www.turkce.com

ÜNSÜZ TÜREMESI

Bu ses olayinin en önemlisi kaynastirma 'dir.

Kaynastirma: Ünlüyle biten bir sözcük ünlüyle baslayan ek aldiginda (Türkçede iki ünlü yan yana yer almayacagi için) iki ünlü arasina “y, s, s, n” ünsüzlerinden biri girer.

“y” ünsüzünün kullanildigi yerler:

• Isimlerin belirtme (-i) ve yönelme (-e) durum eklerinden önce:

Sira-y-i

Perde-y-e

• Fiillerde yapim ya da çekim eklerinden önce :

Agla-y-acak

Gözle-y-en

Dinle-y-ici

“s” ünsüzünün kullanildigi yerler:

• Sadece ünlüyle biten sayi isimlerine ülestirme eki getirildiginde kullanilir:

alti-s-ar

elli-s-er

“s” ünsüzünün kullanildigi yerler:

• III. Tekil sahis iyelik eklerinden önce kullanilir. Isim tamlamalarinda ya da tamlayani söylenmemis isim tamlamalarinda ortaya çikar:

Ögrenci-s-i

Öfke-s-i

(evin) Çati-s-i

(masanin) örtü-s-ü

“n” ünsüzünün kullanildigi yerler:

• Ad tamlamalarinda tamlayan ekinden önce ya da tamlanan (iyelik) ekinden sonra kullanilir.

Ova-n-in yesili

Bahçe-n-in bakimi

Elbisesi-n-e

Düsüncesi-n-i

• Ünsüz türemesinin bir biçimi de yardimci fiillerle kurulan bilesik fiillerde görülür. Bu, isim soylu sözcükteki son hecenin aynen tekrarlanmasi biçimindedir.

Red + etmek reddetmek

His + etmek hissetmek

Af + etmek affetmek

Zan + etmek zannetmek

• Isim soylu sözcük ünlüyle baslaya ek aldiginda ayni türeme görülür.

Hak hakki

Zan zanni

Hac hacca