4. Chương Kim Cang Tạng:

Khi ấy, ngài Kim Cang Tạng Bồ Tát ở trong hàng đại chúng, đứng dậy, đi quanh bên hữu của Phật ba vòng, và kính cẩn chắp tay, đảnh lễ dưới chân Phật, rồi quỳ thẳng bạch rằng:

Bạch Đức Thế Tôn, ngài đã vì các vị Bồ Tát nói rõ tánh “Viên Giác Thanh Tịnh” của Như Lai, và chỉ dạy những phương tiện, tuần tự tu hành để nhập tánh Viên Giác.  Ngài đã vén mở mây vô minh mờ ám cho các chúng sanh.  Thính chúng trong hội nầy, nhờ lòng từ bi của Phật khai hóa, mà mắt trí huệ được sáng tỏ.

Bạch Đức Thế Tôn:

Nếu các chúng sanh đã thành Phật từ xưa đến nay, thì tại làm sao lại có tất cả vô minh để trở lại làm chúng sanh nữa?

Nếu chúng sanh sẵn có các vô minh, thì do nhân duyên gì mà Đức Như Lai lại nói “Chúng sanh đã thành Phật từ xưa tới nay?”

Nếu mười phương chúng sanh đã thành Phật từ xưa, về sau lại sanh ra vô minh, vậy thì các Đức Như Lai hiện nay đã thành Phật rồi, chừng nào các ngài sanh trở lại phiền não nữa?

Cúi xin Đức Đại Bi Thế Tôn, vì các vị Bồ Tát hiện tại và tất cả chúng sanh đời sau, nhổ sạch gốc rễ nghi lầm, khiến cho chúng sanh được ngộ nhập đạo vô thượng.

Ngài Kim Cang Tạng Bồ Tát thưa thỉnh như vậy ba lần, kính cẩn lạy Phật rồi trở lui.

Khi đó, Đức Thế Tôn khen ngài Kim Cang Tạng Bồ Tát và dạy rằng:

Nầy thiện nam, quý lắm.  Ông vì các vì Bồ Tát hiện tại và các chúng sanh đời sau, thưa hỏi Như Lai những đạo lý diệu huyền.

Nay ta vì các ông nói giáo pháp Đại Thừa, nghĩa lý rốt ráo và cao thượng, khiến cho các vị Bồ Tát tu học trong mười phương, và tất cả các chúng sanh đời sau, đều đoạn trừ hết các điều nghi ngờ, đặng tín tâm chắc chắn.  Vậy các ông nên chăm chú nghe lời ta chỉ dạy.

Khi đó, ngài Kim Cang Tạng Bồ Tát và đại chúng đều vui mừng, kính cẩn nghe lời Phật chỉ dạy

Nầy thiện nam, tất cả các pháp có thủy-chung, sanh-diệt, tiền-hậu, có-không, tụ-tán, khởi- dừng, xoay-vần, qua-lại, các món thủ-xả, mỗi niệm nối luôn.  Những loại kể trên đều là luân hồi cả.  Người chưa ra khỏi luân hồi mà nghĩ bàn đến Viên Giác, thì tánh Viên Giác đó cũng trở thành luân hồi.  Nếu người ra khỏi luân hồi (hết mê vọng rồi) thì không còn thấy có các việc hư vọng ấy nữa.

Nầy thiện nam, ví như vì con mắt nháy mà thấy nước dợn sóng; Vì mắt xem không kịp (đốm lửa quay tròn) mà thấy thành vòng lửa; Nhơn mây bay mà thấy mặt trăng chạy;  Vì thuyền đi mà thấy bờ trôi.  Trong lúc các vật đây động như mắt nháy, mây bay, thuyền chạy, v.v... mà các vật yên tịnh như nước đứng, lửa đốm, trăng dừng, v.v... mà còn thấy chuyển động thay, huống chi ông dùng tâm cấu nhiễm sanh tử luân hồi mà quán sát tánh Viên Giác Thanh Tịnh của Như Lai, thì tánh Viên Giác nầy làm sao chẳng cấu nhiễm?  Thế nên ông mới sanh ra ba điều nghi vấn trên.

Nầy thiện nam, ví như người có bịnh lòa mắt, trông nơi hư không vọng thấy có các hoa đốm lăng xăng.  Đến khi bịnh nhòa lặm hết rồi, thì hoa đốm kia tự diệt.  Lúc bấy giờ, người ấy không nên hỏi : “Cái bịnh lòa nhặm đã diệt rồi, vậy chừng nào sanh trở lại nữa?”  Tại sao thế?  Vì cái lòa nhặm nó vọng huyễn không có thật thể vậy.

