáo lư Phật, vạn pháp cấu tạo h́nh thành theo quy luật DUYÊN SANH, Y THA KHỞI. Dù h́nh dạng của sự vật ngh́n sai muôn khác, nhưng căn bản của chúng, vẫn phát xuất từ ngũ uẩn mà sanh ra.
SẮC UẨN: Đó là cái từ gọi chung tất cả vật chất, từ vô t́nh đến hữu t́nh, cụ thể như núi sông, nhà đất, cỏ cây hoa lá, cho đến khái niệm trừu tượng, như được phước, có đức, như phạm giới, sợ tội v..v..
THỌ UẨN: Đây là loại tác dụng tâm lư phụ thuộc, phát xuất từ ư thức tâm vương.
TƯỞNG UẨN: Cũng như thọ uẩn, là tác dụng tâm lư phụ thuộc, phát xuất từ ư thức tâm vương.
HÀNH UẨN: Hành uẩn là tính năng động, vừa hằng vừa chuyển. Nó là sự biểu hiện tánh vận động vô thường của vật chất lẫn ư thức tâm vương.
THỨC UẨN: Là tác dụng nhận thức chủ thể, nó trực tiếp ghi nhận sự phản ảnh của thế giới khách quan, thông qua sáu giác quan: nhăn, nhĩ, tỉ, thiệt, thân và ư căn.
Tổng hợp ngũ uẩn ta sẽ thấy:
Với giáo lư: Bát Nhă Ba La Mật Đa khi hành thâm rồi th́ hành giả quán chiếu thấy "NGŨ UẨN GIAI KHÔNG". Điều đó cho người đệ tử Phật thấy rằng: Đức Phật đă phủ định TÂM PHÁP gấp ba lần rưỡi. SẮC PHÁP chỉ phủ định một lần rưỡi thôi.
Nh́n vấn đề SẮC TÂM qua nhận thức của Bát Nhă, người ta có thể phê phán Đức Phật, nghiêng về bên VẬT, Ngài quả là người duy vật thời xưa! V́ Ngài đă đánh đổ mạnh về ư niệm MÊ TÂM. Các thứ DUY TÂM siêu h́nh, duy tâm chủ quan, khách quan....hẳn là không có chỗ đứng trong nền giáo lư Phật.
Người đệ tử Phật hành thâm Bát Nhă Ba La Mật, dơng dạc mà rằng:
...."Tam thế cầu tâm, tâm bất đắc
Nhăn quan của Bát Nhă Ba La Mật, nhận thức vấn đề tâm vật là thế.
C̣n cái gọi là KHÔNG. Đạo Phật không chủ trương có cái KHÔNG, không ǵ hết, như lông rùa sừng thỏ vĩnh viễn không. Người tu mong đạt đến cái KHÔNG đó để làm ǵ ?
Vả lại, KHÔNG đối với CÓ. Nếu tất cả là ngoan không th́ cái KHÔNG đó không c̣n lư do tồn tại. Dù tồn tại với danh nghĩa KHÔNG.
KHÔNG của Bát Nhă là: ĐƯƠNG THỂ TỨC KHÔNG. SẮC là KHÔNG. KHÔNG là SẮC. KHÔNG, mà không rời SẮC. Chính nơi SẮC mà thấy KHÔNG. V́ nhận thức rằng:
...."Chúng nhơn duyên sanh pháp
Tánh tướng của vạn pháp là NHƯ THỊ. Rằng các pháp không sanh, không diệt, không nhơ, không sạch, không thêm, không bớt, mục đích nhằm diễn đạt tánh NHƯ THỊ SANH, NHƯ THỊ TRỤ, NHƯ THỊ DỊ, NHƯ THỊ DIỆT....của vạn pháp. Rằng chúng có sanh, nhưng không phải thật sanh, v́ sanh để rồi diệt. Chúng có diệt, nhưng không phải thật diệt, v́ diệt để lại sanh....cho nên nào có thêm bớt cấu tịnh ǵ !
