[<< GLOSARIO] [INTRODUCCIÓN]
[BIBLIOGRAFIA]
[A] [B] [C] [D] [E] [F] [G] [H] [I] [J] [K] [L] [M] [N] [O] [P] [Q] [R] [S] [T] [U] [V] [W] [X] [Y] [Z] [A-Z]
[<< HOME] [E-MAIL]


ECONOMÍA. Musiku, atika.|| ... política: kitimu-
siyachaqa.|| ... rural: Yapuymisikayachaqa.

ECONOMISTA. Musikupa, atikaypa.|| Mich’a, killaku.

ECONOMISTA. Musiqillqaykamayuj; kitimusiymanta qillqajj.

ECONOMIZAR Musiy, atikay, yaqaychay. Qullqitapas ima kajqi-

tapas, mana q’arulla chijchaspa jallchay.

EDITAR. Sut’ichiy; tukuyman chayanampajj ima qillqaratapas

jurquy.

EDUCADOR. Alliyachachij, yachachiqe.

EDUCANDO,A. Alliyachakuj, yachachina wasiman yaykuj wawa.

EDUCAR. Alliyachachiy, uyway, runachiy; wawakunata sumajjta

thaykaspa allin kayta yachachiy.|| Wawajjpa atiyñinta, usaqey-ñinta wiñachiy, yachachispa, tuprachispa, yachayta quspa. EDUCATIVO,A. Alliyachachikuj; alliyachayta qunapajj churasqa.

EFECTUAR. Ch’antuy; ajnachay, ruk’ay, ruway, ruwayman churay

EJE. Tisri, t'urpi.

EJECUCIÓN. Thuymiku, yachakuchiku, ruk’aku.

EJECUTABLE. Thuymikuj, yachakuchikuj, ruk’akuj, rurakuyta atij.

EJECUTAR. Thuymiy, yachakuchiy, ruk’ay, ajnachay, ruway.

EJEMPLIFICACIÓN. Wallpamanchay, imatamanpas ñinachispa

"ñisunman jina" ñispa niy.

EJEMPLO. Wallpama. Wajj pachawnajjpi ima chaykupas qaeqan

chay, allin kajjtin qhatirinapajjj, mana allin kajjtinri witunapajj.

|| Por ... :ñisuman jina (jayrijchasqa).

ELEMENTO. Qallawa, pichi.

ELEVACIÓN. Juqari, oqhari, janajjcha.

ELIPSE. Ch'uytu, sinkuna.

ELÍPTICO. Ch'uytujpa, sinkurwajjpa.

EMPATAR. Kuskapay; kuskakama qhepay; ima atillchanakupipas

jinakama qhepay.

EMPATE. Kuskapaku; kuskachamaku.

ENCABEZAR (Intitular). Llanuch’ikuy; qillqachikupi kakanata

payllampajj sutinta churay.

ENDECAGONO. Chuka jujniyuj k’uchu. Chunka jujniyuj k’uchuyuj

supa.

ENGLOBAR. Jawq’anchay, jawq’ey; jujllapi qhochusqata imatapas

unanchay.

ENGRANDECER. Jatunchay, jatunchachiy; chhikanninman imata-

pas aswan jatunta ruwaspa yapay.

ENGRANDECIMIENTO. Jatunuachi, jatunchaku.

ENGROSAR. Rakhuchay; imatapas kurkunchuta rakhuta ruway.

ENLACE. T'inkiku, wataku (relación: wayjanaku).

ENLAZAR. Watay, watuwan jap’ichiy. || T’inkiy, pituchay.

ENSAMBLAR. K’iñuy, ch’antay, t’inkiy; qiru k’utwikuna purata

ch’antay.

ENSANCHAR. Wayachay, sakhachay, mankhay; p'altachay, last'ay.

ENSEÑAR. Yachachiy, alliyachachiy.|| Rejsichiy, rikuchiy.

ENTENDEDOR, A. Japiqajj, unanchajj.

ENTENDER. Japiqay, unanchay; imatapas sut’imanta jumuy.

ENTENDIDO (Sabio). Yachajj. Jamawt’a; imatapas allinmanta yachajj

ENTERAR. Willakuy, yachachiy, rejjsichiy.

ENTERO. K'apajj. || Mana q'asasqa, mana patmasqa.

ENTRECORTAR. Kuchukhuchuy, k’utuk’utuy; mana lliwrimanta

k’utuy, manatajj lliwrimanta khuchuy.

ENTRECORTE. P’uyku chaupi.

ENTRECRUZADO. Arwsi arwi, rank’u rank’u; jujkuna wajjkuna-

wan ch’iparakuy, arwinakuy.