Và cũng không nên hỏi: “Những chỗ hoa đốm diệt ở hư không kia, vậy chừng nào hoa đốm ấy sanh trở lại nữa?”  Tại sao thế?  Vì trong hư không vốn không có hoa đốm, cho nên nó không có sanh hoa đốm hay diệt hoa đốm vậy

Sanh tử và Niết Bàn đối với tánh Viên Giác cũng đồng như hoa đốm sanh diệt trong hư không.  Tánh Viên Giác vẫn nhiệm mầu viên mãn, yên lặng chiếu soi, lìa cái nhặm vô minh và cảnh giới hoa đốm.

Nầy thiện nam, nên biết hư không kia còn không phải tạm có và tạm không, huống chi tánh Viên Giác của Như Lai là bản tánh của hư không, nó bình đẳng tùy thuận các duyên, mà lại tạm có và tạm không hay sao?

Nầy thiện nam, ví như chất kim khoáng sau khi được nấu lọc, bỏ hết quặng rồi, thì chỉ còn vàng y.  Chất vàng này không phải do nấu lọc mới sanh vì nó có sẵn từ trước kia rồi, và khi đã thành vàng y, thì không bao giờ trở lại thành quặng nữa, dầu trải qua bao nhiêu năm, nó vẫn không hư hoại.

Tánh Viên Giác Thanh Tịnh của Như Lai cũng như thế.

Nầy thiện nam, tánh Viên Giác của Như Lai vốn không có Bồ Đề và Niết Bàn, không có thành Phật và chẳng thành Phật, cũng không có luân hồi và phi luân hồi.

Nầy thiện nam, rất đỗi các cảnh giới Niết Bàn thân tâm đoạn diệt của Thinh Văn tiểu thừa kia, còn không thể dùng tâm phân biệt mà thân chứng được, huống chi cảnh giới Viên Giác Thanh Tịnh của Như Lai mà lại dùng tâm suy nghĩ so đo của chúng sanh thì làm sao nhập được?  Cũng như người dùng lửa đom đóm để đốt núi Tu-Di thì làm sao đốt được? Người dùng tâm luân hồi, tâm vọng chấp luân hồi mà muốn vào biển Niết Bàn tịch tịnh của Như Lai thì không thể được.

Thế nên ta dạy:  Tất cả các vị Bồ Tát và chúng sanh đời sau, trước hết phải đoạn hết căn bản sanh tử luân hồi từ vô thỉ.

Nầy thiện nam, nếu có suy nghĩ phân biệt là từ vọng tâm khởi, nên tất cả các suy nghĩ đều là cái vọng tưởng phân biệt duyên theo bóng dáng của sáu trần.  Nó hư vọng như hoa đốm trong hư không, chẳng phải là chơn tâm.  Nếu ông dùng cái vọng tâm suy nghĩ nầy mà suy nghĩ cảnh giới của chư Phật thì cảnh giới ấy cũng lẩn quẩn trong vòng vọng tưởng của chúng sanh mà thôi.  Cũng như người ngồi trông đợi cho hoa đốm giữa hư không kết thành ra quả thì không có thể được .

Nầy thiện nam, ông dùng tâm hư vọng thô phù, sanh ra các lối thấy chấp vọng đó, cho nên ông không thể nhập được cảnh Viên Giác chơn thật của Như Lai.  Bởi thế nên những lời ông hỏi trên đều là hư vọng phân biệt, không phải lời hỏi chơn chánh.

Khi ấy, Đức Thế Tôn muốn tóm lại các nghĩa trên, nên nói bài kệ rằng:

Kim Cang Tạng, phải biết

Như Lai tánh vắng lặng

Chưa từng có chung thỉ

Nếu dùng tâm luân hồi

Suy nghĩ cảnh giới Phật

Cảnh Phật thành luân hồi !

Người ở bờ luân hồi

Không thể vào biển Phật

Phật tánh tuy sẵn có

Phải tu mới hiển hiện

Cũng như vàng sẵn có

Phải lọc quặng mới thành

Khi đã thành vàng y

Không trở lại làm quặng

Sanh tử và Niết Bàn

Phàm phu và Chư Phật

Thảy đều như hoa đốm

Tâm suy nghĩ đã huyễn

Nên lời hỏi cũng huyễn

Làm sao nhập được chơn?

Nếu rõ được tâm nầy

Mới cầu được Viên Giác.