XXXII. MƯỜI HAI NHẬP, MƯỜI TÁM GIỚI VẪN LÀ PHÁP DUYÊN SANH Y THA KHỞI 31/5/98 Băng 26
Xá lỢi PhẤt ! Không có nhăn căn, nhĩ căn, tỶ căn, thiỆt căn, thân căn, ư căn:
Không có sẮc trẦn, thanh trẦn, hương trẦn, vỊ trẦn, xúc trẦn, pháp trẦn.
Không có nhăn căn giỚi, nhĩ căn giỚi, tỶ căn giỚi, thiỆt căn giỚi, thân căn giỚi, ư căn giỚi.
Không có sẮc trẦn giỚi, thanh trẦn giỚi, hương trẦn giỚi, vỊ trẦn giỚi, xúc trẦn giỚi, pháp trẦn giỚi.
Cho đẾn không có nhăn thỨc giỚi, nhĩ thỨc giỚi, tỶ thỨc giỚi, THIỆT thỨc giỚi, thân thỨc giỚi, ư thỨc giỚi, KHÔNG G̀ HẾT.
TRỰC CHỈ
Sự tồn tại của hiện tượng vạn pháp, nh́n qua h́nh mạo, ta thấy ngàn sai muôn khác. Nhưng gom lại, chúng nằm gọn trong mười tám giới: Lục căn, lục trần, lục thức. Phật học gọi là "thập bát giới".
Thế mà, qua cái nh́n của Bát Nhă Ba La Mật th́: ..."Vô nhăn giới, nải chí vô ư thức giới"
Có nghĩa là 18 giới: KHÔNG CÓ G̀. V́ tánh chất DUYÊN SANH của nó. Đă là duyên sanh th́ không có một sự vật nào tự nó đứng yên bởi nó. Nếu nh́n một cách hời hợt với tâm trạng giản đơn, ta thấy nó có đứng yên tương đối, nhưng nó luôn luôn chuyển hóa từng sát na, theo luật vô thường vận động. Đó là nghĩa KHÔNG của Phật học nói. Đừng hiểu nghĩa KHÔNG của đạo Phật như cái không của sừng thỏ lông rùa, mà phỉ báng Như Lai !
Dù đạo Phật có đề cập nghĩa KHÔNG như thế, nhưng không được chấp có cái KHÔNG bất cứ dạng nào.
...."Khí hữu trước vô bệnh diệc nhiên
Bỏ cái CÓ đi t́m cái KHÔNG, cũng là một thứ chết khổ, như sợ chết nước, đâm đầu vào chết lửa, chẳng hơn kém chút nào !
Mà phải hiểu: ..."Diệc Vi thị giả danh"....
Cái KHÔNG cũng là giả danh. V́ không có cái thật không ở trên cơi đời này. V́ KHÔNG vẫn là một PHÁP. Đă là một PHÁP tức là một h́nh thức CÓ.
Nếu nó không là CÓ, làm sao bạn biết nó là KHÔNG?
Phải hiểu:
..."Chúng nhơn duyên sanh pháp
Thế th́:
SẮC tức thị KHÔNG
Thử t́m nghĩa DUYÊN SANH qua mười tám giới, ta thấy:
Tóm lại, Phật phủ định thập nhị nhập, thập bát giới là nhằm khẳng định lư: "VẠN PHÁP DUYÊN SANH". Tất cả hiện tượng đều cùng một tính: Y THA KHỞI. V́ có nhân duyên nên Như Lai nói: "Thập nhị nhập, thập bát giới đều KHÔNG".
XXXIII. PHÁP TỨ ĐẾ, THẬP NHỊ NHÂN DUYÊN CHỈ LÀ PHƯƠNG THUỐC DĨ ĐỘC TRỊ ĐỘC CỦA NHƯ LAI 7/6/98 Băng 27 14/6/98 Băng 28 21/6/98 Băng 29 28/6/98 Băng 30
Xá LỢi PhẤt ! Không có vô minh, hành, thỨc, danh sẮc, lỤc nhẬp, xúc, thỌ, ái, thỦ, hŨu, sanh, lăo, tỬ.
Không có hẾt vô minh, hẾt hành, hẾt thỨc, hẾt danh sẮc, hẾt lỤc nhẬp, hẾt xúc, hẾt thỌ, hẾt ái, hẾt thỦ, hẾt hỮu, hẾt sanh, hẾt lăo tỬ.
