โครงการพสวท.โครงงานวิทยาศาสตร์ --  กัลยา  ประไพนพ


ban09.gif (3824 bytes)

วิธีการเตรียมอาหารเลี้ยงเชื้อ สำหรับคัดเลือกยีสต์ที่สามารถผลิตเอ็นไซม์ lipase
โดยอาหารเลี้ยงเชื้อมี 2 ชั้น มีวิธีการเตรียมดังนี้

วิธีการเตรียม Oil emulsion Double – Layers agar plate (ODL medium)ชั้นล่าง

ชั่ง Peptone 1.0 g ,Yeast extract 0.6 g, , Ammonium nitrate 3.0 g ละลายในน้ำกลั่น 800 ml ปรับ pH เป็น 6.8 โดยใช้ phosphoric acid และปรับปริมาตรเป็น 1000 ml เติม Agar 15 g นำไปเข้าไมโครเวฟเพื่อให้ agar ละลาย ก่อนนำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที เติม Chloramphenicol (50 mg/ml) 1 ml เทอาหารเลี้ยงเชื้อลงบนจานเลี้ยงเชื้อประมาณ 15 ml แล้วรอให้วุ้นแข็ง

วิธีการเตรียม Oil emulsion Double – layers agar plate (ODL medium)ชั้นบน

ชั่ง Peptone 1.0 g ,Yeast extract 0.6 g ,Ammonium nitrate 3.0 g ละลายในน้ำกลั่น 800 ml ปรับ pH 6.8 โดยใช้ phosphoric acid และปรับปริมาตรของอาหารเลี้ยงเชื้อเป็น 1000 ml เติม Agar 15 g นำไปเข้าไมโครเวฟเพื่อให้ agar ละลาย ก่อน นำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที เติม Chloramphenicol (50 mg/ml) 1 ml เติม Olive oil emulsion ที่อุ่น ๆ ปริมาตร 30 ml ผสมให้เข้ากัน เทอาหารเลี้ยงเชื้อที่เตรียมได้ ลงบนอาหารเลี้ยงเชื้อชั้นล่างจากข้อ 3 ประมาณ 5 ml รอให้วุ้นแข็ง

olive01.jpg (15542 bytes) oil.jpg (11047 bytes)
arrow01.gif (578 bytes) แสดงผล olive และ olive oil emulsion ที่เตรียมได้

เตรียม Olive oil emulsion

ละลาย tween-80 1 กรัมลงในน้ำกลั่น 500 ml ที่อุ่น ๆ อุณหภูมิประมาณ 45-50 องศา เซลเซียส เพื่อให้ tween 80 ละลายดีขึ้น เติม Olive oil 100 ml นำสารผสมที่ได้ไปปั่นด้วยเครื่อง blender เป็นเวลา 1 นาที จากนั้นจะได้ olive oil emulsion ที่มีลักษณะขาวขุ่นเหมือนนมสด นำไป autoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที

top_y.gif (1707 bytes)


การเก็บตัวอย่างเกสรดอกไม้

เตรียมสารละลาย Normal saline 0.85 % แบ่งใส่หลอดทดลองหลอดละ 3 ml โดยใช้ serological pipette นำไป autoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที
เก็บตัวอย่างดอกไม้จากแหล่งต่าง ๆ มาตัดเฉพาะส่วนเกสรดอกไม้ ใส่ใน Normal saline ที่ ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว นำไป Mix ด้วยเครื่อง vortex เพื่อให้มีการกระจายตัวของเชื้ออยู่ในสารละลาย Normal saline

flower05.jpg (17376 bytes) tube07.jpg (14656 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)ตัวอย่างดอกไม้จากแหล่งต่าง ๆ


วิธีทำการคัดเลือก
นำสารละลาย Normal saline ที่ได้ มา 1.5 ml ใส่ใน eppendrof นำไปปั่นเหวี่ยงให้ตกตะกอนโดยใช้เครื่อง microcentrifuge ความเร็ว 12,000 รอบต่อนาที เป็นเวลา 10 นาที ดูดสารละลายส่วนใสชั้นบนออก 1.3 ml ทำซ้ำ จนกระทั่งสารละลาย normal saline ที่ผสมเกสรดอกไม้ที่เตรียมได้หมด หลังจากดูดส่วนใสชั้นบนออก นำส่วนที่เหลือผสมให้เข้ากันดูดมา 100 m l ด้วย micro pipette หยดลงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ ODL ที่เตรียมได้ แล้วทำการ spread plate

spread02.jpg (13790 bytes) spread.jpg (12731 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)วิธีการ spread plate

