บทที่ ๓๐ สนทนาธรรมตามเวลาเหมาะสม

ในชีวิตประจำวันของคนเรา มีเรื่องที่ต้องพูดคุยกันมากมาย
เช่นพรรณนาถึงเรื่องที่ผ่านพบมาว่า ที่นั่นมีภูเขา ที่นี่ไม่มี
ที่นั่นมีต้นไม้มาก ที่นี่มีน้อย ที่นั้นมีน้ำตก ที่นั้นมีดินดำ ดินแดง มีกรวด
มีทราย เป็นเพียงคำสักแต่ว่าพูด การพูดคุยกันในเรื่องเช่นนี้
เวลาย่อมหมดไปเปล่าไม่ได้ประโยชน์อะไร
หากเป็นเรื่องนินทาส่อเสียดคนนั้นคนนี้ด้วยแล้ว
ยิ่งเสียประโยชน์ใหญ่ เพราะเวลาย่อมหมดไป
จิตใจก็ฟุ้งซ่านไม่สงบ มีความลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน

แต่คนใดไม่เป็นอย่างนั้นเห็นเวลาเป็นของมีค่าเลือกหาเวลาที่เหมาะสม
สนทนาธรรมกันดีกว่า ถามปัญหาและแก้ปัญหากันและกัน
เช่นว่า ในเวลาที่มีจิตใจหดหู่ ท้อถอยซึมเศร้า หรือมีความฟุ้งซ่านรำคาญ
หรือมีความลังเลสงสัยไม่อาจตัดสินใจได้ ควรจะรักษาใจอย่างไร
จะแก้ไขด้วยวิธีใด และด้วยอาการอย่างไร การสนทนาธรรม
เพื่อรู้ถึงเหตุและผลเช่นนี้มีประโยชน์อย่างเดียว
เพราะเป็นเหตุได้ความฉลาด เฉียบแหลมได้ปรีชา
ได้ปัญญา ได้ความเจริญแห่งชีวิต