TANIM CÜMLELERI
Bir varliga, bir seye özgü niteliklerin belirtilmesidir.
Tanimda esas olan, bir nesnenin veya seyin degismez, özel niteliklerini
saymak ve kavrami bütün ögeleriyle, eksiksiz ve sabit bir
cümle halinde belirtmektir.
En kisa sekliyle tanim “bu nedir?” sorusuna cevap veren cümlelerdir.
• Bir iste veya bir yerde kullanilan esya veya aletlerin tamamina
takim denir.
• Duygu plani, bir duyguyu anlatmak için yapilan plandir.
• Lirik siir, duygularin çok etkili ve coskulu bir biçimde
dile getirildigi siir türüdür.
ÖNERI CÜMLELERI
Bir sorunu çözmek üzere ileri sürülen görüs
veya düsünceye öneri denir.
“Bana göre söyle olabilir” sözü önerinin
temel mantigidir.
• Türk siir gelenegine bagli kalmakla beraber Fransiz siirinden
de yaralanalim.
• Elde ettiginiz bilgileri ilgililere sunmadan önce degerlendirmeniz
faydaniza olacaktir.
• Duygu ve düsüncelerinizi sanatinizla bütünlestirmeniz
durumunda daha kalici eserler vereceginize inaniyoruz.
• Egitime yönelik kitaplar ancak okurlarin anlayabilecegi
bir dille hazirlanirsa amacina ulasir.
VARSAYIM CÜMLELERI
Bir olgunun sonuçlarindan yararlanabilmek ya da bu sonuçlar
üzerinde düsünce yürütebilmek için onu
olmus ya da olacak gibi düsünmek demektir.
Varsayalim, farz edelim ki, tut ki, diyelim ....ni kabul edelim gibi
aslinda fiil olan sözler baglaç gibi kullanilir. Böylece
çok yargili cümleler meydana gelir.
• Kabul edelim ki Türkiye Avrupa birligine girdi; ortalik
birden sütliman mi olacak?
• Tut ki bu hükümet erken seçime girdi; hazirliksiz
girecegimiz bu seçimde perisan oluruz.
• Bütün hastanelerin özellestirildigini bir düsünelim;
saglik hizmetleri tamamen ticaret araci haline gelmez mi?
ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER
OLUMLU CÜMLELER
Biçimce ve Anlamca Olumlu Cümleler
• Özgürlük insani soylu kilar.
• Okunacak en büyük kitap insandir.
• Insan verdigi sözde durmali.
Biçimce Olumsuz Anlamca Olumlu Cümleler
• Bu film kötüdür demiyorum.
• Sana verebilecegim kitap yok degil.
• Sizi tanimaz olur muyum?
OLUMSUZ CÜMLELER
Biçimce ve Anlamca Olumsuz Cümleler
• Onun haber verdigi kisi ben degilim.
• Olacakla ölecege çare bulunmaz.
• Sulanan çiçekler solmaz.
• Sinavda sorulari cevaplayan ögrencilerin çogu beceriksizdi.
• Yapamayacagin sorulari yine de bos birakmamalisin.
Biçimce Olumlu Anlamca Olumsuz Cümleler
• Sanki ben uyarinca ders çalismaya baslayacak mi?
• Artik bu isin içinden çikabilirsen çik.
• Ne gelen var ne giden.
• Insan kaldiramayacagi yükün altina girer mi?
• Seyirciden alkis almayi hangi tiyatrocu istemez ki?
SORU CÜMLELERI
Soru edati soru zamiri, soru sifati ya da soru zarflariyla yapilir.
• Kitap okumayi sever misin? (Soru Edati)
• Kimler kitap okuyor? (Soru Zamiri)
• Hangi kitabi okudun? (Soru Sifati)
• Kitap nasil okunur? (Soru Zarfi)