นำจานเลี้ยงเชื้อที่ spread plate แล้วไปเพาะเลี้ยงที่ อุณหภูมิ 45 องศาเซลเซียส
และทำการทดลองเช่นเดียวกัน แล้ว นำไปเลี้ยงที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส

ดูผล


เมื่อมีเชื้อยีสต์เกิดขึ้น pick colony ยีสต์ออกจาก primary plate เพื่อไม่ให้ contaminate จากรา ด้วยวิธีการต่อไปนี้

จุ่มปากคีบลงใน Alc 95 % และลนด้วยไฟเพื่อฆ่าเชื้อ ใช้ปากคีบหยิบไม้จิ้มฟันที่ผ่านการฆ่าเชื้อแล้ว ใช้ไม้จิ้มฟันแตะโคโลนียีสต์ที่ต้องการ นำไม้จิ้มฟันที่แตะโคโลนียีสต์แล้ว มา spot บนอาหารเลี้ยงเชื้อ OLD mediumที่ เตรียมไว้ โดยแตะเชื้อให้ห่างกันประมาณ 1 เซนติเมตร สังเกต clear zone ที่เกิดขึ้น รอบ ๆ โคโลนีของยีสต์ นำเชื้อที่เกิด clear zone ไปแยกให้บริสุทธิ์ โดยการ streak plate

นำเชื้อที่บริสุทธิ์แล้วแยกเก็บเป็น stock ในอาหารเลี้ยงเชื้อสูตร yeast extract peptone dextrose (YPD)

วิธีการเตรียมอาหารสูตร YPD โดย ชั่ง yeast extract 5 กรัม peptone 20 กรัม dextrose 20 กรัม ละลายในน้ำกลั่น 800 ml ปรับปริมาตรเป็น 1000 mlใส่ agar 15 กรัม นำไปเข้าไมโครเวฟให้ agar ละลาย นำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที เทอาหารเลี้ยงเชื้อลงบนจานเลี้ยงเชื้อประมาณ 20 ml แล้วรอให้วุ้นแข็ง เชื้อที่ streak plate แล้วนำไปเพาะเลี้ยงที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส plate ที่มีเชื้อขึ้นแล้วเก็บเป็น stock โดยเก็บในตู้เย็นที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส ก่อนเก็บใช้พาราฟิล์มพันรอบ plate เพื่อป้องกันการ contaminate จากหยดน้ำ

top_y.gif (1707 bytes)


การจำแนกสายพันธุ์เชื้อยีสต์

นำเชื้อที่สร้าง clear zone และเชื้อ control (Saccharomyces cerevisiae) มาถ่ายเชื้อลงในอาหารเลี้ยงเชื้อ (YPD) โดยการ streak plate

clearzone.jpg (16993 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)เชื้อยีสต์ที่ streak บน plate

นำเชื้อยีสต์ไปเพาะเลี้ยงที่ อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียสเป็น 1 วัน นำเชื้อยีสต์ที่แยกได้เป็นโคโลนีเดี่ยว ๆ มาศึกษา เพื่อจำแนกชนิด โดยวิธีการต่อไปนี้


ตรวจสอบ ลักษณะการ budding มีขั้นตอนดังนี้

reyeast.jpg (11925 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)ูลักษณะการ budding

ชั่ง malt extract broth 1.5 กรัมละลายในน้ำกลั่น 80 ml ปรับปริมาตรเป็น100 ml แบ่งใส่หลอดทดลองฝาเกลียว หลอดละ 3 ml โดยใช้ serological pipette นำไป autoclave ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เวลา 15 นาที ใช้ลูปเขี่ยเชื้อที่ต้องการทดสอบ โดยเลือกโคโลนีเดี่ยว รวมทั้งเชื้อ control ใส่ลงในอาหารเลี้ยงเชื้อที่เตรียมได้ นำไปเพาะเลี้ยงที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 1 วัน นำเชื้อที่เลี้ยงในหลอดทดลองมาตรวจดูลักษณะการ budding โดยใช้ลูปเขี่ยเชื้อประมาณ 1 ลูป แตะลงบนกระจกสไลด์ ปิดด้วย coverslip แล้วไปส่องใต้กล้อง จุลทรรศน์ กำลังขยาย 400 เท่า บันทึกผลการทดลอง ตรวจดูลักษณะการ budding ทุกวันจนครบ 3 วัน

