ДЄРЄВ. ШYYХ ЭРХ МЭДЭЛ
Дєчин долдугаар зvйл
1.Монгол Улсад шvvх эрх мэдлийг гагцхvv шvvх хэрэгжvvлнэ.
2.Ямар ч нєхцєлд хуулиас гадуур шvvх байгуулах, шvvх эрх мэдлийг єєр байгууллага
эрхлэн хэрэгжvvлэхийг хориглоно.
З.Шvvхийг зєвхєн Yндсэн хууль, бусад хуулийн дагуу байгуулна.
Дєчин наймдугаар зvйл
1.Шvvхийн vндсэн тогтолцоо Улсын дээд шvvх, аймаг, нийслэлийн шvvх, сум буюу
сум дундын, дvvргийн шvvхээс бvрдэх бєгєєд эрvv, иргэн, захиргааны зэрэг шvvн
таслах ажлын тєрлєєр шvvхийг дагнан байгуулж болно. Дагнасан шvvхийн vйл ажиллагаа,
шийдвэр нь Улсын дээд шvvхийн хяналтаас гадуур байж vл болно.
2.Шvvхийн зохион байгуулалт, vйл ажиллагааны эрх зvйн vндсийг хуулиар тогтооно.
З.Шvvх улсын тєсвєєс санхvvжинэ. Шvvх vйл ажиллагаагаа явуулах эдийн засгийн
батлагааг тєр хангана.
Дєчин есдvгээр зvйл
1.Шvvгч хараат бус байж, гагцхvv хуульд захирагдана.
2.Ерєнхийлєгч, Ерєнхий сайд, Улсын Их Хурлын ба Засгийн газрын гишvvн, тєр,
нам, олон нийтийн бусад байгууллагын албан тушаалтан, иргэн хэн боловч шvvгчээс
шvvн таслах vvргээ хэрэгжvvлэхэд хєндлєнгєєс оролцож болохгvй.
З.Шvvгчийн хараат бус, шvvхийн бие даасан байдлыг хангах зорилгоор Шvvхийн
ерєнхий зєвлєл ажиллана.
4.Шvvхийн ерєнхий зєвлєл шvvх, шvvгчийн шvvн таслах ажиллагаанд оролцохгvйгээр,
гагцхvv хуульчдаас шvvгчийг шилж олох, эрх ашгийг нь хамгаалах зэрэг шvvхийг
бие даан ажиллах нєхцєлєєр хангахтай холбогдсон vvргийг биелvvлнэ.
5.Шvvхийн ерєнхий зєвлєлийн зохион байгуулалт, vйл ажиллагааны журмыг хуулиар
тогтооно.
Тавьдугаар зvйл
1.Монгол Улсын дээд шvvх бол шvvхийн дээд байгууллага мєн бєгєєд дараахь бvрэн
эрхийг хэрэгжvvлнэ:
1/хуулиар харьяалуулсан эрvvгийн хэрэг, эрх зvйн маргааныг анхан шатны журмаар
хянан шийдвэрлэх;
2/давж заалдах болон хяналтын журмаар доод шатны шvvхийн шийдвэрийг хянан
vзэх;
З/хууль, тvvнд заасан хvний эрх, эрх чєлєєг хамгаалах талаар Yндсэн хуулийн
цэц, Улсын ерєнхий прокуророос шилжvvлсэн асуудлыг хянан шийдвэрлэх;
4/Yндсэн хуулиас бусад хуулийг зєв хэрэглэх талаар албан ёсны тайлбар гаргах;
5/хуулиар эрх олгосон бусад асуудлыг шийдвэрлэх.
2.Улсын дээд шvvхийн шийдвэр шvvхийн эцсийн шийдвэр байх бєгєєд тvvнийг бvх
шvvх, бусад этгээд заавал биелvvлнэ. Хэрэв Улсын дээд шvvхийн шийдвэр хуульд
харшилбал тvvнийг Улсын дээд шvvх єєрєє хvчингvй болгоно. Улсын дээд шvvхийн
тайлбар хуульд харшилбал хуулийг дагаж биелvvлнэ.
