Introduksyon
Klimang Politikal
Aksyon at Adhikain
Tunggalian
Konklusyon
Sanggunian
Mga Lumikha

Iba pang artikulo:
Si Joma Sison

Makilahok sa aming talakayan. I-klik ang mga larawan sa ibaba upang pumasok sa aming forum.


Aksyon at Adhikain

"Eksilo at Panlipunang Pagbabago:
Isang Komparatibong Pag-analisa sa Dalawang Yugto ng mga Pilipinong Eksilo"

Sa mga kadahilang ito ay nagkaroon ng pagkakataon ang mga maykayang miyembro ng lipunan na ipadala ang kanilang kapamilya, lalo na ang kanilang mga anak sa Europa upang mag-aral subalit hindi lahat ay nagsilbi sa kanilang tungkulin. Sa mga eksilo noon, sina Jose Rizal, Marcelo Del Pilar at Graciano Lopez-Jaena ang mga pinakamatanyag. Mahalaga din ang mga papel nina Gregorio Sancianco, Julio Lorente, Valentin Ventura, at Maximo Viola. Umalis sila at marami pang iba sa pamamamayani ng klima ng persekusyon o pagmamalupit laban sa kanila na nagpapahayag ng patriotismo't nasyonalismo sa pamamagitan ng mga progresibo't liberal na paniniwala. Sa pagsulong ng adhikaing repormasyon sa pagkakapantay-pantay ng mga Pilipino at Kastila, representasyon sa Cortes, edukasyon, pagpapatalsik sa mga prayle at sekularisasyon ng mga parokya at iba pa, nahubog ang ideya na isulong ang ating karapatan gaya ng kanilang nasaksihan at naranasan sa Madrid na malaya ang pagpapahayag ng mga pananaw kahit anti-klerikal at ang pag-oorginasa ng mga masoneria upang makatulong sa isang kolektibong pag-aaklas. Kaya naman, naitatag din ang Indios Bravos na ang pangunahing layunin ay ang gawing kapuri-puri ang pagpapapahalaga sa sariling lahi sa pamamagitan ng pagpapatingkad ng mabubuting katangian na posibleng makahikayat sa Kastila na iwasto ang maling gamit sa katagang Indio at ibahin ang tingin sa bayang sakop.

Bagamat hindi naging madali ang mga buhay-buhay nga ating mga eksilo, tiniis nila ito ng kusang loob at pinili ang maninidigan. Isa pang napakahalagang aparato ng mga Propagandista ang mga pahayagan at aklat. Dahil sa nalikom nilang kaaalaman sa maraming unibersidad, naipahayag nila sa pamamagitan ng mapanutyang salita, larawan at iba pang anyo ng sining ang kanilang sentimiyento sa bayan. Liban pa nga sa indibidwal na kontribusyon, malaking tulong din ang pagbubuklod nila. Mas malawak ang diskusyon dahil sa regular na pagkikita-kita at palitan ng mga ideya. Dahil sa pagkakaroon ng halos magkaparehong adhikain, namuo ang isang mas malakas na tinig upang ipaabot sa Espanya ang mga hinaing bagamat kanya-kanya ring pagdulog sa pamahalaan.

Masasabi na nangingibabaw ang prinsipyo ng "pen is mightier than the sword" dahil karaniwan ang pagkaroon ng pseudonym para sa mga tulad ni Graciano Lopez-Jaena bilang Diego Laura at Marcelo del Pilar bilang Dolores Manapat, gayundin si Jose Ma. Sison bilang Amado Guerrero na sumulat ng Philippine Society and Revolution. Ibig sabihin na ang pangunahing resort na ginagamit ng mga eksilo at mas epektibo ay ang kapangyarihan ng teksto upang ipamulat sa nakararami. Sa isang banda, hindi na marahil libro lang ang means ng pagtataguyod upang impluwensiyahan ang iba kundi ang teknolohiya. Sa mga hakbang na ito ang nagiging solusyon ng mga Propagandista masasabing nagtagumpay sila. Mula sa asimilistang paniniwala ay tumungo sa pagiging separatista. Kahit naman na hindi adhikain si Sison na humiwalay ang Pilipinas sa anumang mananakop, ipinaglalaban lang niya ang "paghiwalay" sa imperyalismo at kapitalismo, at ang kanyang pamamaraan naman ay ang Communist Party of the Philippines (CCP) at ang armado nitong grupo na New People's Army (NPA) kasama ang National Demoractic Front (NDF). Makikita natin ang trend ng mga eksilo na dahil sa panimulang hakbang na ipagbigay alam sa kanilang kababayan ang bagong ideolohiya ng demokrasya at komunismo, gamit muna ang panulat, saka gamitin ang dahas na siyang ginampanan ng KKK at Bonifacio at ng NPA sa ngayon. Mahalaga ding banggitin na tila ang "tulisanismo" ang isang patutunguhan ng nasawing pormal at "legal" na proseso ng pagsulong.