ดูผล

top_y.gif (1707 bytes)

ตรวจสอบลักษณะการสร้าง spore

ชั่ง Sodium citrate dihydrate (C6H5Na3O7 2H2O) 0.193 กรัม ละลายในน้ำกลั่น 80 ml ปรับปริมาตรเป็น 100 ml ปรับ pH เป็น 6.8 ชั่ง Agar 1.5 กรัม ใส่ไปในสารละลายที่ปรับ pH แล้ว นำไปเข้าไมโครเวฟ เพื่อให้ Agar ละลาย แบ่งใส่ขวดแบนขนาด 80 ml ขวดละ 30 ml นำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที นำอาหารเลี้ยงเชื้อในขวดแบนมาเอียงเพื่อทำ slant นำเชื้อยีสต์ที่สร้าง clear zone และเชื้อ control ที่ได้เป็นโคโลนีเดี่ยว ๆ มา streak ลงบนอาหารเลี้ยงเชื้อที่ทำ slant ไว้ ตรวจผลการสร้างสปอร์เมื่อเลี้ยงไว้บน slant เป็น 1, 2, 3, 4, 5, และ 6 สัปดาห์ตามลำดับ

spore01.jpg (19060 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)ลักษณะสปอร์ ของเชื้อยีสต์ S. cerevisiae

การย้อมspore1 การย้อมspore2
arrow01.gif (578 bytes)การย้อมสปอร์

stain03.jpg (16068 bytes)
arrow01.gif (578 bytes)ตรวจสอบ ลักษณะของเชื้อยีสต์ภายใต้กล้องจุลทรรศน์

โดยการย้อมสปอร์ หยดน้ำกลั่น 1 หยดลงบนแผ่นสไลด์ เขี่ยเชื้อจาก slant แล้ว smear เชื้อให้กระจายและรอให้แห้ง หลังจากนั้นจึง fix ด้วยความร้อน โดยการนำสไลด์ผ่านเปลวไฟ หยด malachite green 0.5 % และ basic fuchsin 0.05 % ให้ท่วมบริเวณที่ smear เชื้อไว้นำสไลด์ที่หยดสีย้อมสปอร์แล้วมาอังเหนือไฟเป็นเวลาประมาณ 1 นาที โดยให้ความร้อนจนกลายเป็นไอ แต่ระวังไม่ให้สารเดือด

ดูผล

ตรวจสอบลักษณะการสร้าง mycelium

เตรียม corn meal agar 17 กรัม ละลายในน้ำ 800 ml ปรับปริมาตรเป็น 1000 ml นำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที เทอาหารเลี้ยงเชื้อลงบนจานเลี้ยงเชื้อประมาณ 20 ml แล้วรอให้วุ้นแข็ง เขี่ยเชื้อที่สร้าง clear zone และเชื้อ control มา 1 โคโลนีวางลูปเขี่ยเชื้อประมาณ 30 องศา แทงผ่านเนื้อวุ้นแล้วลากเป็นเส้นตรง ปิดบริเวณรอย streak ให้ทั่วด้วย coverslips เพาะเลี้ยงไว้ที่อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส ตรวจดู mycelium โดยใช้กล้องจุลทรรศน์ กำลังขยาย 400 เท่าเมื่อเลี้ยงเป็นเวลา 3, 5, และ 7 วัน บันทึกผลการทดลอง

top_y.gif (1707 bytes)

ตรวจสอบการ fermentation

ferment01.jpg (12898 bytes)
arrow01.gif (578 bytes) ผลการ ferment น้ำตาล สังเกตสีและการสร้างก๊าซ

