







|
|
|
|
ระบบเลขไม่มีหลัก
|
คือ ระบบเลขที่ไม่ว่าจะเขียนตัวเลขแต่ละตัวไว้
ณ ตำแหน่งใดของค่าตัวเลขนั้นจะมีค่าคงที่เสมอ เช่น ระบบเลขโรมัน |
ข้อเสียของการใช้ระบบเลขระบบนี้คือ
จะไม่สะดวกในการคำนวณเกี่ยวกับการบวก การลบ การคูณ และการหารเหมือนกับการใช้ระบบเลขมีหลัก
แต่อย่างไรก็ตามเราก็สามารถหาผลลัพธ์จากการคำ นวณดังกล่าวนี้ได้ |
ตัวอย่างเช่น ระบบเลขโมัน
จัดว่าเป็นระบบที่ไม่มีหลักระบบหนึ่ง ซึ่งมีสัญลักษณ์ที่ใช้กันดังนี้ |
L
|
แทน
|
1
|
V
|
แทน
|
5
|
X
|
แทน
|
10
|
L
|
แทน
|
50
|
C
|
แทน
|
100
|
D
|
แทน
|
500
|
M
|
แทน
|
1,000
|
จำนวนที่เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์หลายตัว
ถ้าเขียนสัญลักษณ์ที่มีค่าน้อยกว่าไว้ด้านหน้า สัญลักษณ์ ที่มีค่ามากกว่า
ค่าของจำนวนที่ได้จะมีค่าเท่ากับจำนวนที่มีค่ามากลบด้วยจำนวนที่มีค่าน้อย
เช่น |
IX
|
มีค่าเท่ากับ
|
10 - 1 = 9
|
VL
|
มีค่าเท่ากับ
|
50 - 5 = 45
|
จำนวนที่มีค่าเกินกว่าที่กำหนดไว้ตามสัญลักษณ์ดังกล่าวนี้
จะใช้บาร์ หรือ ขีดไว้บนสัญลักษณ์เหล่า นี้ ซึ่งถ้าขีด หรือ บาร์กำหนดไว้บนสัญลักษณ์ใด
สัญลักษณ์นั้นจะแทนจำนวนซึ่งมีค่าเท่ากับสัญลักษณ์ นั้นคูณด้วย 1,000
เช่น |
X บาร์
|
มีค่าเท่ากับ
|
10 x 1,000 = 10,00
|
D บาร์
|
มีค่าเท่ากับ
|
500 x 1,000 = 500,000
|
|
ตัวอย่างการเขียนเลขโรมัน |
เลขโรมัน
|
เลขอารบิค
|
ค่าของตัวเลข
|
I
|
1
|
หนึ่ง
|
II
|
2
|
สอง
|
III
|
3
|
สาม
|
IV
|
4
|
สี่
|
V
|
5
|
ห้า
|
VI
|
6
|
หก
|
VII
|
7
|
เจ็ด
|
VIII
|
8
|
แปด
|
IX
|
9
|
เก้า
|
X
|
10
|
สิบ
|
XX
|
20
|
ยี่สิบ
|
XXX
|
30
|
สามสิบ
|
XL
|
40
|
สี่สิบ
|
L
|
50
|
ห้าสิบ
|
LX
|
60
|
หกสิบ
|
LXX
|
70
|
เจ็ดสิบ
|
LXXX
|
80
|
แปดสิบ
|
XC
|
90
|
เก้าสิบ
|
C
|
100
|
หนึ่งร้อย
|
CC
|
200
|
สองร้อย
|
CCC
|
300
|
สามร้อย
|
CD
|
400
|
สี่ร้อย
|
D
|
500
|
ห้าร้อย
|
DC
|
600
|
หกร้อย
|
DCC
|
700
|
เจ็ดร้อย
|
DCCC
|
800
|
แปดร้อย
|
CM
|
900
|
เก้าร้อย
|
M
|
1,000
|
หนึ่งพัน
|
MC
|
1,100
|
หนึ่งพันหนึ่งร้อย
|
|
ตัวอย่าง
|
จงเขียนจำนวนเลขต่อไปนี้ให้เป็นเลขโรมัน 1,325, 3,567
|
1,325
|
=
|
1,000 + 300 + 20 + 5
|
=
|
MCCCXXV |
3,567
|
=
|
3,000 + 500 + 60 + 7
|
=
|
MMMDLXVII |
|
จงอ่านเลขโรมันต่อไปนี้ว่าเป็นเท่าไร MCMLXXVII,
MMCDLXVIII, CXXV |
MCMLXXVII
|
=
|
1,000 + 900 + 70 + 7 |
= |
1,977 |
MMCDLXVIII
|
=
|
2,000 + 400 + 60 +8 |
= |
2,468 |
CXXV
|
=
|
100 + 20 +5 |
= |
125 |
|
|
|
|