Ëma

dIdI ka pnnaa
sampadkIya
p`qama AnauBaUit ³p`qama rcanaa´

kamaroDÀ kmalaoSvar
saaxaa%kar
idnaoSanaindnaI Dalaimayaa sao cand`kanta
khanaI
[sa baar : ]Yaa mahajana
maui> : maIra saIkrI
laGau kqaaeM
har ga[- SaornaI : sauQaa Baaga-va 'dRYTa'
dao laGaukqaaeM : maMjau gauPta1
kivataeM 
yaadoM : ramadrSa imaEa
kuC nahIM haota jaba : baladova vaMSaI
]sanao kha qaa : saunaIta jaOna
phcaana : [ndu jaOna
ilaKnaa tao tumhoM qaa : rajaI saoz
]lTo pOr laaOT Aa[- : rakoSanaindnaI gauPta
Acaanak vasant [sa baar , , , : maMjau gauPta
baoiTyaaM : Saamaa
AEau : saunaIit ravat
ihssaa : inaSaa Baaga-va
jaIt iksakI : rxaa Sau@laa
rNabaaMkuraoM : ËaMit va%sa
ek haonaa : Da^• vaod 'vyaiqat'
kusaI-¸ maoja¸ iktabaoM AaOr syaahI : Alaka saao[- À sa%yaaqaI-
kuisa-yaaM : SaorjaMga gaga-
gaj,ala : pM sauroSa naIrva
]pnyaasa–AMSa
rotgaar : santaoYa gaaoyala
caaOqaa caOnala : isammaI hiYa-ta
ivarasat
maorI ivarasat : maRdulaa gaga-
vyaMgya
daMt jaanao kI pID,a : p`dIp pMt
sahBaaigata
dovaIpIz ka r> : [indra gaaosvaamaI
man~–laya
vaOidk man~aoM kI Aaraogyaa%mak laya : Da^• naIlama vamaa-
laoK
tsvaIr ka dUsara $K : maRdulaa BaTnaagar
maorI rcanaa : maorI naj,ar maoM
'Aapka baMTI' ]pnyaasa ka ]poixat pa~ – 'Sakuna' : mannau BaMDarI
pustk samaIxaa
doh sao }pr ]znao kI caotnaa ka 'AavaaM' : balarama

?caa:laoiKkaAaoM ka saaihi%yak maMca

?caa:AiKla BaartIya laoiKka maMca

sadsya saUcaI

p`vaoSaaMk
janavarI–jaUna 2003
maUlya 20 Épyao


kamaroD 
kmalaoSvar

laoKk kI p`qama AnauBaUit ka samaya yaa Aayau inaiScat krnaa kizna BaI hO AaOr Ainavaaya- BaI nahIM. janma sao hI baccaa Apnao caaraoM Aaor ko maahaOla¸ krIbaI va dUr ko sambanQaaoM sao Apnao jauD,ava–kTava koa mahsaUsata p`Baaivat haota rhta hO. kuC GaTnaaeM BaUla caaho jaata hao¸ pr ]naka kuC p`Baava prCa[yaaoM–saa ]sako saaqa calata rhta hO. yahI CaoTI–CaoTI–saI¸ mah%vapUNa- na dIKnao vaalaI AnauBaUityaaM Acaanak iksaI rcanaa ko $p maoM JaaMk jaatI haoMgaI.

yahIM laoKna ka p`armBa haota hO. ek lambaI yaa~a tya kr cauko laoKk kI p`qama rcanaa kaOna–saI hO tqaa ]sako baad kI saRjana–yaa~a maoM vao ]sao khaM rKto hOM¸ @yaa Antr pato hOM¸ [saI dRiYT sao yah stmBa p`armBa ikyaa gayaa hO.

[sa stmBa ko Antga-t ivaiSaYT va gaNamaanya laoKk 'kmalaoSvar jaI' nao ApnaI p`qama khanaI p`kaiSat krnao kI Anaumait dI hO¸ [sako ilae hma ]nako AaBaarI hOM.

