ต้นฉบับเดิมของนิยายเรื่องนี้เป็นภาษาสเปน Cien Años de Soledad โดย กาเบรียล การ์เซีย มาร์เควซ นักเขียนแนวจินตภาพสัจจนิยม Magical Realism ผู้ยิ่งยงของละตินอเมริกา นิยายเล่มนี้ตีพิมพ์ครั้งแรกในปีค.ศ. ๑๙๖๗ และได้รับการตีพิมพ์มากกว่า ๔๐๐ ล้านเล่มทั่วโลกหลังจากนั้น ตัวกาเบรียล การ์เซีย มาร์เควซเองได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมเมื่อปีค.ศ. ๑๙๘๒

เนื้อเรื่องว่าด้วยเรื่องราวของตระกูลบูเอนญา ผู้สร้างมาคอนโด ถิ่นฐานที่กลายเป็นหมู่บ้านและเมืองตามลำดับ มาคอนโดนั้นตั้งอยู่ตัดขาดจากโลกภายนอก บูเอนญารุ่นปู่เป็นนักผจญภัย นักประดิษฐ์ นักทดลอง เขายอมจ่ายเงินให้ลูกชายได้ดูและสัมผัสกับน้ำแข็ง กล้องส่องทางไกล ของแปลกใหม่ทั้งหลายที่พวกยิปซีเร่ร่อนนำมาแสดง เขาหลงไหลในวิทยาศาสตร์ถึงขนาดจัดทำห้องทดลองไว้ในบ้าน มีเมลคิอาเดส ชาวยิปซี เป็นเพื่อนสนิท ผู้ซึ่งตายไปแล้วยังกลับมาจากความตายเพราะทนความโดดเดี่ยวไม่ได้

ลูกชายคนโตหนีตามพวกยิปซีไปเป็นเวลาหลายสิบปีก่อนจะกลับมา ลูกชายคนรองหลงรักเด็กหญิงอายุห่างกันหลายรอบ เขารอจนกระทั่งเธอโตเป็นสาว แต่เมื่อแต่งงานกันได้ไม่นาน เธอก็เสียชีวิตไปอย่างไม่รู้อิโหน่อิเหน่ ซึ่งเป็นผลอันเกิดจากการวางยาพิษในหมู่ญาติพี่น้องที่อิจฉาริษยากันเอง เขากลายเป็นคนโศกเศร้าและการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองที่จำต้องเลือกข้าง เขากลายเป็นนายพลใจเด็ด ทำการรบถึง ๓๒ ครั้ง และแพ้ทุกครั้ง มีสัมพันธ์กับหญิงสาวทุกหนทุกแห่งที่รบไปถึง มีลูกชายรวมกัน ๑๗ คนและถูกฆ่าตายเกลี้ยงยามที่เขาเป็นนายพลปลดประจำการ แต่คนอื่นยังถือว่าความเห็นของคนแก่อย่างเขายังมีอิทธิพลทางการเมืองอยู่

สมาชิกของตระกูลบูเอนญายังมีอีกมากหลาย มีแม่ที่ฉลาดเฉลียวอายุยืนเกินร้อย เป็นหลักในการรวบรวมดูแลสมาชิกครอบครัวที่อยู่กระจัดกระจายกันไป และตายไปหลังจากฝนที่ตกติดต่อกัน ๔ ปี ๑๑ เดือน ๒ วันหยุดตก สาวใช้ที่เลี้ยงสมาชิกบูเอนญา ตั้งแต่รุ่นพ่อจนถึงรุ่นหลาน และต้องระเหเร่ร่อนออกจากบ้านไปในตอนแก่ เพราะสะใภ้ของบ้านเป็นผู้ดีเจ้ายศที่ขี้เหนียว หญิงสาวที่งดงามราวนางฟ้าถือกำเนิดในตระกูลนี้ และเป็นเหตุของความตายของชายหนุ่มหลายคน กาเบรียล การ์เซีย มาร์เควซ เขียนจุดจบของเธอให้เห็นจะ-จะว่าเป็นการขึ้นสวรรค์ไปต่อหน้าต่อตายังไงยังงั้น ชายอารมณ์ดีที่มีภรรยาสองคน และต้องทำงานหามรุ่งหามค่ำ จนถึงวาระสุดท้ายอยู่คนเดียว เพื่อจุนเจือสมาชิกครอบครัวที่เหลือซึ่งเป็นหญิงล้วน ทายาทคนสุดท้ายของตระกูลที่ถูกเลี้ยงราวเด็กกำพร้าไม่รู้กำเนิดที่มาของตน

แต่ละรายล้วนมีกำเนิดและถึงแก่ความตายในลักษณาการแตกต่างกันไป มีความสุข ความยินดี ความโศกเศร้า ความบ้าคลั่ง ความรักในหมู่พี่น้อง ความอิจฉาริษยา ความหึงหวง ความเกลียดชัง ฯลฯ เนื้อเรื่องย่อยมีอีกมากเกินกว่าจะเล่าไว้ได้อย่างครบถ้วน นิยายเรื่องหนึ่งร้อยปีแห่งความโดดเดี่ยวนี้ ได้แสดงให้เห็นภาพชีวิตของมนุษย์อันหลากหลาย และละตินอเมริกา ทวีปที่มีชีวิตและความเป็นไปของตนแยกต่างหากโดดเดี่ยวออกมาจากโลกภายนอก ประกอบด้วยตำนานและความจริงที่ผสมผสานกันเข้าอย่างแยกไม่ออก มาคอนโดนั้นอยู่ห่างไกลจากโลก แต่เรื่องราวและสิ่งทั้งหลายในโลกล้วนเกิดขึ้นในมาคอนโดแห่งนี้