Bago tayo magpatuloy, balikang alaala lang natin ang pangunahing dahilan ng kanilang pangibang bayan o bansa. Una, ang pangyayari sa Kalamba at ang 1872 mutiny ang mahahalang kaganapan sa pagkamulat ng karahasan at lantarang pang-aapi ng mga Pilipino ang nag-udyok na isulong ang reporma. Ikalawa, ang paging political prisoner, akusado sa Plaza Miranda Bombing, at ang pagbansag ng isang terorista ang nagpaalis dito at nagpapanatili kay Sison sa Utretch. Sabihin natin na medyo magkasalungat ang kanilang dahilan subalit ang dalawa ay may kaugnayan sa lehitimong proseso na pinagdaanan nila sa kamay ng "hustisya." Ang una ay dahilan ng paging "impasse" ng kaso ng mga Pilipino laban sa mga Dominikano at ang pagpapatuloy nito sa Tribunal na Supremo subalit nabigo pa rin, at ang sa pangalawa ay ang pagdulog niya sa Raad Van State (Konseho ng Estado) laban sa Ministeryo ng Katarungan upang bigyan ng ganap na asilo sa Utretch. Siyempre pa, may mga probisyon ng mga batas na sumusuporta sa paglabag ng kanilang karapatan, halimbawa ang Artikulo 86 ng Codigo Penal na nagsasaad ng hindi bababa sa 25 kilometro at hindi hihigit sa 250 kilometro ang pagpapatapon sa mga eksilo. Alam naman natin na umabot hanggang Dapitan si Rizal at sa Cuba pa nga ang iba. Sa isang banda, ang Artikulo 3 ng European Convention na nagsasaad ng Protection of Human Rights and Fundamental Freedom naman ang nagsisilbing proteksyon ni Sison sa pagpapabalik sa kanya dito. Makikita natin ang paghahalintulad ng dalawang panahon na pagpapahalaga (sana) ng Saligang Batas sa pagdetermina ng kapalaran ng isang eksilo, maging ito man ay para o laban sa kanya. Makikita din natin na ang transisyon ng pagiging asilimista sa pagiging separatista sa pagbuo ng rebolusyonaryong partido at ang "pamumundok' ng ilan sa kasalukuyan ay dulot ng hindi pagtaliwas sa kung ano ang sa batas kaya nagiging dahas. Tunay na mapanupil ang mga aparato ng estado at mapanglinlang pa sa pagpapaniwala na tayo ay may maayos na lipunan.

Banggitin lang natin na ang pangunahing solusyon na pagsusulat, pagtitipon, paghingi ng dayuhan suporta ay tila nauuwi sa isang rebolusyon. Tulad ng nasa Utretch, matagumpay ang suportang natatanggap ng pamayanang eksilo doon dahil sa mga boluntaryong Olandes bilang support network at ang Utretch bilang isang rural na barrio at liberal na bayan. Taliwas sa panahon ng mga eksilo sa Unang Yugto ng Propaganda kung saan, sila ay mga indio samantala nagkakaisa sa pagsulong ang nasa Utretch. Ibig sabihin na mahalaga ang kolektibong pag-oorganisa sa pagkakaisa at pagtatagumpay.


Ang mga artikulong mababasa sa website na ito ay isinulat batay sa mga artikulong mababasa sa mga sangguniang aklat at ilang mga websites. Ang mga larawang ginamit ay hiniram din mula sa iba't-ibang mga websites. Ang website na ito ay nilikha para sa isang akademikong layunin.

Disenyo ni Elvin Luciano
para sa PI 100
Unibersidad ng Pilipinas
Diliman, Lungsod Quezon.
Taong 2003