³sana\ 1946 maoM ricat 'kamaroD' khanaI vairYz evaM ivaiSaYT saaih%yakar kmalaoSvar kI p`qama khanaI hOM. caaOdh vaYa- kI Aayau maoM ricat yah khanaI ]nako p`qama pD,ava kI hO. tba sao p`armBa hu[- ]nakI rcanaa yaa~a kI gait na QaImaI pD,I¸ na $kI. DoZ, saaO sao BaI AiQak khainayaaM¸ ek dja-na sao AiQak ]pnyaasaaoM ko rcaiyata kmalaoSvar iflmaI saMsaar sao BaI sambaw rho hOM. Aajakla vao ApnaI saaOMvaI iflma '[indra gaaMQaI' maoM vyast hOM. 'pirËmaa' kaya-Ëma kI laaokip`yata sabakao Aba tk yaad hOM. vao ek gamBaIr va sacaot p~kar hOM. DayarI laoKna ]nakI Aadt hO. Aajakla vao ApnaI DayairyaaoM ko pnnao ]laTto–plaTto hOM¸ baIto va> kao yaad krto hOM¸ Zor–saI yaadoM jaohna maoM kulabaulaatI hOM. ]nasao imalanao jaa[e – vao Apnao idlakSa Andaja maoM tqaa Apnao ivaiSaYT lahj,ao sao ]nhoM saunaaeMgao AaOr Aap man~ maugQa sao saunato rhoMgao maanaaoM va> ko Zor–sao band drvaaj,ao vao ek–ek kr Aapko saamanao Kaola rho haoM¸ AaOr Aap BaaOMcak ]namaoM Kao gae haoM. vao sahja va sarla vyai> hOM¸ ijanasao baatcaIt krnaa kizna nahIM jaana pD,ta. Aap baat kroM¸ vao Aapkao ApnaI baataoM maoM Z,alakr Apnaa banaa laoMgao. gahna AQyaota¸ svaBaava sao samvaodnaSaIla¸ Baava p`vaNa¸ gamBaIr¸ kma-z kmalaoSvar jaI sao ]nako laoKna ko sambanQa maoM kI gayaI baatcaIt ko kuC AMSa yahaM p`stut hOM´

"Aaja maOM vyai> ko BaItr ko 'saca' kao JaaMk pata hMU. maora laoKna iksaI 'Da^gmaa' sao p`Baaivat nahIM haota¸ jaIvanaanauBava sao inaklata hO. jaaihr hO ]ma` baItnao ko saaqa–saaqa maoro AnauBavaaoM ko p`kar va dayaro baZ,o hOM At: Aba khainayaaoM ko mau_o BaI Anaok hao gae hOM. BaaYaa nao Anaok Aayaama ilae hOM. haM¸ phlao maOM khanaI rFtar sao ilaKta qaa¸ Aba saaoca–ivacaar ko pScaat\ ilaKta hMU¸ halaaMik ilaKta Aba BaI ek hI baOzk maoM hMU. saaoca–ivacaar mana ko str pr idnaaoM–idna haota rhta hO.

maorI khainayaaM 'vyai>' ko saaqa 'samaya' pr BaI dRiYTpat krtI hOM. vao samaya ko saca kI khainayaaM hOM. maoro ilae kao[- GaTnaa¸ kao[- tklaIf¸ iksaI kI BaI CaoTI nahIM haotI. CaoTI–saI baat¸ jara–saI GaTnaa¸ hlkI–saI TUTna tk maoro mana kao spSa- krtI hO AaOr mauJao ilaKnao kao ivavaSa kr dotI hO mauJao kBaI BaI khainayaaM KaojanaI nahIM pD,tI. vao Kud–ba–Kud maoro BaItr JaaMknao lagatI hOM.

ApnaI p`arimBak khainayaaoM maoM BaI maOM samaya kI ivasaMgaityaaoM kao icai~t krta qaa¸ Aaja BaI maorI khainayaaM 'samaya kI isqait ko saaqa 'laapta BaivaYya' kao tlaaSa kI hOM.'

