 |
Opštine Ovca i Borca, koje su vodom bile neposredno ugrožene
tražile su vec 1876 godine zadolmljivanje putem udruženja.
1897 god. njima se pridružuju i ostale zainteresovane opštine
iz Banata i Srema: Kovacica, Baranda, Francveld (Kacarevo),
Jabuka, GLOGONJ, Padina, Opovo, Centa, Uzdin, Novo Selo, Sefkerin,
Sakule, Botoš, Crepaja, Pancevo, Belegiš, Surduk i
Banovci. Izabran je odbor na nivou ovih mesta koji je brojao
32 clana. Odbor je 05.11.1906 u Beckereku ( Zrenjanin ) održao
sastanak i rešio da pokrene spor protiv kraljevskog ugarskog
erara jer je on kao pravni naslednik i vlasnik ritske zemlje
bio dužan da podigne nasipe - ulažuci prihod sa te
zemlje .
Usled nesloge u parnicu se upustilo samo 10 opština
i to : Botoš, Centa, Crepaja, GLOGONJ, Opovo, Uzdin,
Sakule, Sefkerin, Ovca i Borca. Najzainteresovanije opštine
Ovca i Borca, posebno pokrecu parnicu još 27.7.1908 godine.
Presuda je doneta u njihovu korist, a kraljevski ugarski erar
je po njoj bio obavezan da izvede zadolmljivanje. Drugostepeni
sud uz obrazloženje da erar “nije dao garancije
za uspeh zadolmljivanja “ odbacuje tužbu. Ostalih
8 opština ucesnika u sporu, nije dobilo nikakvo rešenje
sve do rata. I pored ovakvog rešenja suda, ugarsko ministarstvo
poljoprivrede je spremilo planove za zadolmljivanje i predvidelo
troškove u visini od 15,373.469 kruna ( što iznosi
21 krunu po jutru - godišnje). Stoga je 09.06.1910 godine
Ministarstvo sazvalo skupštinu zainteresovanih opština,
radi udruživanja. Medjutim one odbijaju udruživanje
zbog suviše velike sume navedene u predraeunu.
Posle dugih pregovora ministar je opštinama obecao pomoc
od 250.000 kruna tokom 10 godina. Ali i ovaj predlog je odbijen,
a opštine su osnovale autonomnu zadrugu odrekavši
se državne pomoci. Medjutim ministar je zabranio ovu
organizaciju i izdao naredbu za organizaciju vodne zadruge,
koja je i osnovana 09.08.1913 god. ( dunavsko - tamiška
) - radove je prekinuo rat.
Zainteresovane opštine su 3.4.1919 god. obrazovale Ritski
odbor, a funkcija odbora je 1923 godine prešla na Vodnu
zadrugu.
Stvar je pokrenuta 1024 godine zahvaljujuci potrebi suvozemnog
povezivanja Beograda i Panceva. 1927 godine Ministarstvo je
naredilo da se isušivanje poveže sa izgradnjom pruge
Beograd - Pancevo tako da se nasipi za odbranu od poplava
završe pre železnickog nasipa i u isto vreme završi
i pruga i most . 1024 godine je pocelo snimanje terena, a
projekat je završen 1927 god.
Od 260 miliona dinara zakljucenog zajma polovina je pala
na teret združenih interesenata (proseeno do 2000 dinara
po k.j. - druga polovina na teret države). Juna i oktobra
1928 godine održane su licitacije koje nisu uspele, te
je u aprilu 1029 godine ostvaren ugovor sa preduzecem “Batinjol”
iz Pariza, koje je ove radove preuzelo.
Radovi su poceli 5.avgusta 1929 godine, a završili oktobra
1933 god. Ivicom rita paralelno sa Dunavom i Tamišem,
podignut je nasip dužine 89.890 metara i širine
6 metara, pored Tamiša 5 metara ( sa 13,5 miliona m3
zemlje ).
Visina mu je odredjena prema najvišem vodostaju Dunava
, kod Panceva, zabeleženom krajem XIX veka - kota 67,27
). Zbog visine vode 1940 godine , podignute su cuvarnice i
zabranjeno je kretanje vozila po bedemu.
Nasip se podizao primitivno, mašine su upotrebljene
samo na najtežim deonicama , glavna radna snaga su bili
kubikaši, vecinom Madjari.
Odvodnjavanje unutarnjih voda je rešeno iskopom kanala
- što je uradjeno bagerima - sistem kanala je dužine
320 kilometara. Zbog malog nagiba terena postavljene su pumpe
/ u neposrednoj blizini reka / kapaciteta 16,6 m3 u sekundi
sa motorima snage 855 KS.
|
 |