Không có khỔ, tẬp, diỆt, đẠo.
Không có trí chỨng và cũng không có sỞ đẮc.
TRỰC CHỈ
Vô minh, hành, thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lăo, tử. Đó là vấn đề hiện thực của kiếp con người. Trừ vô minh, mười một chi c̣n lại, làm nhân duyên cho nhau, tác động lẫn nhau, h́nh thành một con người, không c̣n có ǵ đáng chê trách.
Con người không có ǵ đáng chê trách.
Bởi v́:
Thanh văn, Duyên giác là ai ? _ Là con người.
Bồ tát là ai ? _ Là con người.
Phật là ai ? _ Là con người.
...."Tâm Phật cập chúng sanh
· Rời con người chúng sanh, không có Phật, không có tâm · Rời tâm, không có chúng sanh, không có Phật. · Rời Phật, không có chúng sanh, không có tâm
Do đó, không thể gán cho con người là tội lỗi xấu xa. Không có ǵ đáng chê trách con người, dù con người có sanh, lăo tử. Nhàm chán, chê trách sanh, lăo tử vẫn là vô minh che lấp. Đó là người bi quan yếm thế. Người như vậy, chẳng những tu tam A tăng kỳ kiếp mà có tu "tứ", "ngũ", "lục" A tăng kỳ kiếp cũng không bao giờ biết Phật là ǵ. Họ không bao giờ t́m đâu cho ra Phật.
Trúc Lâm sơ tổ đă gặp Phật xuất hiện ở tại đất nước Việt Nam, ông Phật của chính ḿnh qua chân lư:
..."Nhất thiết pháp bất sanh
Thành Phật, không cần phải đi đâu, đến đâu cả. Phật vẫn hiện tiền, khi hành giả thể nhập được: sự sanh diệt của các pháp là sanh diệt trong cái không sanh diệt. Cái không sanh diệt, hiện hữu trong cái sanh diệt.
Sanh, lăo, tử là một công lệ hiển nhiên, là qui luật chung của vũ trụ nhơn sinh. Sống trong vũ trụ nhơn sinh mà chê chán vũ trụ nhơn sinh, lại gởi gắm tâm hồn trong cảnh hư vô, không dựa vào thực tế là sai lạc vào "không vô biên xứ", "vô sở hữu xứ định" sẽ vĩnh viễn triền miên trong đau khổ, không có ngày biết Phật là ai !
A Nan, Ca Diếp, Xá Lợi Phất...là người thế nào ?
_ Vẫn không rời sanh, lăo, tử, không rời vũ trụ nhân sinh.
Phật Thích Ca là người thế nào ? _ Vẫn là con người sanh, lăo, tử, không rời vũ trụ nhân sinh.
Khi được các thứ Niết bàn có phải chăng các Ngài bay đến một cảnh giới nào xa lạ ?
_ Không. Các Ngài có Niết bàn ở tại cơi đời nầy. Phật có Bồ đề vẫn ở tại cơi đời nầy.
Theo giáo lư Phật, cái làm cho con người đáng chê trách là: VÔ MINH. CHÍNH VÔ MINH làm cho con người trở thành đáng chê đáng chán. Chính VÔ MINH làm cho cảnh giới nầy trở thành cảnh giới khổ đau.
Khổ vui là người, chớ không phải cảnh giới. Mê ngộ là ư thức tâm vương chứ không phải là người.
Các bạn muốn biết VÔ MINH là ǵ. Nó ở đâu phải không?
Vô minh th́ "vô tại vô bất tại", không ở đâu mà không đâu chẳng ở.
Nó ở xa các bạn vô vàn vũ trụ bao la. Nhưng nó đến với bạn rất nhanh trong chớp mắt, khi bạn bất chợt lươn lẹo vật tư của xí nghiệp, nếu bạn là công nhân viên hay là một ông giám đốc. Bạn bày ra tṛ nương sao giải hạn với ba bộ "tam sên", với năm bảy nô tỳ giấy, với con ngựa "thiên lư mă xương tre" là vô minh đến với bạn rồi đó, nếu bạn là trụ tŕ ở một ngôi chùa.
Nói như vậy, chứ vô minh chẳng có ǵ nguy hiểm lắm đâu.
