เทคนิคการป้องกันกำจัดวัชพืชให้เอื้อต่อการทำการเกษตร

เทคนิคในการป้องกันกำจัดวัชพืช
- การป้องกัน หมายถึง การป้องกันไม่ใช้วัชพืชเข้ามาแพร่ระบาดขยายในไร่สวน
- การควบคุม หมายถึง การควบคุมวัชพืชให้อยู่ใน ระดับที่จะไม่สร้างความเสียหายแก่ปลูกพืช
- การกำจัด หมายถึง การทำลาย กำจัดให้หมดสิ้นไป

การป้องกันกำจัดด้วยวิธีกล หมายถึง วิธีการใช้เครื่องมือ เครื่องทุ่นแรง แรงคน - สัตว์ หรือ วัสดุต่าง ๆ ในการป้องกันกำจัดวัชพืช
- การถอนด้วยมือ
- การใช้เครื่องทุ่นแรง
- การใช้แรงงานสัตว์
- การใช้ไฟเผา
- การใช้วัสดุคลุมดิน

การป้องกันกำจัดด้วยระบบนิเวศ หมายถึง การประยุกต์ใช้การเขตกรรมเข้ามาช่วย ได้แก่ การปลูกพืชหมุนเวียน การปลูกพืชคลุมดิน การปลูกพืชแซม การทดน้ำระบายน้ำ การจัดการเกี่ยวกับการให้ปุ๋ย

- การปลูกพืชคลุมดิน ชนิดพืชที่เลือกควรมีคุณสมบัติในการบดบังแสงได้ดี เจริญเติบโตเร็วกว่าวัชพืช มีอายุยาวนานข้ามปี ทนต่อสภาพแวดล้อม และควรมีคุณสมบัติในการบำรุงปรับปรุงดิน ซึ่งส่วนใหญ่คือพืชตระกูลถั่ว เช่น ถั่วคาโลโปโกเนียม ถั่วเพอราเรีย ถั่วเซนโตรซีมา ฯลฯ

- การปลูกพืชหมุนเวียน เป็นการปลูกพืชต่างชนิดสลับกันไปในรอบปีการเพาะปลูก ซึ่งพืชแต่ละชนิดไม่เหมือนกัน ทั้งระบบราก ใบ ลำต้น ความต้องการธาตุอาหารในดิน ทำให้วิธีการปลูก การดูแลรักษาแตกต่างกันไปด้วย เป็นการลดวัชพืชไปในตัว

- การปลูกพืชแซม เป็นการปลูกพืชอีกชนิดหนึ่งระหว่างแถวพืชหลักในรอบปลูกเดียวกัน ซึ่งมักจะปลูกพืชขนาดเล็กที่อายุสั้นแซมไปกับพืชปลูกที่มีขนาดใหญ่อายุยืน โดยมีข้อควรคำนึงในการเลือกชนิดพืชที่จะนำปลูกแซม ได้แก่ มีช่วงอายุการเก็บเกี่ยวผลผลิตไม่นานนัก ระบบรากไม่แผ่กว้างหรือลึกเกินไป ลำต้นไม่สูง พืชแซมที่นิยมเช่น ปลูกถั่วเขียวแซมในแปลงข้าวโพด ลำไย ส้ม ปลูกกาแฟ สับปะรดในสวนยางพารา การปลูกผักแซมในสวนผลไม้ เป็นต้น

- การทดน้ำระบายน้ำ ส่วนใหญ่มักจะใช้ในระบบการปลูกข้าว เหมาะสำหรับที่ลุ่มที่สามารถส่งน้ำเข้าและระบายออกจากแปลงได้ เมื่อเห็นว่าวัชพืชตายแล้ว วิธีสามารถทำลายวัชพืชใบแคบ ตระกูลหญ้าและพวกวัชพืชใบกว้างหลายชนิด

- การจัดการเกี่ยวกับการให้ปุ๋ย หมายถึง เมื่อจะใส่ปุ๋ยบำรุงต้นพืช ควรคำนึงถึงช่วงระยะเวลาที่พืชสามารถดึงดูดปุ๋ยไปใช้ต่อการเจริญเติบโตได้ดีกว่าวัชพืช เทคนิคเรื่องนี้เกษตรที่ปลูกผักปลอดสารจะนิยมใส่ปุ๋ยให้ผัก เมื่อผักมีใบจริง 2-3 ใบ มากกว่าที่จะบำรุงเมื่อปลูกใหม่ ๆ เป็นต้น

การปลูกพืชต่างชนิดสลับกันไปในรอบปีการเพาะปลูกซึ่งคุณสมบัติเฉพาะของพืชแต่ละชนิดที่ไม่เหมือนกันทั้งระบบราก ใบ ลำต้น ความต้องการธาตุอาหารในดินทำให้วิธีการปลูกการดูแลรักษาแตกต่างกัน ชนิดของวัชพืชที่จะขึ้นย่อมแตกต่างกันไปด้วยเป็นการลดการขยายพันธุ์วัชพืชไปในตัว

การป้องกันกำจัดโดยชีววิธี
-การใช้แมลง เช่น ใช้ด้วงเจาะเมล็ดบางชนิดควบคุมไมยราบยักษ์
-การใช้เชื้อโรค เช่น การนำเชื้อโรคพวก Alternaria eichhornia,Myothecium roridum ควบคุมผักตบชวา เป็นต้น
-การใช้สัตว์ เช่น การนำหอยทากบางชนิดมาควบคุมสาหร่ายพุงชะโด เป็นต้น

การป้องกันกำจัดโดยใช้แสงอาทิตย์
เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ใช้ได้ผลดี แต่ก็เหมาะกับพื้นที่ที่ต้องการเพาะปลูกไม่มากนัก เช่น การเตรียมแปลงสำหรับปลูกผัก เป็นต้น ซึ่งมีวิธีการปฏิบัติดังนี้

1.ขุดดินทำแปลงลึก ประมาณ 8-12 นิ้ว จากนั้นพรวนดินและปรบระดับให้เรียบร้อย
2.รดน้ำบนแปลงจนเปียกชุ่ม
3.ใช้พลาสติกใส (โพลีทาลอน) คลุมแปลงที่เตรียมไว้โดยหาก้อนหิน ก้อนดิน หรือไม้มาทับมุมขอบพลาสติกไว้ให้แน่นคลุมไว้ 10-15 วัน ระหว่างนี้ถ้ามีวัชพืชงอกขึ้นมาจะถูกความร้อนจนกระทั่งตายไป
เมื่อแน่ใจว่าจะไม่มีวัชพืชขึ้นมาอีกแล้ว ให้นำพลาสติกออก ใส่ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกที่ผ่านการหมักดีแล้ว เพื่อป้องกันไม่ให้มีเมล็ดวัชพืชติดมากับปุ๋ยนั้น ๆ หากไม่แน่ใจก็สามารถประยุกต์ใช้วิธีนี้กับปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกได้เช่นกัน