Un title page

มาตรฐานห้องสมุด หมายถึง ข้อกำหนดเกี่ยวกับคุณภาพขอการบริการห้องสมุดใช้หรับปฏิบัติปละประเมินการปฏิบัติในการให้บริการ อาจมีลักษณะเป็นแบบฉบับหรือตัวอย่างเพียงเพื่อจงใจให้ปฏิบัติและช่วยการตัดสินใจ มาตรฐานนี้ทำขึ้นใช้ไม่เฉพาะบรรณารักษ์เท่านั้น ผู้อื่นก็มีส่วนนำมาใช้ได้ด้วย ได้แก่ผู้บริการใช้บริการ ผู้ที่เกี่ยวข้องในการพิจารณาอนุมัติงบประมาณ การแบ่งส่วนงานบุคลากร และผู้ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

มาตรฐานห้องสมุดประชาชน คือ ข้อกำหนดเบื้องต้นเกี่ยวกับคุณภาพของการบริการห้องสมุดประชาชน ใช้สำหรับเป็นเครื่องนำทางในการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์สำหรับผู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ก็เพื่อต้องการส่งเสริมให้การบริการห้องสมุดประชาชนได้ผลดีและมีประสิทธิภาพ

สมาคมห้องสมุดอเมริกา ( ALA. 1967 : 65-68) ได้กำหนดมาตราฐานห้องสมุดประชาชนชื่อว่า "MINIMUM STANDARD FOR PUBLIC LIBRARIES SYTTEM" โดยได้รับรองเมื่อ พ.ศ. 2510 มีใจความดังนี้

                 1) สถานที่ ต้องอยู่ในเขตที่ง่ายและสะดวกในการเดินทาง ใช้เวลาอย่ามาก 15 นาที และไม่ควรเกิน 30 นาที จากชนบท

                 2 ) ดุลยพินิจในการใช้งบประมาณ จะต้องมีการประเมินว่าวัดผลและวิเคราะห์โครงงานของห้องสมุดเพื่อกำหนดงบประมาณและมาตรการใช้จ่าย

                 3) การศึกษา ควรทำอย่างน้อยทุกๆ 10 ปี

                 4) การเปิดบริการห้องสมุด ห้องสมุดประชาชนจะต้องเปิดบริการอย่างน้อย 66 ชั่วโมง : 1 สัปดาห์ ตลอดเวลาที่จะเปิดจะต้องบริการตอบคำถามและช่วยในการค้นคว้า

                 5) วัสดุห้องสมุด พิจารณาตามจำนวนประชากรที่ต้องการอ่านหนังสือประเภทสารคดี วิชาการ ให้ยึดมาตราฐานดังต่อไปนี้ (เป็นจำนวนที่มิได้อนุญาตให้ยืมออกนอกห้องสมุด)

                                                                                           ประชากร/คน หนังสือสารคดี%
                                                                                               ต่ำกว่า 10,000 35% -50%
                                                                                             10,000 - 24,999 50% - 65%
                                                                                             25,000 - 49,999 65% - 80%
                                                                                             50,000 - 99,000 80% - 95%

                  ช่วงเวลาการจองหนังสือ ไม่ควรเกิน 6 สัปดาห์ ระยะเวลาการให้ยืมอาจเปลี่ยนแปลงได้

                  6) ประมาณของวัสดุห้องสมุด ใช้มาตราฐานประกอบการพิจารณาดังนี้

                                                                                           ประชากร / คน หนังสือสารคดี %
                                                                                            10,000 - 24,999 10% - 15%
                                                                                            25,000 - 49,999 15% - 25%
                                                                                            50,000 - 99,000 25% - 35%

                 7) ดุลยพินิจในการวางอัตราเงินเดือนสำหรับตำแหน่งบรรณารักษ์ ในปี 1966 A.L.A.
ได้กำหนดมาตราฐานการให้เงินเดือนแก่บรรณารักษ์ขั้นต่ำสุดได้รับเงินปีละ 7,500 เหรียญ และเพิ่มตามลำดับดังนี้

                        7.1 ห้องสมุดที่มีประชากร 10,000 - 49,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2 และผู้อำนวยการจะได้สูงขึ้น20% และ 50% ตามลำดับ
                        7.2 ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 25,000 - 49,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3 และผู้อำนวยการจะได้สูงขึ้น 20 %40% และ 65% ตามลำดับ
                        7.3 ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 50,000 - 99,999 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3,4 ผู้ช่วยผู้อำนวยการและผู้อำนวยการสูงขึ้น 20% 40% 65% 85% 120% ตามลำดับ
                        7.4 ห้องสมุดในเขตที่มีประชากร 100,000 - 250,000 คน บรรณารักษ์ตำแหน่งที่ 2,3,4,5 ผู้ช่วยอำนวยการ ผู้ช่วยอำนวยการสูงขึ้น 20% 40% 65% 85% 120% 140% ตามลำดับ

                  8) จัดให้มีระยะทดลองงานแก่บุคลากร เพื่อดูความสามารถ

                          8.1 เสมียนพนักงาน ควรมีเวลาทดลองงาน 6 เดือน
                          8.2 บรรณารักษ์ควรมีเวลาทดลองงาน 1 ปี
                   9) สัดส่วนของบุคลากรกับจำนวนประชากร สำหรับห้องสมุดที่บริการประชาชนทุกๆ 6,000 คน จำต้องมีบรรณารักษ์ 1 คน และเสมียน 2 คน การปฏิบัติงานควรเป็นดังนี้

                          9.1 ปฏิบัติงานสัปดาห์ละ 5 วัน หรือ 35 ชั่วโมง แต่ไม่เกิน 40 ชั่วโมง
                          9.2 ในแต่ละสัปดาห์ไม่ควรปฏิบัติงานล่วงเวลาเกิน 2 ครั้ง
                          9.3 ในแต่ละเดือนไม่ควรปฏิบัติงานวันเสาร์เกิน 2 ครั้ง
                          9.4 ต้องพิจารณาค่าจ้างสำหรับผู้ที่ปฏิบัติงานล่วงเวลา
                          9.5 ระยะการหยุดพักผ่อน บรรณารักษ์ 20 วัน เสมียนพนักงาน 10 วัน

                      10) บุคลากร ควรได้รับการฝึกอบรมเฉพาะด้านบรรณารักษ์ที่บริหารส่วนปริมาณของบรรณารักษ์สาขาเป็นเฉพาะแห่งเฉพาะด้านไป และจะต้องเดินทางไปเยี่ยมเยียนห้องสมุดสาขาอย่างน้อย ปีละ 3 ครั้งละ