Với người đạt đạo, nói thẳng thừng rằng:
"Thật tánh vô minh là Phật tánh"
Cho nên, VÔ MINH c̣n không có, làm ǵ có HẾT VÔ MINH.
* Nói về tứ đế cũng vậy.
Không phải hễ con người là KHỔ, không phải cơi đời là KHỔ.
Tôi nói vậy, các bạn ngạc nhiên lắm phải không ?
Các bạn hăy thành thật với ḷng, trả lời vấn đề tôi nêu ra, tự khắc các bạn sẽ hết ngạc nhiên:
Các bạn trả lời đi !
Nếu chưa hiểu, mời các bạn tụng một bài kinh:
...."Nhất thiết chư pháp
Tứ đế chỉ là pháp duyên sanh; v́ có nhân duyên. Như Lai nói, nhưng đó là phương chước: DĨ ĐỘC TRỊ ĐỘC của bậc Vô Thượng Y Vuơng !
TRÍ để chiếu phá VÔ MINH. Mà Vô Minh th́ không tự thể. Vô Minh không có, th́ Phật tánh bản nhiên tự hiện. Người xưa nói:
"Thiên giang hữu thủy, thiên giang
nguyệt.
(Bao sông có nước bao trăng hiện
Bấy giờ TRÍ và ĐẮC không c̣n công dụng: KHÔNG TRÍ CŨNG KHÔNG ĐẮC là như vậy.
DUYÊN NHƠN CỦA VÔ THƯỢNG CHÁNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC
Xá LỢi PhẤt ! V́ không sỞ đẮc mà BỒ tát hành sỬ tỐt Bát Nhă Ba La MẬt, nhỜ vẬy tâm không quái ngẠi. V́ không quái ngẠi mà không có sỰ kinh hăi sỢ sỆt, xa ĺa mỘng tưỞng điên đẢo, cỨu cánh NiẾt bàn.
Ba đỜi chư PhẬt, hành sỬ tỐt Bát Nhă Ba La MẬt mà đưỢc Vô ThưỢng Chánh ĐẲng Chánh Giác.
Cho nên, Bát Nhă Ba La MẬt là chú ĐẠi thẦn, là chú ĐẠi minh, là chú Vô thưỢng, là chú TuyỆt luân không ǵ so sánh. Nó hay trỪ tẤt cẢ khỔ, chân thẬt bẤt hư. V́ vẬy MÀ gỌi Bát Nhă Ba La MẬt là chú:
Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha (Yết đế, yết đế, ba la yết đế, ba la tăng yết đế Bồ đề tát bà ha)
TRỰC CHỈ
Hành sử tốt Bát Nhă Ba La Mật, được thể hiện qua con người KHÔNG SỞ ĐẮC. Nói ngược lại, KHÔNG SỞ ĐẮC là biểu hiện của sự hành sử tốt Bát Nhă Ba La Mật. Hành sử tốt Bát Nhă Ba La Mật cũng có nghĩa là QUÁN CHIẾU Bát Nhă đạt đến mức độ HÀNH THÂM.
"HÀNH THÂM BÁT NHĂ BA LA MẬT ĐA THỜI CHIẾU KIẾN NGŨ UẨN GIAI KHÔNG" th́ c̣n có sở đắc ǵ ?
V́ KHÔNG SỞ ĐẮC, nên không có sự mắc mứu, vướng víu trong ḷng, cho nên Bồ tát không c̣n ǵ để sợ sệt kinh hăi. Do vậy, xa rời tất cả mộng tưởng điên đảo, có Niết Bàn, đạt được Niết bàn.
Bồ tát đă vậy, Phật cũng vậy thôi. Cũng dựa vào Bát Nhă Ba La Mật mà được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, có Niết bàn.
Niết bàn của Bồ tát có khác với Niết bàn Phật ở chỗ: vẫn cứu kính nhưng hữu thượng. C̣n Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác và Niết Bàn Phật th́ vô thượng.
Cái yếu tố kết hợp h́nh thành Bồ đề, Niết bàn là Bát Nhă Ba La Mật. Bát Nhă Ba La Mật là DUYÊN NHÂN Phật tánh.