'laala ihnd¸ kamaroDÑ' ek dUsaro kamaroD nao mau@ka idKato hue kha. 'laala ihnd' khkr ]nhaoMnao BaI Apnaa mau@ka hvaa maoM calaa idyaa. maOM caaOMka¸ AaOr vaOsao BaI laaoga kamaroD,aoM ka naama sauna kr caaOMkto hOMÑ

vaastva maoM iksaI hd tk yah sa%ya BaI hO ik kamaroD kI 'roD' sao sarkar tk caaOMk jaatI hO. [nakI 'roD' BaI baD,o majao kI haotI hO¸ 'roD' kI phlaI maMijala maoM yao hD,tala¸ dUsarI maoM maarpIT¸ tIsarI maoM AnaSana¸ caaOqaI maoM jaola–yaa~a tk kI QamakI doto hOM.

maOM [sa Sahr maoM nayaa–nayaa hI phMucaa qaa¸ bahut kiznaa[- sao ek kmara [sa mauhllao maoM pa saka. dUsaro idna hI doKa ik tmaama K_rQaairyaaoM ka taMta [sa mauhllao maoM¸ Kasa kr maorI ptlaI–saI saMkrI galaI maoM lagaa rhta. Anaumaana lagaayaa samBavat: kaMga`osa kI iksaI saBaa ka Aayaaojana hao rha hO¸ [sa karNa kaya-kta-–laaogaaoM kI daOD,–QaUp macaI rhtI hO. lagaBaga ek mahInaa baIt jaanao pr iksaI ivaSaoYa saBaa Aaid kI baat nahIM saunaa[- dI. ek idna maOMnao saahsa irko ek kamaroD kao raokkr pUCa – "EaImaana¸ Aap laaoga yahaM idna Bar @yaaoM ca@kr kaTto hOMÆ"

phlao tao vah kuC naaraja, sao hue¸ ifr baD,I Ada sao Apnao ptlao sao $Ko baalaaoM pr haqa forkr baaolao – "Aap Saayad nae–nae yahaM Aae hOM."
"jaI haM." maOMnao kha.
"tBaI , , ,Aapka makana kaOna–saa hOÆ"
"vahÑ" maOMnao [Saara krko ]nhoM bata idyaa.
"yahaM , , ,yah Aapko makana kI bagala maoM hmaarI paTI- ka 'p`a^ivaMiSayala' Aa^ifsa hO."
"xamaa kIijaegaa , , ,mauJao maalaUma na qaa¸" maOM baaolaa – "AcCa namasto."
"AjaI namasto hao jaaegaI¸ laoikna Aap krto @yaa hOMÆ" kuC jabardstI sao vah baaolao.
"maOM tao ivaVaqaI- hMU."
"AcCa , , ,tao kBaI–kBaI imalaa kIijaegaa¸ yahaM Aa^ifsa maoM Aa jaayaa kIijae. kBaI–kBaI , , ,kuC 'paTI- ilaTrocar' ka AQyayana kr ilayaa kIijae."
"QanyavaadÑ"
"AcCa¸ laala ihnd¸" khkr ]nhaoMnao maoro }pr mau@ka tana idyaa. maOMnao Drto–Drto daonaaoM krbaw krko ApnaI AihMsaa%mak p`vaRi%t ka pircaya idyaa.

maora ijana kamaroD sao pircaya huAa ]naka pUra naama qaa kamaroD sa%yapala. vah BaI vahIM p`antIya Aa^ifsa maoM Dora Dalao qao¸ iksaI ilaimaToD kmpnaI maoM ejaoMT qao¸ kama rhta qaa GaUmanao–ifrnao ka¸ [sa karNa samaaja–saovaa ka va`t laonao maoM kiznaa[- na qaI. iptajaI ]nako yaVip rhto qao [saI Sahr maoM¸ AaOr samBavat: ha[-kaoT- maoM dFtrI qao¸ prntu ]nakao kuC Sama- AatI qaI Apnao ipta ko saaqa rhnao maoM AaOr [saI karNa ]nasao iknaara krko yahaM Aa basao qao.