З.Улсын дээд шvvх, бусад шvvх нь Yндсэн хуульд нийцээгvй, албан ёсоор нийтлээгvй
хуулийг хэрэглэх эрхгvй.
Тавин нэгдvгээр зvйл
1.Улсын дээд шvvх Ерєнхий шvvгч, шvvгчдээс бvрдэнэ.
2.Шvvхийн ерєнхий зєвлєєс Улсын дээд шvvхийн шvvгчдийг Улсын Их хуралд танилцуулснаар,
бусад шvvхийн шvvгчдийг Шvvхийн ерєнхий зєвлєлийн санал болгосноор тус тус Ерєнхийлєгч
томилно. Ерєнхий шvvгчийг Улсын дээд шvvхийн санал болгосноор гишvvдийнх нь
дотроос зургаан жилийн хугацаагаар Ерєнхийлєгч томилно.
З.Хууль зvйн дээд боловсролтой, мэргэжлээрээ арваас доошгvй жил ажилласан,
Монгол Улсын гучин таван нас хvрсэн иргэнийг Улсын дээд шvvхийн шvvгчээр; хууль
зvйн дээд боловсролтой, гурваас доошгvй жил мэргэжлээрээ ажилласан Монгол Улсын
хорин таван нас хvрсэн иргэнийг бусад шvvхийн шvvгчээр томилж болно.
4.Yндсэн хууль, шvvхийн тухай хуульд заасан vндэслэл, шvvхийн хvчин тєгєлдєр
шийдвэрийн дагуу огцруулах, эсхvл хvсэлтээр нь чєлєєлєхєєс бусад тохиодолд аль
ч шатны шvvхийн шvvгчийг огцруулахыг хориглоно.
Тавин хоёрдугаар зvйл
1.Бvх шатны шvvх хэрэг, маргааныг хамтын зарчмаар хянан хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.
2.Анхан шатны шvvх хэрэг, маргааныг хамтран шийдвэрлэхдээ иргэдийн тєлєєлєгчдийг
хуульд заасан журмын дагуу оролцуулна.
З.Хуульд тусгайлан зvйлчилж заасан зарим хэргийг шvvгч дангаар хянан шийдвэрлэж
болно.
Тавин гуравдугаар зvйл
1.Шvvн таслах ажиллагааг монгол хэлээр явуулна.
2.Монгол хэл мэдэхгvй хvнд хэргийн баримт сэлтийг хэлмэрчлvvлэн бvрэн танилцуулах
бєгєєд шvvх хуралдаан дээр эх хэлээр нь vг хэлэх эрх олгоно.
Тавин дєрєвдvгээр зvйл
Хуульд тусгайлан зааснаас бусад тохиолдолд шvvх хэргийг ил таслан шийдвэрлэнэ.
Тавин тавдугаар зvйл
1.Шvvгдэгч єєрийгєє ємгєєлєх эрхтэй.
2.Шvvгдэгчид энэ эрхээ эдлэхэд хvсэлтээр нь буюу хуульд зааснаар хууль зvйн
мэргэжлийн туслалцаа vзvvлнэ.
Тавин зургадугаар зvйл
1.Прокурор хэрэг бvртгэх, мєрдєн байцаах, ял эдлvvлэх ажиллагаанд хяналт тавьж,
шvvх хуралдаанд тєрийн нэрийн ємнєєс оролцоно.
2.Улсын ерєнхий прокурор, тvvний орлогч нарыг Улсын Их Хуралтай зєвшилцєн Ерєнхийлєгч
зургаан жилийн хугацаагаар томилно.
З.Монгол Улсын прокурорын байгууллагын тогтолцоо, зохион байгуулалт, vйл ажиллагааны
эрх зvйн vндсийг хуулиар тогтооно.
ДЄРЄВДYГЭЭР БYЛЭГ
буцах