Bát Nhă không phải là kinh, càng không phải là CHÚ. Nhưng v́ phàm phu ngoại đạo họ chấp mắc, tự hào với những thứ chú: ĐẠI THẦN, ĐẠI MINH của họ. Trong khi Bát Nhă Ba La Mật Đa, tuyệt diệu hơn, lợi lạc chúng sanh hơn gấp hằng hà sa số vạn ức tỷ lần. V́ lợi ích chúng sanh, vận dụng phương tiện, Phật phải nói lời so sánh:
Rằng: Bát Nhă Ba La Mật Đa là: Chú ĐẠI THẦN, là chú ĐẠI MINH, và c̣n hơn thế nữa, là: Chú VÔ THƯỢNG và Chú VÔ ĐẲNG ĐẲNG, hết đường so sánh. Và nó có khả năng trừ hết khổ lụy chúng sanh. Nó là thứ chú: Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha.
Đừng cắt nghĩa giải thích ǵ câu ấy cả. Nếu có thể làm được, ngất lịm đi trong chừng một phút khi đọc:
Gate, gate paragate parasamgate bodhi svaha
HẾTBÁT NHĂ BA LA MẬT,
Bài tham
luận của Ḥa Thượng
Qua đề tài này, tôi xin lần lượt nêu lên những điểm gợi ư như sau:
I. SỰ HIỆN DIỆN LÂU ĐỜI CỦA PHẬT GIÁO
Phật giáo Việt Nam, đối với dân tộc, nó có một quá tŕnh gắn bó lâu dài. Giai đoạn nổi nét nhất trong lịch sử Phật Giáo Việt Nam là những thời đại dân tộc quật cường, đứng lên giành độc lập, đ̣i chủ quyền đất nước qua những triều đại: Đinh, Lê, Lư, Trần, phong kiến thời xưa. Điều đó, người Việt chắc không ai phủ nhận. C̣n sự đóng góp của Phật giáo nhiều hay ít, tiêu cực hay tích cực đối với dân tộc Việt Nam th́ khó mà phê phán và đánh giá trong một vài tiếng đồng hồ, trên năm mười trang giấy. Nhận xét và đánh giá về mặt tư tưởng và triết lư lại khó hơn nhiều.
Phật học có từ tam tạng. Có nghĩa là kinh điển Phật giáo nhiều lắm. Có thể trữ nó bằng kho, v́ nó có cả tạng kinh, tạng luật và tạng luận. Cho nên muốn nhận xét, phê phán, và đánh giá tư tưởng về triết lư Đạo Phật, theo tôi nghĩ, không thể xem một vài bộ kinh, đôi ba quyển luận nào đó, mà đánh giá toàn bộ giáo lư Phật.
Bằng vào giáo lư Đại thừa, Tiểu thừa, Nguyên thủy hay không nguyên thủy, càng tỏ ra thiển cận hẹp ḥi, không thể phê phán trúng đạo Phật.
Lần ra giảng cho Tăng Ni trường Phật học Cao cấp ở chùa Quán Sứ thủ đô Hà Nội, tôi rất tâm đắc ư nghĩa hai câu đối này:
"LĂM NGŨ THỜI BÁT GIÁO, KỶ CƯƠNG KINH LUẬT LUẬN CHƠN TAM MUỘI HẢI" "CHIẾU THẤT ĐẠI TỨ KHOA, KHAI HỢP VĂN TƯ TU ĐỆ NHẤT NGHĨA THIÊN"
Muốn nhận thức Phật học toàn diện, tôi xin thưa: phải học cách tư duy đó rồi sau mới phê phán. Nếu không, tôi xin thưa: chúng ta sẽ bị sai lầm về Phật giáo theo kiểu của một anh chàng: cho con voi như cái quạt mo.
Cũng là một điều kiện tiên quyết, muốn hiểu giáo lư Phật, phải hiểu Phật chỉ là một Y Vương, là bậc Pháp Vương vô thượng như các đệ tử Ngài thường tôn xưng qua danh hiệu đó. Kinh Kim Cang Bát Nhă Phật bảo: "Như Lai sở thuyết pháp, giai bất khả thủ, bất khả thuyết, phi pháp, phi phi pháp. Sở dĩ giả hà ? Nhất thiết thánh hiền giai dĩ vô vi pháp nhi hữu sai biệt".