saat bajao ka BaaoMpU baja cauka qaa¸ dIvaaraoM pr saUrja kI ikrNaoM pD,nao lagaIM qaIM. dUQa laonao vaalao Apnao–Apnao laaoTo lao–laokr Gar sao baahr inakla cauko qao¸ gaMgaa snaana kao jaanao vaalaI yaai~yaaoM kI TaoilayaaM imailaTrI kI BaaMit pMi> maoM ek ko pICo ek gaMgaa ma[yaa ko naaro bauland krtI jaa rhI qaI. maaoTo–ptlao baocaaro ApnaI–ApnaI poMT samBaalato haqa maoM iTifna kOiryar ilae pula kI Aaor baothaSaa daOD,o calao jaa rho qao. Qama-Saalaa maoM cahla–phla AarmBa hao ga[- qaI. nau@kD, ko imaza[- vaalao calao jaa rho qao. Qama-Saalaa maoM cahla–phla AarmBa hao ga[- qaI. nau@kD, ko imaza[- vaalao nao p%qar ko kaoyalao kI AMgaIzI saulagaa kr¸ jalaobaI banaanao ko ilae kD,ahI caZ,akr DalaDa ka pIpa ]laT idyaa qaa. pasa baOza¸ maOlaa–saa AMgaaoCa lapoTo naaOkr vaasaI caaSanaI maoM pD,o caIMTo AaOr mai@KyaaM baInabaIna kr foMk rha qaa¸ pr hmaaro kamaroD baarjao ko ek ptlao kaonao maoM caadr lapoTo AcCa Kasaa pasa-la banao ApnaI paMcavaI naIMd pUrI kr rho qao. QaIro–QaIro saubah sao daOD,to AKbaar vaalaaoM kI cahla–phla samaaPt hu[- AaOr rat Bar sao band dukanaaoM ko drvaajao carmara kr Kulanaa AarmBa hue tao ]nhaoMnao ek krvaT badlaI AaOr yah isaw ikyaa ik ]namaoM ABaI jaana baakI qaI. qako GaaoD,o kI BaaMit tIna–caar baar laaoT lagaa kr ]nhaoMnao ApnaI caadr kovala gad-na tk hTa kr isar Kaolaa¸ naja,r Aa[- kovala lambaI–lambaI $KI jaTaeM¸ jaOsao klak%to sao Aanao vaalao iksaI vyai> nao Apnao 'haolaDaola' ³haolD Aala´ maoM sao naairyala inakala idyaa hao¸ AaOr ifr ]nhaoMnao vahIM sao Aavaaja lagaa[- – "[laahIÑ"
"jaI" [laahI nao BaItr sao ]%tr idyaa.
"TIÑ" kuC Alasaayao sao vah baaolao¸ "dUQa nahIM hOM."
"@yaaoM¸ @yaa DorI vaalaa ABaI tk nahIM AayaaÆ tao Aaja sao ]sasao manaa kra dao¸ [tnaI dor maoM dUQa nahIM caaihe¸ kla sao na Aae."
"]sanao tao kla sao hI donaa band kr idyaa hO , , ,pnd`h idna ka ihsaaba saaf krnao kao kh rha qaa." [laahI nao BaItr sao kha.
"bakta hO¸ phlaI tarIK koa DoZ, $pyaa idyaa qaa¸ kla ]sasao ihsaaba krko jaao kuC inaklao tuma rK laonaa AaOr kla sao dUQa band."
haqa–maMuh Qaaonao huAa [laahI KT\ KT\ naIcao ]tr gayaa – "Aaja sa%ta[sa tarIK hao ga[-. phlaI tarIK kao DoZ, $pyaa idyaa qaa. ihsaaba krko tuma rK laonaa."

paKanaa jaanao kI iksao fusa-t¸ K_r ka kuta- caZ,akr¸ haqa maoM puranaa AKbaar dbaa kr ]laJao hue kamaroD naIcao ]tr kr Qama-Saalaa ko pasa KD,o ir@Sao vaalaaoM ko majamaoM maoM samaa gae. ek sao baaolao – "@yaaoM [tvaarIÑ ]sa idna jaao tumhara ir@Saa 'basT' huAa qaa ]sao jauD,vaanao ko dama maailak nao hI ide qaoÆ"

