Akıntılar
Akıntılar dikey ve
yatay yönlü periyodik veya periyodik olmayan su hareketleridir.
Akıntıların değişik oluşum sebepleri vardır. Bunları 5 ana grupta
toplayabiliriz.
1- RÜZGAR AKINTILARI
: Yüzey akıntıları şeklinde görülür fakat bir miktar belli bir
derinlikte de etkileri sürer. Yüzeydeki akıntının hızı fazla olduğu
için akıntı hızına bağlı olarak yüzeyden derine doğru bir dönüş
ve su sirkülasyonu oluşur.
2 - TERMOHALİN AKINTILARI : Çeşitli nedenlerle meydana gelen
tuzluluk ve sıcaklık farklarının oluşturduğu akıntılardır.
3 - BOĞAZ AKINTILARI
: Boğaz ile ilişkide olan iç denizlerin, yağış buharlaşma gibi
hidrolojik ve boğazın şekli, derinliği gibi coğrafik faktörlere
bağlı oluşan akıntılardır. Genelde birbirine ters yönlü akıntı sistemleri
şeklindedir. Marmara'da görülen akıntı sistemi bu tiptir. Bilindiği
gibi Marmara'da alt katmanlarda Akdeniz üst katmanlarda Karadeniz
suyu ters yönlü olarak akmaktadır.
4 - DALGA AKINTILARI
: Dalgaların sahildeki kırılmalarından sonra su, kırılma hattına
taşınarak kıyı boyunca bir su hareketi oluşur ve bu oluşum bir akıntı
meydana getirir.
5 - GEL - GİT AKINTILARI
: Adından da anlaşılacağı üzere gel-git sırasında oluşan ve
periyodik akıntılar olup oldukça kuvvetli olabilirler. Fransa ve
İngiltere'nin Manş sahillerinde bu akıntılardan elektrik elde etmek
üzere kurulmuş akıntı türbinleri bulunmaktadır.
AKINTI ÖLÇÜMLERİ
Akıntıların incelenmesi
sırasında
1- Akıntının yönü
2- Akıntının hızı dikkate alınır.
Akıntının yönü ve hızını ölçmek için çeşitli araçlar geliştirilmiş
olsa da bir dalış grubu için bilinmeyen bir bölgedeki akıntı tayini
şöyle yapılabilir ;
Deniz akıntılarının hızı
genellikle metre / saniye yada deniz mili / knot olarak ifade edilir.
1 knot 0.5 m / sn'dir ve " X mil akıntı var " şeklinde
ifade edilir.
AKINTI
ÖLÇÜMÜ İÇİN LANGRANGIAN METODU :
Bir cisim yada maddenin
su içindeki hareketinin incelenmesi yöntemine dayanır. En basit
yöntem yoğunluğu sudan hafif bir cismi suya atarak katettiği mesafenin
tahmini ile hız tesbitidir. İkinci bir yöntem ise kuvvetli bir boya
olan Rhodamin - B maddesinin suya atılıp yayılımının incelenmesidir.
Bu yöntemle bölgenin akıntı haritası dahi çıkarılabilir.
Dalgalı bir denizde eğer kıyıdan giriliyorsa dalış kıyıdan başlamalı
ve yüzeyden geri dönülmelidir.
|