เตรียม stock indicator โดยชั่ง bromothymol blue 0.05 กรัม ละลายในน้ำกลั่น 75 ml เตรียม basal medium โดยชั่ง yeast extract 0.225 กรัม และ peptone 0.375 กรัม ละลายในน้ำกลั่น 50 ml เติมสาร indicator จาก stock 2 ml ลงใน basal medium แล้วละลายให้เข้ากัน ปรับ pH เป็น 7 แบ่งใส่หลอดทดลองฝาเกลียวขนาด 150? 12 mm หลอดละ 2 ml ใส่หลอดดัก ก๊าซลงไปทุกหลอด นำไปautoclave ที่ อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที เตรียมสารละลายน้ำตาล galactose, glucose, lactose, maltose และsucrose ชนิดละ 6 % กรองสารละลายผ่าน filter sterile โดยใช้กระดาษกรองชนิด nitrocellulose ขนาด 0.45 m แต่ละหลอดทดลอง ใส่สารละลายน้ำตาลปริมาตร 1 ml เขี่ยเชื้อรวมทั้งเชื้อ control ลงบน media ที่เตรียมได้ จ สังเกตการเปลี่ยนแปลง สีของอาหารเลี้ยงเชื้อและการสร้างก๊าซ บันทึกผลการ ทดลองจนครบ 6 สัปดาห์

ดูผล

ตรวจสอบการใช้ไนเตรต

nitrate01.jpg (11330 bytes)
arrow01.gif (578 bytes) ผลการทดสอบการใช้
้ไนเตรต

เตรียมอาหารเลี้ยงเชื้อ เตรียม YCB 1.17 กรัมและ NaNO3 0.5กรัมละลายในน้ำ 3A ปริมาตร 100 ml เตรียม YCB 1.17 กรัม ละลายในน้ำ 3A ปริมาตร 100 ml เตรียม YPD Broth ปริมาตร 100 ml แบ่งอาหารแต่ละชนิด ใส่หลอดทดลอง หลอดละ 5 ml เตรียมน้ำ 3A แบ่งใส่หลอดทดลอง หลอดละ 3 mlนำไปautoclave ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที ใช้ปากกาสีดำ ขนาด 0.7 mm ขีดเป็นเส้นตรง ความยาว 2 เซนติเมตร บนกระดาษสีขาว เขี่ยเชื้อที่สร้าง clear zone และเชื้อ control ลงในน้ำ 3A จนมองเห็นเส้นสีดำจางๆ ชนิดละ 1 หลอด ดูดเชื้อที่ได้ มาลงในอาหารเลี้ยงเชื้อที่มี NaNO3 ไม่มี NaNO3 และ YPD ชนิดละ100 m l บันทึกผลการทดลองจนครบ 3 วัน

ดูผล

top_y.gif (1707 bytes)


ตรวจสอบการใช้ inositol

inositol01.jpg (11746 bytes)
arrow01.gif (578 bytes) ผลการทดสอบการใช้ inositol

ชั่ง YNB 0.67 กรัม และ inositol 0.5 กรัม ละลายในน้ำ 3A ปริมาตร 100 ml เตรียม YNB 0.67 กรัม ละลายในน้ำ 3A ปริมาตร 100 ml เตรียม YNB 0.67 กรัม และ glucose 1 กรัม ปริมาตร 100 ml แบ่งอาหารแต่ละชนิด ใส่หลอดทดลอง หลอดละ 5 ml เตรียมน้ำ 3A แบ่งใส่หลอดทดลอง หลอดละ 3 ml นำไปautoclave ที่อุณหภูมิ 121 องศาเซลเซียส ความดัน 15 ปอนด์/ตารางนิ้ว เป็นเวลา 15 นาที ใช้ปากกาสีดำ ขนาด 0.7 mm ขีดเป็นเส้นตรง ความยาว 2 เซนติเมตร บนกระดาษสีขาว เขี่ยเชื้อที่สร้าง clear zone และ เชื้อ control ลงในน้ำ 3A จนมองเห็นเส้นสีดำจาง ๆ ชนิดละ 1 หลอด ดูดเชื้อที่ได้จากข้อ 3.5.3 มาลงในอาหารเลี้ยงเชื้อที่มี inositol ,ไม่มี inositol และ มี glucose 1 % ชนิดละ100 m l บันทึกผลการทดลองจนครบ 3 วัน

ดูผล

bottle.jpg (11516 bytes) stain01.jpg (15030 bytes) stain02.jpg (15767 bytes) stain03.jpg (16068 bytes)

 

ไปด้านบน