vah javaaba BaI na do payaa qaa ik kamaroD dUsaro sao baaola pD,o – "@yaaoM maMgaUÑ ]sa saahba sao caaOk sao yahaM tk ka ek $pyaa vasaUla kr payaa qaa nahIM , , ,yaa isaf- cavannaI hI dI ]sanao."
"Aro Ba[yaa isarf cavannaI dI ]sanao , , ,baD,a jaailama qaa , , ,"
"[na jaailamaaoM ko A%yaacaar imaTanao kao tumhoM saMgaizt haonaa pD,ogaa¸ Apnao hk ko ilae tumhoM laD,naa pD,ogaa , , ,tumharI @yaa AaOkat hO¸ @yaa hstI hO [sao tuma nahIM jaanato. [nasao laD,nao kao¸ ApnaI majadUrI pUrI laonao kao¸ Apnao saD,to baIvaI–baccaaoM¸ ]nakI BaUKI Aa%maaAaoM kao Saant krnao ko ilae¸ Bar–poT Anna panao ko ilae tumhoM KUna–psaInaa ek krnaa haogaa¸ ek saaqa sabakao KD,a haonaa caaihe , , ,sabakI ek Aavaaja, hao¸ ek maaMga hao. ApnaI takt kao phcaanaaoÑ kla hI ek ir@Saa majadUr yaUinayana banaaAao. prsaaoM sao saaro Sahr maoM hD,tala kr dao. maOM AaOr maoro saaqaI tumhara saaqa doMgao. ApnaI maaMgaaoM ko prcao CpvaaAao¸ sabasao caar–caar Aanao jamaa kr laao¸ yao saba tuma laaogaaoM ko kama AaeMgao. laoikna bahut jaldI krao. AcCa Aba maOM calata hMU. kama bahut hO. ibajalaI Gar ko majadUr maorI rah doK rho haoMgao. tuma Aaja Saama kao cando ka kama pUra krko mauJasao imala laonaa saamanao Aa^ifsa maoMÑ AcCa saaiqayaaoM laala ihMdÑ" khkr baD,I tojaIsao kamaroD sa%yapala Apnao kmaro maoM Aakr pD,I caadr kao QaIro–QaIro th krnao lagao.

dsa bajao ko lagaBaga kamaroD Apnaa ibajalaIGar vaalaa kalpnaIk kama samaaPt krnao kao¸ K_r ka pOjaamaa–kurta phnao hOMDbaOga dbaayao¸ 'baaTa' caPplaoM fD,fD,ato ]laJao sao ]tr pD,o fTr–fTr krto , , ,Sahr kI Kasa–Kasa saD,kaoM¸ dIvaaraoM pr dvaa[yaaoM¸ pona baama AaOr isanaomaa ko iva&apna pZ,to – 'Dak baMgalaa' vaastI¸ saurOyaa , , ,tIna maOTnaI¸ saaZ,o dsa¸ ek va tIna bajao Saama kao rIjaoMT iqayaoTr maoM – jaOsao qako–maaMdo fuTpaqa sao haoto–haoto 'vaaTr–va@sa-' ko faTk sao jaa Tkrae. caprasaI sao baaolao – "@yaaoM Baa[- , , ,"
"khaM jaanaa caahto hOM saahbaÑ Andr jaanao ka hu@ma nahIM hOM." faTk pr KD,o caprasaI nao pUCto hue kaora–saa javaaba idyaa.

qakana sao caUr baocaaro saamanao ko baaga maoM jaa kr laana pr baOzkr 'ihnd maoM laala Ëaint' kI $proKa banaato–banaato¸ hOMDbaOga ka tikyaa lagaa kr saao gae. Saama kao jaba Aa^ifsa laaOTo tao maMgaU kao baOzo payaa¸ tpak sao baaolao –
"@yaa bata}M¸ 'vaaTr va@sa-' maoM baD,I QaaMQalaI hO¸ sabako saba pICo pD, gae , , ,eosaa ]laJaato hOM ik CaoD,to hI nahIM , , ,dor tao nahIM hu[- tumhoM Aae."
"nahIM Ba[yaa¸ Aaja tumharI jaaoSa kI baataoM nao hmamaoM jaana Dala dI¸ yah C: $pe jamaa kr ilae hOM¸ [nhoM rKkr kla sao Aap hmaara kama Sau$ kr dIijae AaOr kla hI hma ifr kuC AaOr jamaa kr laoMgao.
"AcCa–AcCa zIk hO¸ laaAao. pnd`h idna maoM doKao @yaa ]laT–pulaT haotI hO , , ,Aaja tarIK hO sa%ta[saÑ zIk hO. yah pMUjaIvaadI sarkar pnd`h tarIK kao Aaja,adI kI saalaigarh manaanao jaa rhI hO jabaik hmaaro garIba majadUraoM kI maaOt kI saalaigarh mana rhI hOM. maOM kla ifr tumasao imalaMUgaaÑ AcCa¸ ABaI tao mauJao p`osa jaanaa hO¸ kuC Kasa 'Kbar' inaklavaanaa hO. AcCa calaMU¸ laala ihndÑ"
daOD,o–daOD,o pana vaalao kI dukana pr kamaroD phMucao¸ baD,o gava- sao baaolao – "haM jaI Syaamalaala¸ tumhara iktnaa pOsaa baakI hO."
"caar $pyao tIna AanaoÑ"
"mauJao tao ihsaaba yaad nahIM¸ KOr tumharo ivaSvaasa pr¸ yah laao caar $pyao , , ,tIna Aanao ifr kBaI , , ,Aro kla hI laonaa."
"bahut AcCa saahba , , ," khkr ]sanao caar $pe sandukcaI maoM Dala ide.
ir@Saa ikyaa p`osa phMucao. ir@Sao vaalao kao $pyao ka naaoT doto baaolao –
"laaAao¸ gyaarh Aanao laaOTaAao."
"baabaU¸ Aaz Aanao hue yahaM tk ko."
"Sama- nahIM AatI Aaz Aanao maaMgato¸ kula dao maIla tao p`osa hO , , ,laaAao gyaarh Aanao vaaipsa krao¸ Tksaala hO jaao pOsao banaa–banaakr tumhoM lauTayaa k$M."
"Aaz Aanaa majaUrI hO baabaU , , ,kao[- jyaada nahIM maaMgao."
"AcCa–bacCa¸ laala dsa Aanao laaOTala."
"baD,o jaailama hao baabaU¸ garIba ka poT kaTto hao." ir@Saovaalao nao pOsao dot hue kha.
"garIba maoM naaO mana cabaI- haotI hOÑ" AaOr pOsao iganato–iganato kamaroD p`osa maoM Gausa gae. C: $pyao maoM sao ek $pyaa dsa Aanaa SaoYa qaa.

