มาตรฐานห้องสมุด
หมายถึง ข้อกำหนดเกี่ยวกับคุณภาพขอการบริการห้องสมุดใช้หรับปฏิบัติปละประเมินการปฏิบัติในการให้บริการ
อาจมีลักษณะเป็นแบบฉบับหรือตัวอย่างเพียงเพื่อจงใจให้ปฏิบัติและช่วยการตัดสินใจ
มาตรฐานนี้ทำขึ้นใช้ไม่เฉพาะบรรณารักษ์เท่านั้น ผู้อื่นก็มีส่วนนำมาใช้ได้ด้วย
ได้แก่ผู้บริการใช้บริการ ผู้ที่เกี่ยวข้องในการพิจารณาอนุมัติงบประมาณ การแบ่งส่วนงานบุคลากร
และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
มาตรฐานห้องสมุดประชาชน
คือ ข้อกำหนดเบื้องต้นเกี่ยวกับคุณภาพของการบริการห้องสมุดประชาชน ใช้สำหรับเป็นเครื่องนำทางในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์สำหรับผู้ที่เกี่ยวข้อง
ทั้งนี้ก็เพื่อต้องการส่งเสริมให้การบริการห้องสมุดประชาชนได้ผลดีและมีประสิทธิภาพ
สมาคมห้องสมุดอเมริกา
( ALA. 1967 : 65-68) ได้กำหนดมาตราฐานห้องสมุดประชาชนชื่อว่า "MINIMUM
STANDARD FOR PUBLIC LIBRARIES SYTTEM" โดยได้รับรองเมื่อ พ.ศ. 2510 มีใจความดังนี้
6)
ประมาณของวัสดุห้องสมุด ใช้มาตราฐานประกอบการพิจารณาดังนี้
ประชากร / คน หนังสือสารคดี %
10,000
- 24,999 10% - 15%
25,000
- 49,999 15% - 25%
50,000
- 99,000 25% - 35%
7)
ดุลยพินิจในการวางอัตราเงินเดือนสำหรับตำแหน่งบรรณารักษ์ ในปี 1966 A.L.A.
ได้กำหนดมาตราฐานการให้เงินเดือนแก่บรรณารักษ์ขั้นต่ำสุดได้รับเงินปีละ 7,500
เหรียญ และเพิ่มตามลำดับดังนี้
7.1
ห้องสมุดที่มีประชากร 10,000 - 49,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2 และผู้อำนวยการจะได้สูงขึ้น20%
และ 50% ตามลำดับ
7.2
ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 25,000 - 49,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3 และผู้อำนวยการจะได้สูงขึ้น
20 %40% และ 65% ตามลำดับ
7.3
ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 50,000 - 99,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3,4
ผู้ช่วยผู้อำนวยการและผู้อำนวยการสูงขึ้น 20% 40% 65% 85% 120% ตามลำดับ
7.4
ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 100,000 - 250,000 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3,4,5
ผู้ช่วยอำนวยการ ผู้ช่วยอำนวยการสูงขึ้น 20% 40% 65% 85% 120% 140% ตามลำดับ
8)
จัดให้มีระยะทดลองงานแก่บุคลากร เพื่อดูความสามารถ
8.1
เสมียนพนักงาน ควรมีเวลาทดลองงาน 6 เดือน
8.2
บรรณารักษ์ควรมีเวลาทดลองงาน 1 ปี
9)
สัดส่วนของบุคลากรกับจำนวนประชากร สำหรับห้องสมุดที่บริการประชาชนทุกๆ 6,000
คน จำต้องมีบรรณารักษ์ 1 คน และเสมียน 2 คน การปฏิบัติงานควรเป็นดังนี้
9.1
ปฏิบัติงานสัปดาห์ละ 5 วัน หรือ 35 ชั่วโมง แต่ไม่เกิน 40 ชั่วโมง
9.2
ในแต่ละสัปดาห์ไม่ควรปฏิบัติงานล่วงเวลาเกิน 2 ครั้ง
9.3
ในแต่ละเดือนไม่ควรปฏิบัติงานวันเสาร์เกิน 2 ครั้ง
9.4
ต้องพิจารณาค่าจ้างสำหรับผู้ที่ปฏิบัติงานล่วงเวลา
9.5
ระยะการหยุดพักผ่อน บรรณารักษ์ 20 วัน เสมียนพนักงาน 10 วัน
10) บุคลากร ควรได้รับการฝึกอบรมเฉพาะด้านบรรณารักษ์ที่บริหารส่วนปริมาณของบรรณารักษ์สาขาเป็นเฉพาะแห่งเฉพาะด้านไป
และจะต้องเดินทางไปเยี่ยมเยียนห้องสมุดสาขาอย่างน้อย ปีละ 3 ครั้งละ