Rằng Như Lai thuyết pháp đều không được cố chấp bảo thủ. Cũng không nên vội cho pháp này là đúng, pháp kia không đúng. V́ saovậy ?
_ V́ Phật nói một pháp thôi, mà kẻ chứng Thánh, có người chỉ đến bậc Hiền.
II. VẤN ĐỀ ĐẠI THỪA, TIỂU THỪA QUA LĂNG KÍNH BÁT NHĂ BA LA MẬT ĐA.
Trong kinh điển Phật, có đề cập về Đại thừa và Tiểu thừa. Thừa có nghĩa là chuyên chở, vận tải, ví như sự vận tải chuyên chở của một chiếc xe. Sức chở nhiều người là Đại thừa. Chở ít gọi Tiểu thừa. Nghiêng về tự lợi ví như xe nhỏ. Tích cực vị tha ví như Đại thừa. Về mặt tư duy cũng thế. Tiếp thu có mức độ hạn hẹp, ví như xe nhỏ. Tiếp thu giáo lư thâm diệu cao siêu ví như xe lớn. Nhưng cả hai khuynh hướng, hai tŕnh độ cũng là đệ tử Phật, là giáo lư của Phật mà thôi.
Người nghiên cứu tu học hệ giáo lư Đại thừa, chê bai công kích hệ giáo lư Tiểu thừa là người chưa hiểu ǵ về đạo Phật. Ngược lại, người nghiên cứu tu học hệ giáo lư Tiểu thừa, chê bai công kích hệ tư tưởng Đại thừa cũng là người chưa hiểu ǵ về đạo Phật. Bảo rằng giáo lư này mới là nguyên thủy, giáo lư kia v́ ĐạI thừa nên không là nguyên thủy càng si mê thiển cận đến độ tham lam.
"Như Lai đản dĩ nhất Phật thừa cố, vị chúng sanh thuyết pháp, vô hữu dư thừa nhược nhị nhược tam"..
Như Lai trước sau như một, chỉ lấy pháp nhất thừa v́ chúng sanh thuyết pháp, ngoài ra không có thừa nào khác để gọi là tam hay nhị.
Sử dụng Bát Nhă Ba La Mật, tất cả quả vị CHỨNG ĐẮC từ thấp tới cao đều là thứ danh ngôn ước định. Tam thừa, nhị thừa là "HÓA THÀNH", là phương tiện của một đạo sư.
III. THẾ GIỚI QUAN CỦA PHẬT GIÁO QUA
Thế giới quan của một nền triết học là vấn đề rất lớn. Nó là then chốt của nền triết học đó. Sự thọ yểu của nền triết học đó tùy thuộc vấn đề thế giới nhân sinh quan của triết học đó hữu lư hay không, có được đông đảo quần chúng tiến bộ trên thế giới chấp nhận hoan nghênh hay không.
Ngày xưa, khi c̣n tại thế, đức Phật có kể câu chuyện về những người mù rờ voi. Chỉ một con voi thôi mà mỗi người diễn tả h́nh dạng con voi không ai giống ai hết. Rồi họ bực tức đến nỗi đấu đá nhau, làm cho những người sáng mắt chứng kiến một trận cười lư thú.
Theo sự hiểu biết của tôi, khi sinh thời, Phật thường không đề cập vấn đề thế giới quan, nhân sinh quan với các đệ tử ḿnh. Nói cách khác, không đề cập vấn đề triết học, v́ chưa cần thiết đặt vấn đề nghiên cứu trong giai đoạn ấy. Vả lại các ngoại đạo: Bà La Môn, số luận v.v..họ đă đưa ra thế giới quan theo kiến giải của họ. Kết quả, đưa những người theo họ tôn thờ Thần Ngă, Phạm Thiên....mọi người trí đều cho là vô lư. Thế giới quan đưa ra, nhưng người nghe không có khả năng biện chứng trước khi tiếp thu về triết lư đó, th́ có nói thế này thế nọ cũng bằng thừa, chẳng khác nào đưa cho những người bệnh hoạn thèm cơm, từ thứ trái độc này sang thứ trái độc khác.