BaItr phMuca kr baD,o iSaYTacaar sao sampadk jaI sao baaolao – "ek ivaSaoYa samaacaar Capnaa hO."
"sqaana tao ir> nahIM hOM¸ pr samaacaar @yaa hOÆ" sampadk baaolao.
"kamaroD sa%yapala ka ek ivaSaoYa ]llaoKnaIya samaacaar hO."
"xamaa kIijayaogaa. caaOqao pRYz pr iva&ana ko kalama KalaI hO¸ ]nhIM maoM iva&apna kI dr pr Cp sakogaa."
"baD,I kRpa haogaI yaid Aap eosao hI Cap doM."
"Asamaqa-ta hO ima~¸ kovala dao $pe pD,oMgao¸ iva&apna kI dr pr jaaegaa."
"AcCa DoZ, $pyaa riKe¸ Qanyavaad."

qaaoD,I dor baad kamaroD Apnao kurto kI jaoba maoM haqa Dalao caaOkaor duAnnaI ko caaraoM kanaaoM pr haqa forto p`sanna sao laaOT Aae. dUsaro idna sqaanaIya dOinak maoM qaa – "kamaroD sa%yapala ka tUfanaI kaya-Â ir@Saa majadUr yaUinayana ka janmaÑ" AaOr kuC qaaoD,a–saa ivavarNa. AaOr Aaja saubah kamaroD puranao AKbaar ko sqaana pr tajaa AKbaar ilae caaOqaa pRYz }pr ike ir@SaovaalaaoM ko majamaoM maoM qao.

QaIro–QaIro kama baZ, rha qaa¸ idna inakla rho qao. saaolah Agast qaa. baocaaro kamaroD pnd`h Agast ko ]%sava ko ]plaxya maoM jaalaI rsaIdoM kaT–kaT kr canda jamaa krnao ko jauma- maoM dao isapaihyaaoM ko saaqa kaotvaalaI kI Aaor calao jaa rho qao tao yaUinayana ko ek ir@Saovaalao nao doKkr AaScaya- sao pUCa – "kamaroD¸ yah @yaaÆ"
"Aro Baa[-Ñ garIbaaoM ko ilae jaao baaolata hO ]saka yahI hala haota hO¸ maOM garIbaaoM ko ilae baaolaa¸ yah AMjaama imalaa¸ prntu icanta nahIM¸ garIbaaoM kao imalao raoTI tao maorI jaana sastI hO , , ,laala ihnd ijandabaadÑ"

AaOr saccaa[- kamaroD kI lacCodar baataoM maoM dubak kr rh ga[-¸ vah ifr caIK pD,o –"laala ihnd ijandabaadÑ"

dao–tIna ir@Saovaalao caIK ]zo – laala ihnd ijandabaadÑ kamaroD sa%yapala ijandabaadÑÑ ijandabaadÑÑÑ