การขยายพันธุ์ลำไย

การสริมรากลำไย

ทำไมต้อง เสริมรากลำไย

ประโยชน์

หลักการ สำคัญ

เทคนิค การเสริมราก

ข้อสำคัญ

ภูมิปัญญา ชาวบ้าน ที่ไม่ควรลืม


คำนำ: ลำใยเป็นไม้ผลเศรษฐกิจที่สำคัญของ ประเทศชนิดหนึ่ง เป็นที่นิยมบริโภคทั้งใน และต่างประเทศ เพราะรสชาติดีมีคู่แข่งน้อย นอกจากนี้ยังเป็นที่ต้องการ ของโรงงานอุตสาหกรรม สำหรับการทำลำใยกระป๋อง และการทำลำไยอบแห้ง เป็นต้น

ทำไมต้องเสริมรากลำไย ในช่วงที่ลำไยออกดอกติดผล เกษตรกรชาวสวนลำไย มักประสบปัญหาต้นลำไยหักโค่นล้ม ทำความเสียหาย เนื่องจากต้นลำไย ที่ปลูกส่วนใหญ่ปลูกด้วยกิ่งตอน ไม่มีรากแก้ว ประกอบกับเป็นช่วงฤดูฝน มีพายุลมแรง ชาวสวนต้องดูแลเอาใจใส่ โดยการใช้ไม้ค้ำยัน เพื่อป้องกันต้นหักโค่นล้า และรักษาผลผลิต ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาที่ปลายเหตุ และอีกปัญหาหนึ่งคือ การปลูกลำไย จากกิ่งตอนหรือกิ่งทาบพันธุ์ดี จะเจริญเติบโตตามปกติ แต่ลำต้นจะไม่ค่อยแข็งแรง เนื่องจากไม่มีรากแก้ว ดังนั้นการเสริมรากลำไย จะทำให้ต้นเติบโตแข็งแรงมากขึ้น มีรากแก้วช่วยหาอาหารได้มากขึ้น เป็นการเพิ่มผลผลิต และป้องกันการโค่นล้ม
ประโยชน์ การเสริมรากลำไย นับว่าเป็นวิธีการ ที่แก้ปัญหาการหักโค่นล้มของลำไยได้ดี เพราะมีระบบรากแก้ว ช่วยยึดลำต้น และช่วยหาอาหาร ทำให้ต้นลำไยโตเร็วทำให้ผลผลิตสูง และวิธีการเสริมรากลำไยก็ทำได้ง่าย
หลักการสำคัญ ขั้นตอนใหญ่ ๆ ในการเสริมรากลำใยมีดังนี้ 1. เตรียมอุปกรณ์ เช่น มีดตอนกิ่ง พลาสติก หรือเชือกฟางสำหรับพันกิ่ง กรรไกรตัดแต่งกิ่ง 2. เตรียมต้นลำไยพันธุ์ดีและต้นรากที่เพราะจากเมล็ด 3. นำมาปลูกใกล้กันแล้วทำการเสริมราก

เทคนิคการเสริมราก

วิธีการเสริมรากลำไย มีดังนี้
1. ปลูกต้นรากที่จะใช้เสริมรากโดยเพาะจากเมล็ดที่มีขนาดโต เท่าแท่งดินสอ ปลูกให้ใกล้กับต้นพันธุ์ดี ห่างกันประมาณ 10 นิ้ว ปลูก 2-3 ต้น รอบตันพันธุ์ดี
2. เฉือนเปลือกต้นพันธุ์ดี โดยให้แผลมีขนาดเท่าต้นราก ที่จะทำการเสริม
3. เฉือนเปลือกต้นรากเหนือดิน ประมาณ 10 นิ้ว
4. โน้มต้นรากมาประกบต้นพันธุ์ดี โดยให้รอยแผลทั้งสองประสานกันพอดี
5. พันพลาสติกหรือเชือกฟางทับให้แน่น ทิ้งไว้ประมาณ 2 เดือน เมื่อเห็นว่าเนื้อที้งสองประสานติดกันดีแล้ว จึงแกะพลาสติกหรือเชือกฟางออก
6. ตัดยอดต้นรากที่นำมาเสริมออก
ลำไยต้นหนึ่งสามารถทำการเสริมราก ได้มากกว่า 3-5 รากก็ได้ ซึ่งทำวิธีการเดียวกัน แต่ข้อสำคัญคือ การปาดแผลบริเวณที่เสริมราก อย่าให้ตำแหน่งตรงกันปาดให้ขึ้นบนบ้าง ลงล่างบ้าง ทำโดยรอบลำต้น

ปลูกต้นรากใกล้พันธุ์ดี

เฉือนเปลือกพันธุ์ดี และต้นราก

พันพลาสติกให้แน่น

ทิ้งไว้ 5-6 เดือน

เนื้อทั้งสอง ประสานกันดี

ดัดยอดต้นรากออก

ข้อสำคัญ: เพื่อจะให้การเสริมรากลำไยได้ผลดี ข้อสำคัญที่สุดก็คือ ต้องพันพลาสติก หรือเชือกฟางให้แน่นเพื่อให้เนื้อของต้นพันธุ์ดี และต้นรากประสานกันสนิท และควรทำการเสริมรากในช่วงฤดูฝน เพราะเป็นระยะที่ต้นไม้เจริญเติบโต

ภูมปัญญาชาวบ้านที่ไม่ควรมองข้าม: จะเห็นได้ว่าการเสริมรากลำไย มีเทคนิควิธีการง่าย ๆ เพียงแต่มีอุปกรณ์ และรู้ถึงวิธีการปฏิบัติ ก็สามารถทำได้ นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่ปฏิบัติสืบทอดกันมา แม้ปัจจุบันเทคโนโลยี จะก้าวไกลเพียงใดก็ตาม หากเกษตรกรชาวสวนฝึกฝนจนชำนาญ และนำไปปฏิบัติย่อมเกิดผลดี สามารถเพิ่มผลผลิตได้มาก และเมื่อฝึกฝนจนชำนาญ สามารถออกไปรับจ้างเสริมรากให้สวนอื่น ๆ เป็นรายได้เสริมอีกทางหนึ่ง

การปลูกและการดูแลรักษา กลยุทธ์การพัฒนาลำไย พฤษกศาสตร์และนิเวศน์วิทยา การใช้สารโปรแตสเซียมในการเร่งดอก การผลิตทางการเกษตรที่ถูกต้องและเหมาะสม การตลาดลำไย ประโยชน์ของลำไย เอกสารอ้างอิง พันธุ์ลำไย มาตรฐานลำไยของประเทศไทย ประวัติและถิ่นกำเนินของลำไย การกำหนดเขตเกษตรเศรษฐกิจสำหรับลำไย ราคาและต้นทุนการผลิตลำไย การแปรรูปลำไย กลับไปสารบัญลำไย