Đức Phật dù không nói thế giới quan, không đề cập đến vấn đề triết học, nhưng khi hướng dẫn phương pháp diệt khổ cho đệ tử ḿnh, Phật nói:
..."Thế gian vô thường
Có nghĩa là: Các ông, đệ tử Phật phải học về sự thật của cuộc đời. Rằng thế giới là một sự thật, nó tồn tại khách quan. Nhưng nó luôn luôn ở trong quá tŕnh vận động sanh diệt, diệt sanh không bao giờ đứng yên cố định.
Con người cũng là một hiện hữu, kết hợp bởi ngũ uẩn tứ đại h́nh thành. Trong một thể thống nhất của con người, luôn luôn chuyển hóa, từ thể chất đến tư duy, không có cái gọi là "bản ngă" đứng yên bất động.
Qua ư kinh ngắn ngủi đó, nếu phải dùng từ "thế giới quan" ta có thể nói: Thế giới quan của Phật giáo là VŨ TRỤ VẠN HỮU ĐỀU LÀ PHÁP NHÂN DUYÊN SANH KHỞI. Nền triết lư đó được biểu hiện qua giáo lư: VÔ THƯỜNG, VÔ NGĂ của thế giới và của con người.
IV. PHẬT GIÁO LÀ DUY VẬT QUA
Tôi xin đơn cử một thí dụ nhỏ nhoi. Dù nhỏ nhoi nhưng là giáo lư cơ bản của Phật giáo.
Qua cái nh́n Bát Nhă Ba La Mật Phật nói:
....NGŨ UẨN GIAI KHÔNG"...
Dưới mắt người Phật giáo có học Phật, người ta có thể cho Đức Phật là nhà triết học duy vật ở thời đại 25 thế kỷ trước. Bởi v́ trong bốn chữ NGŨ UẨN GIAI KHÔNG: ta thấy Đức Phật dạy cho các đệ tử:
1. Một hiện tượng vật thể nào ra đời cũng từ một hiện tượng hoặc nhiều hiện tượng khác kết hợp mà thành.
2. Mọi sự vật hiện tượng đều tồn tại khách quan. Mọi sự vật hiện tượng luôn luôn trong quá tŕnh vận động không ngừng. Sự vật này diệt đi, sanh lại sự vật khác, không có cùng tận.
3. Phủ định NGŨ UẨN GIAI KHÔNG, có nghĩa là đánh đổ 3 lần rưỡi về tâm vương, tâm sở ở phía gọi là TÂM. Về vật chất chỉ phủ định có một lần rưỡi thôi
Thế th́ dựa vào đâu mà người ta bảo đức Phật chủ trương DUY TÂM ? Tại sao không nói Phật là nhà DUY VẬT hai mươi lăm thế kỷ trước ?
Đành rằng trong kinh điển Phật rơ ràng có nói:
"NHẤT THIẾT DUY TÂM TẠO"
Nhưng không phải v́ vậy mà ai muốn phê phán chê trách kiểu nào cũng được. Cái chữ TÂM trong Phật giáo có:
- Nhục đoàn tâm
- Tập khởI tâm
DUY TÂM là thứ triết lư siêu h́nh. Mà siêu h́nh đồng nghĩa với hoang đường, viễn vông, không tư, hư tưởng. Những người Phật giáo có học giáo lư Phật, chúng tôi rất đồng ư về sự phê phán đó.
Nhưng nếu ai đó, bảo rằng giáo lư đạo Phật là duy tâm siêu h́nh, th́ xin lựa dùm trong các thứ TÂM vừa nêu, Phật giáo DUY thứ TÂM nào ? Và giải thích v́ sao nó đáng chê trách ?
...."Như Lai thuyết chư tâm giai vi phi tâm thị danh vi tâm. Quá khứ tâm bất khả đắc, hiện tại tâm bất khả đắc, vị lai tâm bất khả đắc".
Qua cái nh́n Bát Nhă Ba La Mật, Đức Phật đă phủ nhận cái tâm như thế đấy, mà bảo Đạo Phật DUY TÂM, vậy Phật đă DUY thứ TÂM nào ?
V. ĐẠO PHẬT LÀ VÔ THẦN VỚI NHẬN THỨC
|