ENTRECRUZAR. Arwiarwiy, rank’uy, lank’uy.

EQUI. Pajjta. Equidistante: pajjtakaruj

EQUIDISTANCIA. Pajjta karuynin, chhika karuynin.

EQUIDISTANTE. Pajjta karuyuj, chhika karuyuj.

EQUIDISTAR. Pajjta rakuy, chhika karuy.

EQUILATERAL o EQUILÁTERO. Pajjtachiru chhikachijkama

chiruyuj rijch’ayni

EQUILIBRAR. Turachiy.|| Pajjtachiy.

EQUILIBRIO. Tura kay. Iskay chayri aswan chhikakama kallpajjpa

ñeqañakuynin.

EQUITATIVO. Pajjtachi, pajjya kay, cheqall suku kay.

EQUIVALENCIA. Ñinaku, pajjtaku, chhikankamaku.

EQUIVALER. Ñinakuy, pajjtachanikuy, chhikankamakuy.

ESCOLIO. Rimaqech'iku, qillqajjpa chirumpi jayri rimaqe churaspa.

ESCOGER. Ajjllay; imatapas wajjkuna ukhumanta jurquspa chijllay.

ESCOLAR. Yachaqajj, yachaywasiman rijj

ESCRIBIR. Qillkay, qellkay; sanampakunata suk’ata pawaspa simin-

yakunata chantay. Inkapachapiqa riqhurimusqaña

ESCRITURA. Qillqaku, qillkay ajna.|| Qillqara

ESCUADRA. K'uchupulli.

ESCUELA. Yachaywasi, yachaqana wasi; qillqayta, qillqarimayta,

wajj yachakuynata ima yachanchij xchay wasi.

ESFERA. Sinku, morq'o, qhorurumpa.

ESFÉRICO. Sinkuj, morq'ojj.

ESFEROIDE. Sikuñirajj, morq'oñirajj.

ESPACIO. K'iti, k'ika. K’ikallpa juj chhikannin.

ESPIRAL. K'uijpa, ch'uwijpa.

ESQUEMA. T'ijtulla; pankanna imakunajjpa t’ijtupi yachapasqa su-

panman ñinakuj t’ijtu.

ESQUEMÁTICO. T'ijtullaypa. T'ijtullayman ñinakuj.

ESTADÍSTICA. Ranuykama; ranuymanta yachaykuna.

ESTADÍSTICO. Ranuypa, lanuypa; lanuykamayman ñinakuj.

ESTRECHO. K’ullku, juk’u, sump’u. || Mich’a, pisiy, ñakay.

ESTRUCTURA. Pawarin, pawainin.

ESTUDIAR. Yachaqay, yachakipay. Ima yachatapas jap’irinapaj

unanchayta tupraqayay.

ESTUDIAR. Yachaqa, yachakipa. Rimay sijwiyata yachana wasi.

EXACTAMNTE. Cheqamayta, k’apajta, cheqamaywan.

EXACTO. Cheqama kay, k’apajj kay.

EXAMEN. Watuka, qhawpa, pajjtaku.

EXAMINADOR. Watukajj, qhawpajj.

EXCENTRICIDAD. Ch'uyka kay.

EXCÉNTRICO. Ch'uyka; mana chaupimpi kajj

EXCLUIR. Rajjpay, qechuy, t’aqay; imatapas.

EXCLUSIÓN. Rajjpaku, qhechuy ajna.

EXPERIMENTAL. Yañaypa, llanchhiypa.

EXPERIMENTAR. Yañay, yañariy, llanchhiy.

EXPERIMENTO. Yaña, yañaku, llanchhiku, llamiy ajna.

EXPONENCIAL. Wipij juchhajjpa.

EXPONENTE. Willapaqe, || Wipij juchha.

EXPONER. Willapay. || Sut’inchay, sut’illiy.

EXPOSICIÓN. Rikuchiku, rikachiku, rikuchi.

EXTENDER. Mast’ay, llamphay; mayt’sqata phaskariy, mast’ariy.

EXTENSIÓN. Mast’aku, llamphaku.

EXTENSO, A. Mant’akuyta mast’akuyta, llamphakuywan

EXTERIOR. Jawa, Janijpi qhepajj.

EXTERIORIDAD. Jawanchay, jawa rijch’aynin.

EXTERIORIZAR. Jawanchay, qhastichay.

EXTRAER. Jurquy, kiti ukhumanta wajj kitiman apay.

EXTREMIDAD. Manyan, ñawpin, tukukynimpi.

EXTREMO. Aswan qhepan, tukukuynin.